Fonetyka funkcjonalna 3

NARZĄDY MOWY

Status litery i:

• na początku wyrazu jest ekwiwalentem dźwięku [i]

• po literze oznaczającej inną samogłoskę jest ekwiwalentem dźwięku [i]

• na końcu wyrazu po literze oznaczającej spółgłoskę jest ekwiwalentem dźwięku [i] oraz sygnalizuje zmiękczenie lub miękkość poprzedzającej spółgłoski

• w obustronnym sąsiedztwie liter oznaczających spółgłoski jest ekwiwalentem dźwięku [i] oraz sygnalizuje zmiękczenie (miękkość) poprzedzającej spółgłoski

• w połączeniach si, zi, ci, dzi przed literą oznaczającą samogłoskę jest wyłącznie sygnałem miękkości spółgłoski

• w połączeniu ni przed literą oznaczającą samogłoskę jest sygnałem miękkości, a niekiedy również ekwiwalentem dźwięku [i]

• w połączeniach mi, bi, pi, wi, fi, ti, di, li, ri, hi, chi przed literą oznaczającą samogłoskę jest symbolem zmiękczenia spółgłoski i ekwiwalentem dźwięku [i]

• w połączeniach ki, gi przed literą samogłoskową różną od e jest symbolem miękkości spółgłoski i ekwiwalentem dźwięku [i]

• w połączeniach ki, gi przed literą e jest sygnałem miękkości spółgłoski

• w połączeniach kie, kię, gie, gię w formach wyrazowych słów w mianowniku lp. zakończonych na -kia, -gia jest sygnałem zmiękczenia i ekwiwalentem dźwięku [i]

KRYTERIA KLASYFIKACJI SPÓŁGŁOSEK:

1. Ruchy wiązadeł głosowych:

• spółgłoski dźwięczne

• spółgłoski bezdźwięczne

2. Ruchy języczka podniebienia miękkiego:

• spółgłoski nosowe

• spółgłoski ustne

1. Typ zapory:

spółgłoski
półotwarte	właściwe (obstruenty)
			szczelinowe
	zwarto-szczelinowe	zwarto-wybuchowe

2. Główne miejsce artykulacji:

• dwuwargowe

• wargowo-zębowe

• 
  przedniojęzykowo-zębowe

• przedniojęzykowo-dziąsłowe

• środkowojęzykowe prepalatalne

• środkowojęzykowe postpalatalne

• tylnojęzykowe

1. Udział środka języka w procesie artykulacji

• spółgłoski twarde

• miękkie

• zmiękczone

1

APARAT ARTYKULACYJNY (jama gardłowa, nosowa, ustna; wargi /labia/, zęby /dentis/, dziąsła /alvolae/, język /lingua/, podniebienie twarde /palatum/, podniebienie miękkie /velum/, języczek /uvula/.

APARAT FONACYJNY (krtań z wiązadłami głosowymi)

APARAT EKSPIRACYJNY (płuca, przepona, tchawica, oskrzela)

---