 | Pobierz cały dokument toksykologia.wszop.sem5.doc Rozmiar 423 KB |
WYKŁAD I _02_10_2005
TOKSYKOLOGIA TO NAUKA O TRUCIZNACH.
Zajmuje się ona:
Opisem toksycznego działania substancji na organizmy żywe.
Opisuje:
drogi wchłaniania,
dystrybucję,
metabolizm,
wydalanie trucizny z organizmu.
Podaje kliniczne objawy zatrucia oraz metody odtruwania.
Wyznacza klasy toksyczności.
Zajmuje się kinetyką wchłaniania i wydalania trucizn.
TRUCIZNĄ nazywamy każdą substancję, która po wchłonięciu do organizmu wywołuje w nim trwałe uszkodzenie tkanek i/lub narządów mogące doprowadzić do śmierci.
Ze względu na stopień zatrucia wyróżniamy kilka rodzajów zatrucia:
zatrucie ostre - ma miejsce wtedy, gdy do organizmu wchłonęła się jedna duża dawka trucizny, bądź kilka małych dawek w krótkim odstępie czasu. Kliniczny objaw zatrucia jest gwałtowny i może skończyć się śmiercią. Ma tutaj miejsce trwałe uszkodzenie organizmu. Ten typ zatrucia zdarza się w przemyśle rzadko i ma miejsce np. podczas awarii przemysłowej. Częściej występuje w przypadkach pomyłkowego przyjęcia trucizny bądź w celach zabójczych lub samobójczych.
zatrucie podostre - w tym przypadku dawka trucizny jest mniejsza, objaw zatrucia łagodniejszy, najczęściej nie ma trwałych uszkodzeń organizmu.
zatrucie przewlekłe - wchłaniane są do organizmu bardzo małe dawki trucizny, ale czas narażenia jest długi, nawet całe życie zawodowe. Ten typ zatrucia ma często miejsce w tzw. zatruciach przemysłowych.
odległe efekty toksycznego działania - kliniczny objaw zatrucia manifestuje się po wielu latach od momentu narażenia. Dotyczy to działania mutagennego, teratogennego, embriotoksycznego i kancerogennego.
DAWKA
Substancje toksyczne podzielono umownie na 5 klas toksyczności.
Kryterium podziału na te klasy jest DL50.
Klasa toksyczności |
DL50 [mg/kmc] |
Rodzaj substancji |
Wykaz |
I |
1 - 50 |
silna trucizna |
A
|
II |
50 - 150 |
trucizna |
|
III |
151 - 500 |
substancja szkodliwa |
B
|
IV |
501 - 5000 |
substancja szkodliwa |
|
V |
> 5000 |
substancja praktycznie nieszkodliwa |
----- |
Rodzaje dawek
DM - (dosis minima) jest to najmniejsza dawka trucizny, która wywołuje już pierwszy efekt toksyczny
DT - (dosis tocsica) dawka, która wywołuje określony efekt toksyczny
DL - (dosis letalis) dawka trucizny wywołująca śmierć
DL50 - dawka trucizny, która po wprowadzeniu do organizmu wywołuje śmierć u 50% badanej populacji zwierząt
 | Pobierz cały dokument toksykologia.wszop.sem5.doc rozmiar 423 KB |