Kod ucznia (klasa, nr z dziennika)

...................... Grupa A

I. Określ czy zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Jeśli jest prawdziwe, zakreśl [p], jeśli jest fałszywe, zakreśl [f]. (5 punktów)

1. Polska rozpoczęła swoją drogę do Unii Europejskiej poprzez rozpoczęcie negocjacji w 1998 r. [p] [f]

2. Głównym organem ONZ, który zajmuje się ochroną praw człowieka jest Rada Gospodarczo-Społeczna. [p] [f]

3. Układ z Schengen przewidywał zniesienie granic pomiędzy państwami Unii Europejskiej. [p] [f]

4. Prawa człowieka I generacji nazywamy także prawami gospodarczymi i społecznymi. [p] [f]

5. Pierwszym dokumentem zawierającym katalog praw człowieka we współczesnym rozumieniu była Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z czasów Rewolucji Francuskiej. [p] [f]

II. Wskaż prawidłową odpowiedź: (5x1 punkt)

1. Wśród państw zakładających Wspólnoty Europejskie nie było:

a, Francji, b. Włoch, c. Niemiec, d. Holandii.

2. Wskaż cechę, która nie charakteryzuje praw człowieka:

a. nabyte, b. niezbywalne, c. przyrodzone, d. powszechne

3. Jedyną demokratyczną instytucją Unii Europejskiej jest:

a. Rada Europejska, b. Komisja Europejska, c. Parlament Europejski, d. Rada Unii Europejskiej.

4. Do trzeciej generacji praw człowieka zaliczamy:

a. prawo do czystego środowiska naturalnego, b. prawo do urlopu wypoczynkowego, c. prawo do pracy, d. prawo do wolności słowa.

5. Najstarszy system ochrony praw człowieka to system:

a. europejski, b. amerykański, c. afrykański, d. azjatycki

III. Wyjaśnij pojęcia (5 punktów)

1. Racja stanu, 2. integracja gospodarcza, 3. polityka zagraniczna, 4. Ojcowie Europy, 5. Wspólny rynek.

IV. Podane poniżej prawa człowieka przyporządkuj do poszczególnych generacji praw człowieka. (3 punkty)

1. Prawo do życia w pokoju. 2. Prawo do czystego środowiska. 3. Prawo do bezpłatnej edukacji. 4. Prawo do sprawiedliwego sądu. 5. Prawo do wolności słowa.

Prawa pierwszej generacji, Prawa drugiej generacji, Prawa trzeciej generacji.

V. Przeanalizuj mapę konturową i wykonaj polecenie.

1. Podaj nazwy poszczególnych państw, zaznacz (wpisując tak, lub nie) czy należą do (I) Unii Europejskiej i (II) do strefy Euro. (5 punktów)

VI. Do każdego z podanych wydarzeń z zakresu integracji europejskiej przyporządkuj właściwy rok. (4 punkty)

Daty: 1973, 1979, 1981, 1986, 1993, 1997, 2002.

A. pierwsze wybory powszechne do Parlamentu Europejskiego.

B. przystąpienie do Wspólnot Europejskich Wielkiej Brytanii, Danii i Irlandii.

C. przyjęcie wspólnej waluty Euro.

D. wejście w życie Traktatu z Maastricht.

VII. Przeanalizuj tekst źródłowy i wykonaj polecenia.

Jan Cywiński: Szosą E-7 z pieniędzmi i pomocą

(…) Ktoś z opozycji znalazł się przejazdem w Radomiu. Widział rewizje przeprowadzane blok po bloku przez milicję, która szukała rzeczy ze sklepów rozbitych w czasie zajść 25 czerwca. Dowiedział się o biciu przez milicję dzień po dniu aresztowanych wtedy ludzi, o "ścieżkach zdrowia", torturach ("Od 25 czerwca przez trzy dni butów nie zdejmowałem!" - pochwali się później któremuś z zatrzymanych korowców funkcjonariusz radomskiego SB Pająk, znany z katowania aresztowanych). (…)

Od ludzi, do których trafialiśmy, trzeba było się dowiedzieć, jak wyglądały strajki, starcia pod radomskim Komitetem Wojewódzkim PZPR i akcja ZOMO; jak zachowywała się milicja na komendach wobec zatrzymanych (okazało się, że w Radomiu było ich ponad 600); kogo wyrzucono z pracy (w Radomiu prawie tysiąc osób). I zorientować się, jaka jest sytuacja materialna odwiedzanych - czy to niepracująca matka z czwórką dzieci, z mężem w więzieniu, czy młody człowiek na utrzymaniu rodziców; ile zostawić pieniędzy, ile przywieźć następnym razem.

Z opowieści radomian - i z nieufności, z jaką się do nas początkowo odnosili (najłatwiej było ją przełamać, kiedy jeden prowadził współpracowników KOR-u do następnego) - wyłaniał się obraz zbitego, okupowanego miasta. Dodatkowo jego mieszkańcy byli od miesięcy - w gazetach, w telewizji - bombardowani przez partyjną propagandę jako "wandale" i "warchoły".

Spisywałem słowa radomskiego robotnika Ferdynanda Ufniarza: "Na komendzie miejskiej MO wprowadzili mnie do pokoju i tam zaczęli bić, tak że straciłem przytomność. Ocknąłem się w innym pokoju. Miałem złamany nos. (...) Na świetlicy jakiś kapral zaczął mnie bić i kopać. Najpierw przewróciłem się, a potem znowu straciłem przytomność. Obudziłem się bez zębów".(…)

To była konspiracyjna część działalności, bezpieczniejsza. Groźniejsza była część jawna - jeżdżenie do radomskich sądów na procesy robotników. Chodziło o demonstrację: jesteśmy, widzimy, co się wyprawia, opowiemy. Bo procesy odbywały się z pełną pogardą dla praworządności i prawdy materialnej. Na korzyść prokuratorów zeznawali zwykle milicjanci. Potem okazywało się, że 25 czerwca byli świadkami wydarzeń dziejących się jednocześnie w dwóch różnych miejscach - ale sądy i tak skazywały oskarżonych "warchołów" na wieloletnie więzienie. Ci, bywało, przedstawiali zaświadczenia lekarskie, że w czasie, kiedy rzekomo atakowali funkcjonariuszy MO, mieli rękę czy nogę w gipsie. Tym sądy też się nie przejmowały.

Przyjazdami obserwatorów przejmowali się za to esbecy. Zatrzymywali ich i zamykali na wiele godzin (Mirosława Chojeckiego, Jana Tomasza Lipskiego czy Antoniego Macierewicza wiele razy). Kilku pobili, np. w połowie września 1976 r. Ludwika Dorna; lżyli go antysemickimi wyzwiskami. Pobili go też przy kolejnym zatrzymaniu gumową pałką w pięty, co jest wyjątkowo niebezpieczne dla zdrowia. Esbecy czy nieznani sprawcy (co na jedno wychodzi) bili też w Radomiu innych zatrzymanych obserwatorów - Marka Tomczyka, kilkakrotnie Chojeckiego.

1. Wymień dwa prawa człowieka łamane przez komunistyczne władze wobec robotników z Radomia. Odpowiedź uzasadnij odpowiednimi fragmentami tekstu. (4 punkty)

2. Podaj nazwę organizacji, która wówczas powstała. Krótko scharakteryzuj jej znaczenie w historii Polski. (2 punkty)

VIII. Podaj nazwy i zadania organizacji, których symbole przedstawiono poniżej. (4 punkty)

Organizacja 1 Organizacja 2.

IX. Przeanalizuj zamieszczoną poniżej mapkę i wykonaj polecenia.

1. Podaj nazwy wszystkich sąsiadów Polski, rozpoczynając od państwa oznaczonym numerem 1. (2 punkty)

2. Określ, który z sąsiadów może Polsce zagrozić w największym stopniu. Uzasadnij odpowiedź. (2 punkty)

X. Przeanalizuj ilustrację i wykonaj polecenie.

1. Zdjęcie przedstawia obrady jednej z instytucji europejskich. Podaj jej nazwę i określ zasady, wg których jest powoływana. (3 punkty)

---