Zaliczenie, dział Polityka, Cz. II Ustroje państwowe.

I. Wskaż prawidłową odpowiedź. (3 punkty)

1. Władza ustawodawcza to inaczej:

a. egzekutywa, b. judykatywa, c. jurysdykcja, d. legislatywa

2. Państwem, w którym występuje mieszany system rządów jest/są:

a. Francja, b. Niemcy, c. Szwajcaria, d. Włochy

3. Organem wykonawczym miasta na prawach powiatu jest

a. wójt, b. burmistrz, c. prezydent miasta, d. starosta.

II. Określ, które ze zdań dotyczące ustroju Rzeczpospolitej Polskiej jest prawdziwe, a które fałszywe. Na kartce z odpowiedziami wpisz odpowiednio „p” lub „f”. (3 punkty)

1. Ustawę o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej uchwala Senat większością kwalifikowaną 2/3 głosów, po uchwaleniu jej przez Sejm bezwzględną większością głosów przy odpowiednim quorum. [p] [f]

2. Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. [p] [f]

3. W Polsce Senat ma prawo do kontroli działalności Rady Ministrów. [p] [f]

III. Z wymienionych poniżej kompetencji Prezydenta RP wymień te, które nie wymagają kontrasygnaty (4 punkty):

a. stosowanie prawa łaski, b. mianowanie premiera, c. ratyfikowanie umowy międzynarodowej, d. mianowanie ambasadorów e. powoływanie sędziów, f. Zarządzanie referendum g. Stosowanie prawa łaski h. Nadawanie stopni oficerskich

IV. Wyjaśnij pojęcia (4 punkty)

1. Prerogatywa prezydencka, 2. Kohabitacja, 3. Impeachment, 4. Expose.

V. Uzupełnij poniższą tabelę dotyczącą systemów rządów w państwach demokratycznych. (7 punktów)

	USA	Wielka Brytania	Niemcy	Francja
		Głowa Państwa
Imię i Nazwisko	(1)		Horst Koehler	(6)
Długość kadencji/Możliwość powtarzania	4 lata, możliwość wyboru na 2 kadencje	Władza sprawowana dożywotnio	5 lat, możliwość wyboru na 2 kadencje	(7)
Sposób powołania	(2)	(4)	(5)	Wybory bezpośrednie

VI. Przeanalizuj rysunek satyryczny i wykonaj polecenie.

1. Z jakich lat może pochodzić ten rysunek? Odpowiedź uzasadnij. (2 punkty)

VII. Na podstawie poniższego opisu jednej z zasad wyborczych i własnej wiedzy wykonaj polecenia. (3 punkty)

Zasada ta może być stosowana zarówno przy podziale na jednomandatowe, jak i wielomanadtowe okręgi wyborcze. W przypadku okręgu jednomandatowego mandat przydzielany jest kandydatowi, który uzyskał najlepszy wynik.

1. Określ, jaki rodzaj zasady wyborczej został scharakteryzowany.

2. Podaj nazwy dwóch centralnych organów państwa Rzeczypospolitej Polskiej wybieranych w wyborach powszechnych przy zastosowaniu tej zasady.

3. Wyjaśnij, jak zastosowanie tej zasady w wyborach do Izby Gmin wpływa na system partyjny w Wielkiej Brytanii.

VIII. Uporządkuj (rozpoczynając od najwcześniejszego) w kolejności pełnienia urzędu premierów Rzeczpospolitej Polskiej. (2 punkty)

a. Jerzy Buzek, b. Kazimierz Marcinkiewicz, c. Waldemar Pawlak, d. Jan Olszewski

IX. Zapoznaj się z fragmentem konstytucji RP i wykonaj polecenia.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków rządu. Następnie stworzony przez premiera rząd stara się uzyskać votum zaufania Sejmu. Tym razem wystarcza do tego zwykła, a nie bezwzględna większość głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

1. W Polsce podczas powoływania rządu obowiązuje tzw. zasada trzech kroków. Podaj, który z nich został opisany w powyższym fragmencie. (1 punkt)

2. Wskaż działanie do jakiego zobowiązany jest Prezydent RP, jeśli opisana powyżej procedura się nie powiedzie. (1 punkt)

X. Do wymienionych w tabeli decyzji Sejmu RP przyporządkuj wymaganą dla nich większość. (3 punkty)

Rodzaje większości:

1. Większość zwykła głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. 2. Większość 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. 3. Większość kwalifikowana 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. 4. Większość bezwzględna w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów

Rodzaje uchwały Sejmu RP:

A. Wotum nieufności dla prezesa Rady Ministrów, B. Uchylenie weta prezydenckiego do ustawy, C. Odrzucenie poprawek Senatu RP do ustawy

XI. Zapoznaj się z fragmentem Konstytucji RP i wykonaj polecenia.

Art. 120.

Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, chyba że Konstytucja przewiduje inną większość. W tym samym trybie Sejm podejmuje uchwały, jeżeli ustawa lub uchwała Sejmu nie stanowi inaczej. Art. 209.

1. Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu, na 5 lat. [...]

Art. 226.

1. Rada Ministrów w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa.

2. Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinią Najwyższej Izby Kontroli podejmuje, w ciągu 90 dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania, uchwałę o udzieleniu lub odmowie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium.

1. Określ, jakie funkcje Sejmu RP opisano w powyższych artykułach. (3 punkty)

2. Podaj po jednym przykładzie innego uprawnienia Sejmu RP, mieszczącego się w ramach funkcji opisanych w art. 120 i w art. 226. (2 punkty)

XII. Uzupełnij zdania zgodnie z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. (5 punktów)

1. Władzę sądowniczą w Polsce sprawują sądy i …(1)… . 2. Postępowanie sądowe jest co najmniej …(2)… . 3. Sędziowie są powoływani przez …(3)…, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. 4. Do sądów powszechnych zalicza się sądy …(4)…, okręgowe i apelacyjne. 5. Osoby sprawujące najwyższe stanowiska państwowe odpowiedzialność konstytucyjną ponoszą przed …(5)… .

XIII. Podaj pełne nazwy konstytucyjnych organów państwa, do których uprawnień odnoszą się zacytowane fragmenty Konstytucji RP.

A. Art. 114.1 W przypadkach określonych w Konstytucji Sejm i Senat, obradując wspólnie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu, działają jako [...]

B. art. 122. 3 Przed podpisaniem ustawy Prezydent Rzeczypospolitej może wystąpić do [...] z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją

C. Art. 203.1. [...] kontroluje działalność organów administracji rządowej [...] z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.

---