SŁOWNIK ARCHITEKTURA ROMAŃSKA, architektura, architektura

Pobierz cały dokument slownik.architektura.romanska.architektura.doc Rozmiar 540 KB

Fragment dokumentu:

SŁOWNIK ARCHITEKTURA ROMAŃSKA

Ambit - obejście.

• w budynku. Powstaje z przedłużenia naw bocznych wokół prezbiterium. Pojawiło się w średniowieczu. Najczęściej występuje w kościołach związanych z pielgrzymkami.

• (obręb) - obejście wokół domu lub dziedzińca klasztornego

Apsyda (lub absyda) - w architekturze pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione addytywnie do bryły świątyni i otwarte do jej wnętrza. Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Występowała już w architekturze rzymskiej, stąd przejęta przez chrześcijaństwo.

Apsydy półkoliste występowały od wczesnego chrześcijaństwa do romanizmu. Gotyk stosował przeważnie wieloboczne zamknięcia naw, czasem są też określane mianem apsyd.

Archiwolta - zdobione ornamentami, profilowane lico łuku, arkady zamykającej portal, najczęściej bogato zdobione.

Baza to dolna część, podstawa kolumny , pilastra lub filaru stosowana w porządkach architektonicznych. W starożytności nie występowała tylko w porządku doryckim, w którym trzon kolumny spoczywał bezpośrednio na stylobacie . Klasyczną bazę tworzy płyta otoczona wyprofilowanymi, kamiennymi wałkami zwanymi torus, które były rozdzielone trochilusem (wklęską). Dolny torus był z reguły większy. Zazwyczaj baza leżała na niewielkiej kamiennej płycie - plincie. Terminem baza określa się także inne kombinacje tych elementów.

W architekturze romańskiej baza była zdobiona narożnymi motywami o formach geometrycznych, roślinnych lub zwierzęcych, które zwano szponami bądź żabkami.

Bazą zwano też postument (cokół), na którym umieszczano różne dzieła sztuki (np.rzeźby).

Biforium (bifora) łac. biforis - dwudrzwiowy, arkadowe okno lub przezrocze podzielone najczęściej kolumienką na dwie części. Charakterystyczne dla budownictwa romańskiego i historyzmu w XIX wieku nawiązującego do romanizmu

Blanki (krenelaż) jest to element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń; miało to ułatwić obronę w czasie oblężenia - mianowicie w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani łucznicy. Blanki wykorzystywano w budownictwie obronnym, głównie w średniowieczu, bądź w stylach nawiązujących do średniowiecza (np. w neogotyku - blanki gwelfowskie, blanki gibelińskie) jako element dekoracyjny.

Dormitarz - (łac. dormitorium) wspólna sypialnia.

Pobierz cały dokument slownik.architektura.romanska.architektura.doc rozmiar 540 KB