POLITECHNIKA WARSZAWASKA

WYDZIAŁ TRANSPORTU

Zakład Logistyki i Systemów Transportowych

PRACA DYPOMOWA

MAGISTERSKA

Możliwość usprawnienia przewozów pasażerskich na przykładzie odcinka Warszawa - Radom

Wykonał

Robert Marczak

Nr albumu 171614

Praca napisana pod kierownictwem

dr. inż. Jarosława Poznańskiego

Warszawa 2004

Spis treści

Wstęp 4

1. Charakterystyka przewozów pasażerskich 6

1.1. Podstawowe definicje 6

1.2. Cechy przewozów pasażerskich 6

1.3. Przewozy pasażerskie - sytuacja na przestrzeni lat 8

1.4. Charakterystyka przewozów regionalnych 9

1.4.1. Charakterystyka przewozów międzyregionalnych 9

2. Identyfikacja potrzeb przewozowych na badanym odcinku 11

2.1. Uwarunkowanie popytu na przewozy
na odcinku Warszawa - Radom 11

2.2. Potrzeby komunikacyjne podróżnych
oraz ich cele podróży 11

2.3. Charakterystyka miejscowości leżących na badanym odcinku 14

2.3.1. Trasa kolejowa 14

2.3.2. Trasa samochodowa 22

3. Stan istniejący realizacji przewozów pasażerskich
na badanym odcinku 25

3.1.Przewozy kolejowe 25

3.1.1. Opis realizacji podróży z Radomia do Warszawy 26

3.2. Przewozy samochodowe 31

3.3. Analiza rozkładu jazdy komunikacji autobusowej 32

4. Oferta przewozów pasażerskich na badanym odcinku 36

4.1. Oferta handlowa przewoźników 36

4.1.1. Oferta PKP Przewozy Regionalne Sp-ka z o.o. 36

4.1.2. Oferta przewoźników PKS 37

4.2. Porównanie oferty PKP Przewozy Regionalne
i przewoźników PKS 39

5. Analiza stopnia dostosowania infrastruktury oraz środków transportu do popytu na przewozy pasażerskie
na badanym odcinku 41

5.1. Stan obecny linii kolejowej Warszawa — Radom 41

5.2. Planowane inwestycje związane z linią kolejową
Warszawa — Radom 42

5.3. Zdolność przepustowa linii kolejowej
Warszawa — Radom 42

5.4. Stan techniczny drogi samochodowej
Warszawa — Radom 46

6. Parametry oraz mierniki oceny jakości przewozów pasażerskich 48

6.1. Prędkość ruchu pociągów 48

6.2 Prędkość ruchu autobusów 51

6.3 Wygoda podróżowania 51

6.4 Punktualność kursowania pociągów 54

6.5. Bezpieczeństwo podróży 55

7. Wskazanie sposobów na poprawę jakości realizacji przewozów pasażerskich na badanym odcinku 57

7.1. Krótkofalowe sposoby poprawy jakości realizacji przewozów aglomeracyjnych 57

7.1.1. Likwidacja ograniczeń prędkości 57

7.1.2. Zmiany w rozkładzie jazdy pociągów 58

7.1.2. System Park & Ride 60

7.1.3. Wprowadzenie w pociągach regionalnych informacji o następnej stacji (przystanku) 61

7.1.4. Zmiana sposobu eksploatacji taboru autobusowego 61

7.2. Długofalowe sposoby poprawy jakości realizacji przewozów aglomeracyjnych 62

7.2.1. Wymiana taboru kolejowego 62

7.2.2. Poprawa warunków obsługi osób niepełnosprawnych na stacjach i przystankach 63

7.2.3. Budowa drugiego toru na odcinku
Warka — Radom 64

7.2.4. Modernizacja nawierzchni kolejowej 64

7.2.5. Poprawa infrastruktury ruchu drogowego
na odcinku Warszawa — Radom 65

8. Wnioski 67

Bibliografia 69

Wykaz tablic 70

Załączniki 71

Wstęp

Praca dyplomowa dotyczy charakterystyki przewozów pasażerskich realizowanych na odcinku Warszawa - Radom. Na podstawie uzyskanych informacji, zamierzam przeprowadzić analizę możliwości usprawnienia przewozów pasażerskich na tym odcinku. W mojej pracy poruszone zostaną kwestie związane zarówno z transportem kolejowym jak i samochodowym.

W rozdziale pierwszym chciałbym zaprezentować różne formy oferty przewozów pasażerskich, występujących na odcinku Warszawa - Radom. Wskazać tę ofertę, która jest najpopularniejsza wśród podróżnych oraz określić przewozy, nie cieszące się zainteresowaniem pasażerów. Jednocześnie chciałbym zwrócić uwagę na kryteria, którymi kierują się pasażerowie przy wyborze środków transportu.

Bardzo ważnym elementem tworzenia oferty przewozowej, jest właściwej rozpoznanie potrzeb przewozowych, istniejących na badanej trasie. Tymi zagadnieniami zajmę się w rozdziale drugim. Niezbędne informacje uzyskałem w departamencie transportu Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego. Samorząd wojewódzki odpowiada bowiem za organizację przewozów pasażerskich na podległym sobie terenie.

W rozdziale trzecim scharakteryzowałem kolejowe przewozy pasażerskich, oferowane przez spółkę PKP Przewozy Regionalne oraz przewozy autobusowe realizowane przez przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej. Dokonałem porównania różnych ofert, ze wskazaniem przewoźnika, który może przejąć do obsługi największy potok podróżnych. W rozdziale tym opisałem infrastrukturę, na której odbywają się przewozy, przedstawiłem ofertę taryfową różnych przewoźników, z uwzględnieniem przysługujących podróżnym zniżek ustawowych i handlowych.

W rozdziale czwartym chciałbym poruszyć kwestię dotyczącą stopnia dostosowania infrastruktury transportowej do popytu na przewozy pasażerskie, istniejącego na odcinku Warszawa — Radom. Chciałbym więc zbadać czy jest ona wystarczająca do przewiezienia potoku pasażerów występującego na tym odcinku. W rozdziale tym chciałbym wykazać, iż warunki techniczne infrastruktury mają wpływ na sposób eksploatacji taboru, czas trwania podróży, a tym samym na jakość wykonywanych usług.

W rozdziale piątym chciałbym przedstawić wymagania klientów, wobec dostawców usług transportowych. Po analizie powyższego zagadnienia, zajmę się wskazaniem sposobów na poprawę jakości realizacji przewozów pasażerskich na odcinku Warszawa - Radom. Z uwzględnieniem m.in. warunków podróży oraz stopnia dostosowania infrastruktury i środków transportu do potrzeb przewozowych.

W rozdziale siódmym znajdzie się ocena realnych możliwości wprowadzenia usprawnień przewozów pasażerskich na odcinku Warszawa - Radom oraz podsumowanie.

Rozdział I

CHARAKTERYSTYKA PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH

1. Podstawowe definicje

Analizując przewozy pasażerskie, nie można zapominać o podstawowych terminach. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na pojęcie transportu.

Transportem nazywamy zespoloną działalność ludzi i środków pracy, związaną z celowym przemieszczaniem osób i ładunków [1]. W mojej pracy uwzględniam tylko przemieszczanie się ludzi, a więc zajmuje się przewozami pasażerskimi. Przez zespoloną działalność ludzi i środków, rozumiem takie zagospodarowanie taboru i infrastruktury, żeby w pełni zrealizować potrzeby stawiane przez podróżujących. Wymagania te szerzej zostały opisane w rozdziale czwartym - Analiza stopnia dostosowania infrastruktury oraz środków transportu, do popytu na przewozy pasażerskie na badanym odcinku (s. 50).

1.2. Cechy przewozów pasażerskich

Czym cechują się przewozy pasażerskie? Na to pytanie znalazłem odpowiedź w książce [2], której autor stwierdził, że: Cechą racjonalnych procesów przewozu pasażerów jest możliwie duża zgodność oferty przewozowej przedsiębiorstw transportowych z przewidywaną wielkością, strukturą rodzajową i przestrzenną zapotrzebowania na usługi przewozowe (z uwzględnieniem jego zmienności w czasie) i oczekiwanymi parametrami ich jakości oraz relatywnie niskie koszty zaspokajania tych potrzeb. Stąd też przed przystąpieniem do projektowania organizacji i technologii procesów przewozu pasażerów niezbędna jest możliwie dokładna identyfikacja przewidywanego zapotrzebowania na usługi przewozowe. Wielkość i struktura tego zapotrzebowania w rozpatrywanym obszarze (aglomeracja, rejon, okręg, sieć) z uwzględnieniem jego powiązań transportowych z jego obszarami sąsiednimi lub w rozpatrywanej relacji oraz ich zmienności (w skali doby, miesiąca, roku) zależą od obiektywnych i subiektywnych przyczyn wywołujących ich powstawanie, a przede wszystkim od:

1. zaludnienia poopatrywanego obszaru,

2. przestrzennego układu sieci osadniczej,

3. lokalizacji miejsc pracy, nauki ośrodków handlowych i usługowych, ośrodków administracji państwowej i samorządowej,

4. lokalizacji rejonów rekreacji i turystyki,

5. systemu zarządzania gospodarką,

6. intensywności współpracy gospodarczej, naukowo-technicznej, kulturalnej, itp. z innymi rejonami kraju lub z zagranicą,

7. poziomu zamożności społeczeństwa i bilansu czasu wolnego,

8. atrakcyjności oferty przewozowej (poziomu jakości usług transportowych oraz ich ceny).

Popyt na usługi przewozowe występujący n rozpatrywanym obszarze - z zasady bardzo zróżnicowany - jest zaspokajany przez różne gałęzie i środki transportu [2].

Można więc śmiało stwierdzić, że przewozy pasażerskie mają na celu w pełni zaspokoić popyt wywołany przez konsumentów, z uwzględnieniem wszelkich wahań jego wartości. Dobowy popyt na odcinku Warszawa - Radom i z powrotem kształtuje się na średnio poziomie 21 tysięcy pasażerów, dla przewozów kolejowych oraz około 1,3 tysiąca dla podróżujących autobusami. W zależności od dnia, tygodnia oraz pory roku, wartości potoku podróżnych się zmieniają. Popyt na przewozy pasażerskie z Radomia do Warszawy wzrasta w poniedziałek, a w kierunku przeciwnym w piątek. Dzieje się to w okresie roku akademickiego i szkolnego. W wakacje zróżnicowanie potoku pasażerów zależne od dni tygodnia nie występuje. Nasuwa się prosty wniosek. Dużą część pasażerów podróżujących pomiędzy Radomiem a Warszawą, stanowią studenci i uczniowie.

1.3. Przewozy pasażerskie - sytuacja na przestrzeni lat

W przeszłości, poważną rolę w zaspokajaniu potrzeb przewozowych w Polsce, podobnie jak i w wielu innych krajach, spełniał transport kolejowy, który miał szeroką strefę wyłącznego działania. Był on w zasadzie podstawowym rodzajem transportu na średnie i duże odległości, a w obszarach silniej zurbanizowanych, także i na małe odległości (przewozy aglomeracyjne).

Wraz z rozwojem innych gałęzi transportu, a zwłaszcza transportu samochodowego, zaspokajającego coraz większą część nowych potrzeb przewozowych, udział transportu kolejowego w obsłudze pasażerskich przewozów systematycznie maleje. Zjawisko odchodzenia podróżnych od kolei występowało w dość długim okresie, do końca lat 70-tych XX wieku.

Transport kolejowy (w dawnych latach niemal monopolistyczny) znalazł się obecnie w nowej sytuacji. Zakres działania przewoźników kolejowych określony wielkością i strukturą popytu na świadczone usługi przewozowe zależy od atrakcyjności przedstawionej oferty przewozowej - jakości usług przewozowych i ich ceny w porównaniu z ofertą przewozową innych gałęzi transportu.

1.4. Charakterystyka przewozów regionalnych

Przewozy regionalne charakteryzują się podróżami na małe odległości poza obszarami silnie zurbanizowanymi. Obejmują znaczną część sieci kolejowej i drogowej (poza obszarami ciążenia do aglomeracji). Wielkość strug pasażerów zależy od charakterystyki zaludnienia oraz rozmieszczenia biur, ośrodków administracji rządowej i samorządowej, szkół, zakładów pracy, obiektów handlowych, kulturalnych, rekreacyjnych itp. Rodzaj motywacji podróży sprawia, że intensywność przewozów jest zasadniczo równomierna w skali roku. Silne wahania intensywności przewozów występują jedynie w rejonach wypoczynkowych i turystycznych. Różna jest natomiast intensywność przewozów w skali tygodnia (dni robocze, dni wolne od pracy) oraz w skali doby (szczyt poranny i popołudniowy).

1.4.1. Charakterystyka przewozów międzyregionalnych

Przewozy międzyregionalne to przejazdy na średnie i duże odległości między ośrodkami o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym. Rozkład przestrzenny strug pasażerów w przewozach międzyregionalnych jest bardzo zróżnicowany. Również zróżnicowana jest motywacja podróży. Skłania do podejmowania podróży działalność zawodowa, jak i turystyka, wypoczynek, kontakty rodzinne, kulturalne itp. Są z to zasady, przewozy między różnej wielkości i znaczenia ośrodkami sieci osadniczej. Charakteryzują je także najsilniej występujące wahania sezonowe intensywności przewozów wywołane zmiennością natężenia urlopów wypoczynkowych, zwłaszcza w relacjach łączących duże ośrodki miejskie z atrakcyjnymi miejscowościami lub rejonami odpoczynku.

Rozdział II

IDENTYFIKACJA POTRZEB PRZEWOZOWYCH NA BADANYM ODCINKU

2.1. Uwarunkowanie popytu na przewozy na odcinku
Warszawa — Radom

Potrzeby przewozowe na badanym odcinku zależą od celu podróży pasażerów. Mieszkańcy Radomia i jego okolic korzystają ze środków transportu w celu udania się do Warszawy. Celem podróżujących jest dotarcie do pracy, szkoły lub uczelni. Przejazdy o charakterze turystycznym są rzadkością na tym odcinku.

Na wielkość popytu wpływ mają parametry jakości usług (przy potrzebie realizacji usługi transportowej). Istotne parametry to: [2]

- czas podróży,

- dostępność przestrzenna i czasowa,

- komfort podróży,

- bezpieczeństwo.

2.2. Potrzeby komunikacyjne podróżnych oraz ich cele podróży

Potrzeby komunikacyjne ze względu na stopień konieczności ich realizacji można sklasyfikować w następujący sposób jako [2]:

- Potrzeby bezwzględne obligatoryjne

Są one wynikiem codziennego podróżowania w ściśle określonych godzinach.

Celem podróży w tym przypadku jest najczęściej miejsce pracy. Podróż tego rodzaju charakteryzuje się wysokim stopniem regularności, ponieważ:

• występuje ona najczęściej od poniedziałku do piątku

• wyjazdy do pracy odbywają się w godzinach 6 — 9

• powroty do miejsca zamieszkania odbywają się w godzinach 14 — 18

Można zaobserwować powstawanie szczytów komunikacyjnych:

• porannego w godzinach 6 — 9

• popołudniowego 14 — 18

- Potrzeby obligatoryjne

Potrzeby te są również potrzebami bezwzględnymi, wymagają koniecznej realizacji. Nie muszą być podejmowane w ściśle określonych terminach - czas ich rozpoczęcia jest elastyczny.

Dojazd do szkoły lub uczelni staje się w tym przypadku celem podróży pasażerów. Nie występuję tutaj tak ścisła regularność jak w przypadku przejazdów do miejsc pracy. Podróże odbywają się od poniedziałku do piątku, z tą różnicą, że mogą być podejmowane w różnych godzinach każdego dnia tygodnia. Zależne jest to od planu zajęć w szkole lub uczelni. W czasie wakacji letnich, ferii zimowych oraz świąt przejazdy te zanikają Inaczej wygląda sytuacja studentów uczących się w trybie zaocznym. Realizują oni swoje potrzeby komunikacyjne w piątki, soboty i niedziele. Rozpatrywane przypadki dotyczyły dojazdu uczniów, studentów, bezpośrednio z Domu do szkoły bądź uczelni. Występuje również taka sytuacje, że podróżujący zamieszkują internaty, domy studenckie bądź mieszkają na stancji. W takich przypadkach podróże odbywają się w niedziele wieczorem bądź w poniedziałek rano - w kierunku stancji. W drodze powrotnej są to piątek wieczór i sobota rano.

- Potrzeby fakultatywne

Są one wynikiem dobrowolnych lub sporadycznie podejmowanych podróży. Potrzeby te nie wymagają ściśle określonego terminu realizacji.

Do celów podróży potrzeb fakultatywnych należą podróże turystyczne, kulturoznawcze i inne. Każda z nich charakteryzuje się różnymi przedziałami czasowymi, w których to dokonywane jest przemieszczanie się pasażerów.

Jeżeli rozpatrujemy przejazdy turystyczne, zauważyć można, że odbywają się one w dni wolne od pracy - ferie, wakacje i przerwy świąteczne. Realizowane są w dużej mierze w godzinach wczesno porannych, powroty natomiast mają miejsce w godzinach wieczorowych.

W przypadku potrzeb związanych z dojazdem do teatrów, kin, muzeów, wystaw przejazdy podejmowane są zazwyczaj w dni wolne od pracy - zwłaszcza w weekendy, ferie i wakacje. Realizacja przewozów rekreacyjno- kulturoznawczych odbywa się najczęściej w godzinach popołudniowych, powroty odbywają się w późnych godzinach wieczornych.

Do innych celów podróży zalicza się wyjazdy służbowe, urzędowe, dojazdy do szpitali, centrów handlowych. W dużej mierze przejazdy maja charakter losowy. Można jednak zaobserwować pewną prawidłowość. Przejazdy do szpitali odbywają się we wczesnych godzinach porannych. Podróżujący po zakupy najczęściej jeżdżą w piątek, sobotę lub niedzielę aby zaopatrzyć się w zapasy na cały tydzień. Podróże podejmowane się we wczesnych godzinach porannych, powroty następują w godzinach popołudniowych lub południowych.

W okresie świątecznym (Boże Narodzenie, Wszystkich Świętych itp.) podróże odbywają się najczęściej w dni wolne od pracy. Realizowane są w dużej mierze w godzinach porannych. Powroty mają miejsce w godzinach popołudniowych lub wieczornych.

2.3. Charakterystyka miejscowości leżących na badanym odcinku

2.3.1. Trasa kolejowa

Linia kolejowa z Warszawy do Radomia biegnie przez poniższe miejscowości:

• Warszawa

• Nowa Iwiczna

• Piaseczno

• Zalesie

• Stanówek

• Czachówek

• Sułkowice

• Chynów

• Krężel

• Michalczew

• Gośniewice

• Warka

• Grabnów n.Pilicą

• Strzyżyna

• Sobieszyn

• Kruszyna

• Wola Bierwiecka

• Bartodzieje

• Lesiów

• Radom

Miasta o największej gęstości zaludnienia to [9]:

• powyżej 2000 mieszkańców na 1km² - Warszawa, Piaseczno, Warka i Radom

• od 200 do 500 mieszkańców na 1 km² - Warka

• do 200 mieszkańców na 1 km² - pozostałe miejscowości

Warszawa

Warszawa to największe miasto w kraju. Zamieszkuje je ponad 1,5 miliona mieszkańców. Warszawa należy do najczęściej odwiedzanych miast Europy. Międzynarodowy Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina przyjmuje kilka milionów pasażerów rocznie, dworce kolejowe są zapełnione, drogi prowadzące do stolicy Polski zatłoczone prywatnymi samochodami oraz autobusami międzynarodowymi. Warszawa ma doskonałe położenie i jest dziś, po Berlinie, najbardziej dynamicznie budującym się miastem europejskim [11]. Stolica jest również najważniejszym ośrodkiem administracyjnym kraju. Siedzibę swoją mają tu najwyższe władze państwowe, przedstawicielstwa zagraniczne, oraz organizacje polityczne.

Nie można pominąć faktu, że Warszawa jest również uważana za centrum przemysłu i biznesu, co wzbogaca jej atrakcyjność.

Piaseczno

Piaseczno od 1429 posiadało prawa miejskie z nadania księcia mazowieckiego Janusza I Starszego oraz od 1537 było starostwem niegrodowym. Jest miastem położonym w środkowej części województwa mazowieckiego, na terenie Powiatu Piaseczyńskiego, nad Jeziorką, na Równinie Warszawskiej. Liczba jego mieszkańców wynosi około 26,4 tys.

Słynie ono głównie z przemysłu elektrotechnicznego - z zakładów lamp oscyloskopowych i nadawczych oraz kineskopów kolorowych.

Wśród celów podróży kulturoznawczych, są najznamienitsze zabytki miasta. Wymienić można późnogotycki kościół z XVI w. z barokowym wyposażeniem wnętrza, klasycystyczny ratusz z XIX w., drewnianą dzwonnicę z XIX w., synagogę z XVIII w., dwór w Chyliczkach z XVIII w. oraz pałac z XIX w. Ciekawym turystycznie obiektem jest również cmentarz parafialny w Piasecznie gdzie znajduje się mogiła powstańców z 1863 r., pomnik-mauzoleum poświęcony poległym w kampanii wrześniowej, w powstaniu warszawskim oraz rozstrzelanym mieszkańcom wsi Orężna. Przy głównej alei usytuowany jest również pomnik ufundowany przez parafian — pamięci pomordowanych w Katyniu i łagrach na całym obszarze Rosji Radzieckiej od 17 IX 1939 r.

W Piasecznie integralną częścią. Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury (MGOK) jest kino "Mewa" oraz Biblioteka Publiczna Piaseczno, posiadająca oddział dla dzieci i młodzieży. Jest to miejsce spotkań uczniów i studentów mieszkających w Piasecznie i okolicach.

Warka

Warka, to posiadające 700-letnią historię miasto w województwie mazowieckim, nad rzeką Pilicą, na granicy Równin Kozienickiej i Warszawskiej. Liczba ludności wynosi około 11 400 osób. Stopa bezrobocia wynosi około 7-8%. Odległość od Warszawy wynosi około 53 km, od Radomia zaś około 46 km.

Teren i okolice są niesłychanie malownicze i atrakcyjne krajobrazowo. Pilica płynie wśród urozmaiconych brzegów, urwisk i jarów. Mnóstwo jest tu sadów i truskawkowych plantacji oraz starych lasów bogatych w runo leśne i łowną zwierzynę - sprowadza to w okolice wiele turystów oraz myśliwych.

Dziś Warka słynie przede wszystkim z przemysłu spożywczego i maszynowego. Jest również ośrodkiem usługowym i turystycznym (szlak wodny Pilicy). Wśród jej największych zabytków znajdują się między innymi kościół Św. Mikołaja (1603-1661, XIX, XX w.), zespół klasztorny Franciszkanów: kościół Matki Boskiej Szkaplerznej (1652-1746) i klasztor (1692 - ok. połowy XVIII w.). Podziwiać można również pałac z XVII w. oraz ratusz z XIX w. W Warce znajduje się również Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego. Działa też Ośrodek Kultury, Sportu i Wypoczynku, kino „Przyjaźń” oraz biblioteka miejsko-gminna.

Do Warki podróżują głównie turyści chcący odpocząć w malowniczej scenerii, jak również obejrzeć zabytki, których w Warce nie brakuje.

Radom

Radom jest miastem położonym w centralnej Polsce w dorzeczu środkowej Wisły i Pilicy, na równinie leżącej około150 —200 m nad poziomem morza. Jego powierzchnia wynosi około 112 km2.

Miasto to leży na przecięciu głównych szlaków komunikacyjnych ze wschodu na zachód i z północy na południe, prowadzących do granic państwa. Krzyżuje się tu pięć dróg krajowych, w tym dwie międzynarodowego znaczenia: droga nr 7 (Gdańsk-Kraków, połączenie Europy Północnej z Adriatykiem) oraz nr 44 (Poznań-Lublin, najkrótsze połączenie między Berlinem a Kijowem). Obecnie trwa przebudowa drogi nr 7, po której uzyska ona parametry trasy ekspresowej. Inwestycja ta skróci czas przejazdu z Radomia do Warszawy do około 1 godziny. Tranzytowe przejazdy ułatwiają obwodnice, omijające centrum miasta.

Lotniska lokalne: Radom-Sadków (wojskowo-szkoleniowe z przeznaczeniem na działalność cywilną - CARGO), Radom — Piastów (trawiaste - szkoleniowe)

Gospodarka - informacje ogólne

W wyniku transformacji ustrojowych dokonujących się w ciągu ostatniego dziesięciolecia, w Radomiu widoczny jest spadek liczby przedsiębiorstw sektora publicznego i silny wzrost małych i średnich przedsiębiorstw prywatnych. Obecnie działa w Radomiu blisko 500 firm sektora publicznego i ponad 24 tysiące prywatnych przedsiębiorstw. Zaznacza się również spadek liczby zakładów produkcyjnych i wzrost przedsiębiorstw usługowych.

Ludność zamieszkuje w ponad 74 tysiącach mieszkań o łącznej powierzchni 3 850 000 m2. Są to mieszkania komunalne, spółdzielcze, zakładów pracy i prywatne. W jednym mieszkaniu zamieszkuje przeciętnie 3,06 osoby, a na 1 mieszkanie przypada 52,2 m² powierzchni.

Miasto jest na Mazowszu największym po Warszawie ośrodkiem akademickim. W mieście działa 7 szkół wyższych i 3 kolegia nauczycielskie. Łączna liczba studentów tych szkół dochodzi do 30 tysięcy. Profil nauczania dostosowuje się do aktualnych potrzeb rynku pracy.

Jeszcze w końcu lat 80. Radom znany był z produkcji unikalnych, jeśli chodzi o rynek polski towarów. Były to maszyny do szycia i pisania, broń strzelecka, telefony, kuchnie gazowe, odlewy oraz wyroby ze skóry. Większość produktów pochłaniał olbrzymi rynek byłego ZSRR i krajów RWPG. Zmiany ustrojowe na początku lat 90 przyczyniły się do załamania się 70% eksportu na rynek wschodni.

Z przeszło 200 przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego założonych w byłym województwie radomskim 178 działa w Radomiu. Łączny zainwestowany kapitał przekracza 100 mln dolarów. Największe inwestycje zagraniczne wybierają handel detaliczny na dużą skalę i dystrybucję paliw. Sektor przemysłowy reprezentują pomyślnie przekształcone zakłady państwowe produkujące urządzenia telekomunikacyjne (RWT) i wyroby tytoniowe (obecnie Altadis Group).

Komunikacja

Układ komunikacyjny Radomia jest w znacznej mierze ukształtowany historycznie. W związku ze znacznym rozwojem ruchu kołowego układ komunikacyjny miasta jest ciągle ulepszany przez budowę rond i poszerzanie ulic. Drogi miejskie mają długość 320 km. Publiczny transport jest obsługiwany w Radomiu przez 27 linii miejskich i 11 podmiejskich.

Radom leży na przecięciu głównych szlaków komunikacyjnych prowadzących do granic państwa. Przez miasto przebiega 5 dróg krajowych, w tym dwie międzynarodowego znaczenia. Droga krajowa nr 44 stanowi najkrótsze połączenie między Berlinem, a Kijowem, a droga krajowa nr 7 łączy Północną Europę z Adriatykiem. Obwodnice omijające centrum miasta ułatwiają tranzyt. Trwa przebudowa drogi nr 7, po zakończeniu remontu, uzyska ona parametry drogi ekspresowej. Inwestycja ta skróci czas przejazdu do Warszawy do około 1 godziny. Odległości z Radomia do dużych ośrodków miejskich są następujące:

• Warszawa - 100 km,

• Kraków - 200,

• Łódź - 140,

• Lublin - 120,

• aglomeracja górnośląska - 240 km.

Na stacji węzłowej w Radomiu zbiegają się dwie magistralne linie kolejowe: Warszawa — Kraków oraz Lublin — Łódź. Dzięki czemu Radom ma zapewnione połączenia kolejowe ze wszystkimi największymi miastami w kraju. Lotnisko wojskowe na Sadkowie zostało udostępnione przez wojsko krajowemu lotnictwu niekomunikacyjnemu. Trwają starania o przekształcenie tego lotniska w cywilny port lotniczy.

Kultura - informacje ogólne

Kultura w Radomiu ma bardzo bogatą tradycję związaną przede wszystkim z ludźmi, którzy ją tworzyli oraz działalnością licznych instytucji kultury, stowarzyszeń, zespołów muzycznych i tanecznych.

Kulturalne bogactwo miasta to teatr, 3 placówki muzealne, 6 miejskich i kilka osiedlowych domów kultury, 2 kina, Miejska Biblioteka Publiczna.

W Teatrze Powszechnym im. J. Kochanowskiego wydarzeniem artystycznym na skalę międzynarodową jest organizowany od 1993 roku Festiwal Gombrowiczowski, w którym biorą udział aktorzy z renomowanych teatrów polskich i zagranicznych.

Ogólnopolski rozgłos przynosi miastu działalność Muzeum im. Jacka Malczewskiego, mieszczącego się w odremontowanym gmachu dawnego Kolegium Pijarów. Filią tego muzeum jest Muzeum Sztuki Współczesnej mieszczące się w zabytkowych kamienicach Gąski i Esterki. Ta niewielka placówka organizuje wiele ciekawych wystaw indywidualnych i zbiorowych artystów krajowych i zagranicznych oraz gromadzi dzieła wybitnych współczesnych twórców, malarzy, rzeźbiarzy i grafików.

Wielkim zainteresowaniem odwiedzających cieszy się także Muzeum Wsi Radomskiej. Niezwykle malowniczo położone, zgromadziło na swym terenie 54 obiekty zabytkowej architektury ludowej z XVIII i XIX wieku, cenną kolekcję wiejskich powozów, sani i bryczek oraz skansen bartniczo-pszczelarski. W Orońsku nieopodal Radomia mieści się Centrum Rzeźby Polskiej zlokalizowane w XIX wiecznym zespole dworskim.

Ukoronowaniem kulturalnego życia miasta są Dni Radomia — święto wszystkich radomian. Ta wielodniowa impreza jest ogromnym festynem dla wszystkich mieszkańców. Odbywa się ona w czerwcu, a towarzyszą jej koncerty i prezentacje najlepszych zespołów artystycznych nie tylko z samego Radomia i regionu radomskiego, ale również zaprzyjaźnionych miast partnerskich.

Jak widać miasto Radom jest nie tylko celem podróży osób pracujących. Jest również miastem, w którym uczy się bardzo dużo studentów. Turystów do radomia przyciągają liczne festyny oraz bardzo duża ilość atrakcji kulturalnych. Niewątpliwie, oprócz Warszawy jest to jedno z najbogatszych kulturowo miast w województwie mazowieckim.

2.3.2. Trasa samochodowa

Przy drodze kołowej łączącej Warszawę z Radomiem następują większe miejscowości:

• Raszyn

• Grójec

• Białobrzegi

Raszyn

Raszyn to gmina granicząca z Warszawą. Charakteryzuje się dużą ilością i różnorodnych firm, z których większość zlokalizowana jest przy głównej drodze. Największymi zakładami pracy w gminie Raszyn są:

• Centrum handlowe Mediamarkt

• Sklep meblowy Agata meble

• Salony samochodowe Peugeot i Opel

• Salon Elektroland

• Centrum handlowe Janki

• Centrum handlowe Ikea

• Sklep meblowy BRW

Część firm usytuowana jest poza granicami Raszyna w innej miejscowości — Janki, znajdującej się przy drodze samochodowej Warszawa - Radom.

Duże zagęszczenie wyżej wymienionych centrów handlowych, które są celem wielu podróży, generuje drastyczne zmniejszanie się przepustowości drogi na odcinku Raszyn - Janki. Szczególnie jest to odczuwalne w okresach porannego i popołudniowego szczytu komunikacyjnego. Również w dni wolne od pracy można spotkać się z poważnymi utrudnieniami w podróżowaniu.

Grójec

Grójec położony jest w centralnej Polsce, w województwie mazowieckim, na pograniczu Wysoczyzny Rawskiej i Równiny Warszawskiej, w odległości 45 km od Warszawy. Grójec zajmuje powierzchnię 120,64 km2, zamieszkuje go 23 000 osób.

Życie gospodarcze Grójca ściśle związane jest z sadowniczo-usługowym charakterem regionu. W wyniku przemian ostatnich lat znacznie wzrosła liczba podmiotów gospodarczych. Rejestr gminy obejmuje aktualnie 2251 firm.

Grójec jest ośrodkiem przemysłu przetwórstwa spożywczego, zakładów odzieżowych, słynie z produkcji tapicerki samochodowej. Stanowi też centrum największego "sadu Europy" (42 000 ha) produkującego 25% jabłek w Polsce.

Wśród jego najznamienitszych zabytków znajdują się m.in. kościół parafialny (XVI w., kilkakrotnie przebudowywany), w którym zachowała się gotycka chrzcielnica (XV w.) nosząca ślady pozostawione od ostrzenia o nią mieczy, jak również fragmenty obwarowań miejskich, klasycystyczne budynki poczty, szpitala oraz gimnazjum (XIX w).

Na terenie miasta i gminy Grójec w roku szkolnym 2002/2003 funkcjonują następujące placówki oświatowe: 3 przedszkola, 6 szkół podstawowych, 2 gimnazja i 7 szkół średnich.

Grójec jest niedużym miastem. Większość podróżnych to uczniowie liceów, bądź gimnazjów zamieszkujących pobliskie miejscowości. W środy i niedziele w okolicy Grójca - Słomczynie odbywa się giełda samochodowa. Dlatego w te dni celem większość podróży do Grójca jest giełda.

Białobrzegi

Białobrzegi są miastem powiatowym w województwie mazowieckim. Położone są nad rzeką Pilicą, na skraju Doliny Białobrzeskiej i Równiny Radomskiej. Liczba mieszkańców wynosi 7,5 tys. (2000), a powierzchnia 5613 km².

Białobrzegi należą do miast mało uprzemysłowionych. Niewielki przemysł obejmuje zakłady przetwórstwa spożywczego, środków transportu i materiałów budowlanych. Znaczące miejsce w sferze produkcji zajmuje drobna wytwórczość. Białobrzegi pełnią również funkcję ośrodka handlowo - usługowego dla gospodarstw sadowniczych rejonu białobrzeskiego i grójeckiego.

Białobrzegi są także miejscowością wypoczynkową z ośrodkiem wodnym nad Pilicą.

Potrzeby kulturalne mieszkańców zaspakajają m.in. Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury oraz Biblioteka Publiczna.

Rozdział III

STAN ISTNIEJĄCY REALIZACJI PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH NA BADANYM ODCINKU

3.1.Przewozy kolejowe

Rozkład jazdy pociągów regionalnych z Warszawy do Radomia jest skonstruowany w taki sposób, że pociągi kursują w odstępie 60 minutowym. Wyjątkiem są godziny od 16 do 18 kiedy uruchamia się pociągi z większą częstotliwością ze względu na popołudniowy szczyt komunikacyjny.

Na badanym odcinku najpopularniejszym wśród pasażerów rodzajem transportu jest kolej. W dni robocze korzysta z pociągów obsługujących przewozy regionalne średnio ponad 21 tysięcy pasażerów na dobę.

Stan techniczny drogi kolejowej na odcinku Warszawa - Radom powoduje, że odległość 103 km pociągi regionalne pokonują w czasie 120 minut.

Wykaz pociągów regionalnych z Warszawy do Radomia przedstawiam w tablicy 3.1.

Tablica. 3.1. Wykaz pociągów regionalnych z Warszawy do Radomia

Lp.	Odjazd z W-wy Zach.	Przyjazd do Radomia	czas podróży [h]	Prędkość handlowa [km/h]
1.	06:02	08:02	02:00	51,5
2.	06:25	08:29	02:04	50,0
3.	07:45	09:39	01:54	54,2
4.	08:15	09:51	01:36	64,4
5.	09:05	11:00	01:55	53,8

cd. tab. 3.1.

6.	10:15	11:49	01:34	66,0
7.	11:25	13:20	01:55	53,8
8.	12:55	14:26	01:31	66,0
9.	13:20	15:22	02:02	50,7
10.	14:25	16:27	02:02	50,7
11.	15:15	16:47	01:32	67,3
12.	15:40	17:40	02:00	51,5
13.	16:25	18:26	02:01	51,1
14.	17:15	18:48	01:33	66,0
15.	18:30	19:57	01:27	71,0
16.	18:40	20:41	02:01	51,1
17.	19:25	21:20	01:55	53,8
18.	20:16	21:49	01:33	66,0
19.	21:45	23:40	01:55	53,8
20.	22:15	23:50	01:35	66,0
Wartości średnie			01:48	57,9

Źródło: opracowanie własne na podstawie [18]

3.1.1. Opis realizacji podróży z Radomia do Warszawy

Pasażer korzystający z usług przewozowych kolei, po wyjściu z pociągu, przesiada się na środki komunikacji miejskiej. Prawidłowo zorganizowany system komunikacji miejskiej powinien umożliwić dogodny dojazd ze stacji kolejowej do miejsca pracy, nauki itp.

W godzinach porannego szczytu, najwięcej pasażerów podróżuje z Radomia do Warszawy, rozpatrzę teraz takie połączenie.

Najczęściej praca oraz zajęcia w szkołach i na uczelniach rozpoczynają się o godzinie 8 rano. Aby dojechać na czas podróżujący z Radomia na stacji kolejowej w Warszawie powinni być około godziny 7:20. Przyjmuje czas 4 min na dojście podróżnego z peronu kolejowego na przystanek autobusowy bądź też tramwajowy oraz kolejne 4 minuty na dotarcie z przystanku do celu podróży. Przyjmując takie wartości na czas dojścia do oraz z przystanku komunikacji miejskiej, pozostały czas na przejazd środkami komunikacji miejskiej wynosi około 30 min.

Ze stacji Radom o godzinie 5:10 odjeżdża pociąg nr 21224. Rozkład jazdy tego pociągu przedstawiony jest w tabeli 3.1.

Tablica 3.2. Rozkład jazdy pociągu nr 21224
relacji Radom - Warszawa Wschodnia

Stacje (przystanki)	Przyjazd	Odjazd
Radom	-	5:10
Lesiów	5:20	5:21
Bartodzieje	5:26	5:26
Wola Bierwiecka	5:29	5:29
Kruszyna	5:32	5:33
Dobieszyn	5:39	5:44
Strzyżyna	5:50	5:50
Grabów n. Pilicą	5:55	5:56
Warka	6:02	6:04
Gośniewice	6:07	6:08
Michalczew	6:11	6:11
Krężel	6:14	6:15
Chynów	6:18	6:19
Sułkowice	6:22	6:22
Czachówek Płd.	6:26	6:27
Czachówek Górny	6:28	6:29
Ustanówek	6:32	6:33
Zalesie Górne	6:37	6:38
Piaseczno	6:43	6:44
Nowa Iwiczna	6:48	6:48
Warszawa Jeziorki	6:51	6:52
Warszawa Dawidy	6:55	6:55
Warszawa Okęcie	7:00	7:01
Warszawa Służewiec	7:03	7:03
Warszawa Rakowiec	7:06	7:07

cd. tab. 3.2.

Warszawa Zachodnia	7:14	7:15
Warszawa Ochota	7:19	7:19
Warszawa Śródmieście	7:21	7:22
Warszawa Powiśle	7:26	7:27
Warszawa Stadion	7:30	7:31
Warszawa Wschodnia	7:33	-

Źródło: opracowanie własne na podstawie [18]

Czas jazdy pociągu nr 21221 z Radomia do Warszawy Wschodniej wynosi 2 godziny i 4 minuty. Pociąg ten zatrzymuje się na wszystkich stacjach i przystankach, co wpływa korzystnie na ocenę jakości oferty przewoźnika kolejowego, przez mieszkańców miejscowości obsługiwanych przez kolej. Praktycznie każdy pasażer może dojechać do Warszawy o takiej porze, która pozwala na dotarcie do celu podróży przed godziną 8:00 rano.

Zgodnie z danymi jakie uzyskałem w Mazowieckim Urzędzie Marszałkowskim, najwięcej pasażerów rozpoczyna podróż na stacjach w Radomiu i Warce. Nie jest to zaskoczeniem, ponieważ na badanym odcinku są to dwa największe miasta.

Warto nadmienić, że połączenie kolejowe z Radomia do Warszawy, umożliwia również szybkie przemieszczanie się pasażerów z miejscowości podwarszawskich do centrum stolicy. Niestety, w chwili obecnej mieszkańcy okolic Warszawy nie wykorzystują tej możliwości dotarcia do stolicy, w stopniu zapewniającym należyte potoki podróżnych w pociągach.

Na przykład podróż pociągiem z Piaseczna do przystanku Warszawa Śródmieście ta trwa około 38 min. Jest to bardzo korzystne połączenie jeżeli chodzi o czas podróży. Powstaje więc pytanie dlaczego mieszkańcy obrzeży stolicy niechętnie korzystają z tego połączenia kolejowego?

Biorąc pod uwagę koszty podróży nie można dziwić się pasażerom, że wybierają częściej transport autobusowy lub mikrobusowy.

Jeżeli podróżujący z Piaseczna chce się dostać do centrum Warszawy, to korzystając z usług przewoźników grupy PKP oraz z transportu miejskiego ponosi większe obciążenie finansowe niż w przypadku skorzystania wyłącznie ze środków transportu miejskiego. Zakładam oczywiście, że po dotarciu pociągu na przystanek, czy stacje w Warszawie, pasażer będzie korzystał jeszcze z innych środków transportu, by dotrzeć do miejsca przeznaczenia. Koszt podróży jest większy, ponieważ większość pasażerów komunikacji miejskiej posiada bilety okresowe: kwartalne, miesięczne, tygodniowe itp. Upoważnia to ich w czasie ważności biletu do dowolnej liczby podróży autobusem lub tramwajem. Jeżeli do ceny biletu komunikacji miejskiej, doliczymy koszt przejazdu pociągiem to jasne jest, że pasażer wybierze tańszy wariant podróży, bez ponoszenia dodatkowych kosztów.

Podstawową przyczyną wyboru konkretnego wariantu podróży są więc koszty ponoszone przez pasażerów. Jednak można zaobserwować tendencje — im dalej miejscowość znajduje się od granic aglomeracji warszawskiej, tym chętniej i częściej wybieranym środkiem transportu jest kolej. Ponadto czynnikami sprzyjającymi dokonywaniu przez pasażerów wyboru kolei jako środka transportu, jest dogodna lokalizacja przystanków oraz dostosowany ich do potrzeb rozkład jazdy pociągów.

Wymienione czynniki składają się na jakość przewozów, która szerzej będzie opisana w rozdziale 6.

Podróż pociągiem nr 2140 relacji Skarżysko Kamienna - Warszawa Wschodnia przez Radom, jest również wykorzystywana przez pasażerów, którzy chcą się dostać do stolicy przed godziną 8:00 rano.

Rozkład jazdy tego pociągu zawarty jest w tablicy 3.3.

Tablica 3.3. Rozkład jazdy pociągu nr 2140 relacji
Skarżysko Kamienna - Warszawa Wschodnia.

Stacje (przystanki)	Przyjazd	Odjazd
Skarżysko Kamienna	-	5:04
Szydłowiec	5:13	5:13
Jastrząb	5:19	5:20
Radom	5:37	5:39
Bartodzieje	5:54	5:55
Kruszyna	6:00	6:01
Dobieszyn	6:07	6:08
Warka	6:24	6:26
Michalczew	6:31	6:32
Chynów	6:37	6:38
Czachówek Płd.	6:44	6:45
Zalesie Górne	6:52	6:53
Piaseczno	6:57	6:58
Warszawa Okęcie	7:14	7:15
Warszawa Służewiec	7:19	7:20
Warszawa Zachodnia	7:32	7:35
Warszawa Centralna	7:40	7:47
Warszawa Wschodnia	7:54	-

Źródło: opracowanie własne na podstawie [18]

Czas jazdy pociągiem nr 2140 z Radomia do Warszawy wynosi 113 min. Jest zatem krótszy od czasu jazdy tego samego odcinka pociągiem nr 21224. Krótszy czas jazdy wynika ze zmniejszenia do 15 liczby rozkładowych zatrzymań pociągu nr 2140. Pociąg nr 21224 zatrzymuje się planowo na 31 przystankach i stacjach. Niestety, zarówno małe odległości międzyprzystankowe oraz zły stan techniczny infrastruktury, nie pozwalają na uzyskanie przez pociągi takich wartości prędkości handlowej, aby czas podróży uległ skróceniu w sposób odczuwalny przez podróżnych.

Korzystając z informacji uzyskanych w Mazowieckim Urzędzie Marszałkowskim, dochodzę do podobnych wniosków jak w opisywanym wcześniej przypadku. Mianowicie do pociągu nr 2140 relacji Skarżysko Kamienna — Warszawa Wschodnia, najwięcej pasażerów na odcinku Radom — Warszawa, rozpoczyna podróż na stacjach w Radomiu oraz Warce, czyli w ośrodkach miejskich znajdujących się na tej trasie.

3.2. Przewozy samochodowe

Autobusy firm PKS w kierunku Radomia, które odjeżdżają z dworca Warszawa Zachodnia, kursują z większą częstotliwością niż pociągi, bo kilkakrotnie w ciągu godziny. Oczywiste jest, że zdolność przewozowa autobusów jest o wiele mniejsza od zdolności przewozowej pociągów regionalnych.

Odcinek z Warszawy do Radomia obsługują następujący przewoźnicy PKS:

• PKS Comex Brzozów Sp. z o.o.,

• PKS w Ciechanowie S.A.,

• PKS w Grójcu Sp. z o.o.,

• PKS w Jaśle Sp. z o.o.,

• PKS w Kielcach,

• PKS w Krośnie S.A.,

• PPKS w Mielcu

• PPKS w Nowym Sączu,

• PPKS w Olsztynie,

• PKS w Ostrowcu Św. S.A.,

• PKS w Przemyślu Sp. z o.o.,

• PPKS w Radomiu,

• PPKS w Rzeszowie S.A.,

• PKS - IWOPOL Skarżysko Kamienna.

• PKS w Stalowej Woli S.A.,

• PKS Starachowice S.A.,

• PPKS w Tarnobrzegu,

• PPKS w Warszawie,

Korzystanie z drogi Warszawa - Radom jest bardzo popularne, szczególnie wśród podróżujących do miejscowości położonych na południowym wschodzie Polski. Większość udających się samochodem z Warszawy do Starachowic, Kielc, Przemyśla, Tarnobrzegu lub Rzeszowa — podróżuje przez Radom. Istnieje jednak alternatywna trasa. Radom można ominąć, jadąc przez Kozienice. Jednakże z dwóch powodów przejazd trasą alternatywną nie jest polecany. Po pierwsze trzeba pokonać większą odległość. Po drugie jakość nawierzchni tej drogi jest o wiele gorsza, niż w przypadku odcinka drogi krajowej nr 7.

Dlatego też zarówno podróżujący samochodami osobowymi oraz firmy przewożące pasażerów autobusami omijają trasę przez Kozienice, jadąc poprzez Radom.

3.3. Analiza rozkładu jazdy komunikacji autobusowej

Jak szybko można się dostać do Radomia? Takie pytanie zadają pasażerowie komunikacji autobusowej. Postanowiłem więc zrobić zestawienie (tablica 3.4) pokazujące w jakim czasie można podróżować autobusem z Warszawy do Radomia.

Tablica 3.4. Rozkład jazdy autobusów odjeżdżających do Radomia z dworca PKS Warszawa Zachodnia

Lp.	godz. odjazdu	godz. przyjazdu	czas podróży	Odległość [km]
1	2	3	4	5
1.	05:30	07:15	1:45	103
2.	05:40	07:26	1:46	100
3.	06:00	08:09	2:09	98
4.	06:25	08:14	1:49	103
5.	06:30	08:21	1:51	103
6.	07:00	08:45	1:45	100
7.	07:15	09:24	2:09	98
8.	07:30	09:15	1:45	100
9.	07:45	09:25	1:40	103
10.	08:00	09:49	1:49	109
11.	08:15	10:24	2:09	98
12.	08:30	10:20	1:50	103
13.	08:30	10:20	1:50	103
14.	08:45	10:35	1:50	100
15.	09:00	10:50	1:50	111
16.	09:35	11:25	1:50	103
17.	09:45	11:35	1:50	100
18.	09:50	11:43	1:53	100
19.	09:50	11:48	1:58	103
20.	10:00	11:35	1:35	103
21.	10:15	12:00	1:45	100
22.	10:30	12:13	1:43	101
23.	10:45	12:35	1:50	100
24.	11:00	13:18	2:18	95
25.	11:15	13:00	1:45	108
26.	11:30	13:18	1:48	100
27.	11:45	13:31	1:46	106
28.	12:30	14:48	2:18	95
29.	12:45	14:35	1:50	100
30.	13:00	14:53	1:53	100

cd. tab. 3.4.

1	2	3	4	5
31.	13:30	15:20	1:50	100
32.	14:30	16:15	1:45	100
33.	14:45	16:31	1:46	100
34.	15:15	17:01	1:46	100
35.	15:30	17:18	1:48	100
36.	15:45	17:35	1:50	103
37.	16:00	18:56	2:56	134
38.	16:15	18:00	1:45	101
39.	16:30	18:10	1:40	103
40.	16:45	18:31	1:46	106
41.	16:50	18:36	1:46	106
42.	17:00	18:50	1:50	103
43.	17:30	19:23	1:53	100
44.	17:35	19:33	1:58	103
45.	18:00	19:45	1:45	108
46.	18:15	19:56	1:41	103
47.	18:25	20:08	1:43	101
48.	18:45	20:31	1:46	106
49.	18:50	20:36	1:46	106
50.	19:10	21:05	1:55	110
51.	19:40	21:33	1:53	100
52.	20:15	22:20	2:05	95
53.	20:45	22:35	1:50	103
54.	21:00	22:50	1:50	111
55.	21:10	23:00	1:50	111
56.	21:20	23:10	1:50	111
57.	21:45	23:40	1:55	103
58.	22:00	23:48	1:48	100
59.	22:20	00:07	1:47	100
60.	23:05	00:45	1:40	103
61.	23:05	00:45	1:40	103
62.	23:10	00:50	1:40	103
Wartość średnia			1:51	102,94
Odchylenie standardowe			0:11	5,47

Źródło: opracowanie własne na podstawie [12]

Z analizy danych zawartych w tablicy 3.4 wynika, że najkrótszy czas jazdy autobusu z Warszawy do Radomia wynosi 1 godz. 35 minut. Średnio taka podróż trwa 1 godz. 51 min.

W dni powszednie na odcinku Warszawa - Radom uruchamiane są 42 kursy autobusowe. Ponadto, przewoźnicy autobusowi uruchamiają dodatkowe kursy, w poniedziałki 5 i w piątki 3.

W godzinach porannego szczytu przewozowego, pomiędzy godzinami 7 i 10, na badanym odcinku występuje 10 kursów autobusowych, które pozwalają pasażerom na dotarcie do stolicy.

W godzinach 14 - 18, podróżujący z Warszawy do Radomia mogą korzystać z 10 kursów autobusowych.

Ponadto, przez cały rok w dni wolne od pracy (weekendy i święta) oraz w okresie wakacji letnich przez cały tydzień, przewoźnicy autobusowi wzbogacają swoją ofertę przewozową o 8 dodatkowych kursów. Przyczyną jest zwiększone zapotrzebowanie na przewozy autobusowe zgłaszane przez podróżnych w tych okresach.

Jak wspomniałem wcześniej, średni czas podróży autobusem z Warszawy do Radomia, zgodnie z rozkładem jazdy wynosi 1 godzinę 51 minut. Rzeczywisty czas podróży jest niestety większy. Zależy bowiem od zjawiska kongestii ruchu, które występuje na wielu fragmentach drogi krajowej nr 7 Warszawa — Radom.

Według uzyskanej w PPKS Warszawa informacji, zaplanowana w rozkładzie jazdy 2003/2004 liczba kursów stałych oraz dodatkowych z Warszawy do Radomia, w pełni zaspokaja istniejący popyt na przewozy autobusowe.

Rozdział IV

OFERTA PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH NA BADANYM ODCINKU

4.1. Oferta handlowa przewoźników

4.1.1. Oferta PKP Przewozy Regionalne Sp-ka z o.o.

Pociągi regionalne obsługujące odcinek Warszawa — Radom, należą do firmy PKP Przewozy Regionalne Sp-ka z o.o. z siedzibą w Warszawie. Liczba pociągów kursujących ciągu doby w relacji Warszawa - Radom, zależna jest od dnia tygodnia.

W dni robocze spółka PKP Przewozy Regionalne uruchamia na odcinku Warszawa — Radomia 23 pary pociągów bezpośredniej relacji. Zgodnie z rozkładem jazdy w weekendy oraz dni świąteczne, liczba pociągów zmniejsza się do 20 par na dobę.

Załącznik nr 1 zawiera rozkład jazdy pociągów relacji Warszawa — Radom w dni robocze i w dni świąteczne.

W tablicy 4.1 zamieszczono ceny biletów kolejowych przy przejazdach jednorazowych pomiędzy stacjami Warszawa Zachodnia — Radom, w klasie pierwszej i drugiej, pociągów spółki PKP Przewozy Regionalne. Uwzględniono taryfę normalną oraz zniżki wynikające z ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 4, poz. 34), jak również ulgi przysługujące pracownikom i emerytom kolejowym oraz ich rodzinom.

Tablica 4.1. Ceny biletów kolejowych w relacji Warszawa — Radom

Rodzaj pociągu	Osobowy (1. kl) [zł]	Osobowy (2. kl) [zł]	Pośpieszny (1. kl) [zł]	Pośpieszny (2. kl) [zl]
Taryfa normalna	21,75	14,50	35,90	23,93
Taryfa ulgowa 37%	13,70	9,13	22,62	15,08
Taryfa ulgowa 49%	-	7,39	-	-
Taryfa ulgowa 50%	10,87	7,25	17,95	11,96
Taryfa ulgowa 78%	4,78	3,19	7,90	5,26
Taryfa ulgowa 80%	4,35	2,90	7,18	4,79
Taryfa ulgowa 95%	1,09	0,72	1,79	1,20
Taryfa ulgowa 99%	0,22	0,15	0,36	0,24

Źródło: opracowanie własne na podstawie [18]

4.1.2. Oferta PKS

Oferowana podaż miejsc w autobusach z Warszawy do Radomia, uruchamianych w dni powszednie przez przewoźników PKS, umożliwia podróż około 1100 osobom na dobę. Zwiększony popyt na przewozy w poniedziałki oraz piątki powoduje, że przewoźnicy PKS uruchamiają dodatkowe połączenia w te dni. Dzięki temu, podróżujący z Warszawy do Radomia mają dodatkowo 230 miejsc w autobusach.

Rozkład jazdy autobusów obsługiwanych przez przewoźników PKS znajduje się w załączniku nr 2.

W przypadku połączeń autobusowych, oferta taryfowa jest bardziej zróżnicowana niż na kolei. Połączenie z Warszawy do Radomia obsługuje bowiem siedemnastu przewoźników PKS. Każda z firm PKS posiada własny cennik świadczenia usług przewozowych, który przewiduje zróżnicowanie cen biletów w zależności od konkretnego kursu autobusu. Średnie ceny biletów przewoźników PKS na przejazd autobusem trasy Warszawa — Radom zawiera tablica 4.2.

Tablica 4.2. Zestawienie średnich cen biletów przewoźników PKS
na przejazd autobusem trasy Warszawa — Radom

Nazwa przewoźnika	Średnia cena biletu [zł]
PKS Comex Brzozów Sp. z o.o.,	17,00
PKS w Ciechanowie S.A,	17,00
PKS w Grójcu Sp. z o.o.,	12,25
PKS w Jaśle Sp. z o.o.,	15,25
PKS w Kielcach,	15,00
PKS w Krośnie S.A.,	15,00
PPKS w Mielcu	17,25
PPKS w Nowym Sączu,	17,00
PPKS w Olsztynie,	15,00
PKS w Ostrowcu Św. S.A.,	18,50
PKS w Przemyślu Sp. z o.o.,	17,00
PPKS w Radomiu,	13,00
PKS w Rzeszowie S.A.	14,50

cd. tab. 3.4.

PKS - IWOPOL Skarżysko Kamienna.	16,00
PKS w Stalowej Woli S.A.,	17,00
PKS Starachowice S.A.,	18,00
PPKS w Tarnobrzegu	17,00
PPKS w Warszawie	15,80
Wartość średnia cen biletów przewoźników PKS	15,97

Źródło: opracowanie własne na podstawie [12]

Najkorzystniejszą taryfę przewozową oferuje PKS Grójec, gdzie średnia cena biletu na przejazd trasy Warszawa - Radom wynosi 12,25 zł. Niewiele więcej wynosi średnia cena biletu na przejazd tej samej trasy autobusem PKS Radom — 13 zł. Średnie ceny biletów na przejazd trasy z Warszawy do Radomia zawarte w przedziale 15 — 16 zł oferują przewoźnicy PKS z: Jasła, Kielc, Krosna, Olsztyna, Rzeszowa oraz Warszawy. Pozostali przewoźnicy PKS stosują wyższe ceny biletów.

4.2. Porównanie oferty PKP Przewozy Regionalne i przewoźników PKS

Zarówno spółka PKP Przewozy Regionalne oraz przewoźnicy PKS stosują opłaty taryfowe zgodnie ustalonymi przez siebie zasadami. Cena biletu na przejazd jednorazowy koleją z Warszawy do Radomia kształtuje się od około 14 do 34 złotych, (w zależności od kategorii pociągu oraz klasy wagonu jakim się podróżuje). Cena biletu w PKS kształtuje się w granicach 13 — 18 zł. Ponoszone przez pasażerów koszty podróży koleją oraz autobusami są w pewnym przedziale cen porównywalne, jednak podróż autobusem z Warszawy do Radomia jest tańsza niż pociągiem. Zróżnicowanie natomiast występuje w oferowanym komforcie podróży oraz w dostępności przestrzennej punktów odprawy pasażerów.

Do podjęcia przez pasażerów decyzji o wyborze środka transportu, przyczynia się więc w znacznym stopniu lokalizacja przystanków, warunki podróży oraz czas jazdy.

Rozdział V

ANALIZA STOPNIA DOSTOSOWANIA INFRASTRUKTURY ORAZ ŚRODKÓW TRANSPORTU DO POPYTU NA PRZEWOZY PASAŻERSKIE NA BADANYM ODCINKU

Poniższa analiza dotyczy stopnia dostosowania do popytu na przewozy pasażerskie infrastruktury oraz środków transportu kolejowego, eksploatowanych przez spółkę PKP Przewozy Regionalne. Jak również infrastruktury drogowej oraz autobusów wykorzystywanych przez przewoźników PKS do przewozów pasażerów na trasie Warszawa — Radom.

5.1. Stan obecny linii kolejowej Warszawa - Radom

Licząca 103 km linia kolejowa Warszawa - Radom została oddana do eksploatacji w połowie lat trzydziestych XX wieku. Początkowo była to linia jednotorowa. W 1960 r. wybudowano drugi tor na odcinku Warszawa - Warka, pozostała część linii do Radomia jest w dalszym ciągu jednotorowa. W 1969 r. zakończono elektryfikację całej linii z Warszawy do Radomia.

W 2002 r. przeprowadzono remont linii kolejowej Warszawa - Radom. Na wybranych szlakach wymieniono szyny i podkłady, uzupełniono tłuczeń, oczyszczono rowy odwadniające oraz poprawiono widoczność na niektórych jednopoziomowych skrzyżowaniach z drogami kołowymi.

W rozkładzie jazdy 2003/2004 na linii kolejowej Warszawa — Radom występowało 27 stałych i czasowych ograniczeń prędkości.

5.2. Planowane inwestycje związane z linią kolejową
Warszawa — Radom

Zarządzające infrastrukturą kolejową Polskie Linie Kolejowe S.A. planują w latach 2004 — 2006 generalną przebudowę linii kolejowej z Warszawy do Radomia. Przeprowadzenie prac remontowych ma m.in. na celu zwiększenie prędkości maksymalnej pociągów ze względu na parametry drogi kolejowej do wartości 160 km/h.

Do 2007 roku ma zostać wybudowany tor, łączący linię kolejową Warszawa - Radom z terminalem pasażerskim w Międzynarodowym Porcie Lotniczym Warszawa Okęcie. Dzięki temu kolej zostanie włączona do obsługi dojazdowej pasażerów komunikacji lotniczej. Co w znacznym stopniu powinno usprawnić połączenie lotniska Okęcie z centrum Warszawy.

1. . Zdolność przepustowa linii kolejowej Warszawa — Radom

Jednym z podstawowych parametrów charakteryzujących linię kolejową jest jej zdolność przepustowa. Mierzona jest największą liczbą pociągów lub par pociągów, które mogą przejechać w sposób płynny po badanej linii w ciągu określonego czasu. Zazwyczaj doby. Zdolność przepustową rozpatrywanej linii wyznacza ten jej element, który ma najmniejszą wartość zdolności przepustowej. Nosi on nazwę szlaku krytycznego [2].

Wartość zdolności przepustowej zależy od:

— parametrów drogi kolejowej (m.in. prędkości maksymalnej, liczby i charakteru ograniczeń prędkości),

— liczby torów szlakowych,

— układu torowego głowic (węzłów) stacyjnych i ich zdolności przepustowej,

— rodzaju urządzeń sterowania ruchem kolejowym,

— struktury obciążających linię pociągów oraz parametrów ich ruchu (prędkości maksymalnej, spektrum prędkości pociągów, wielkości przyspieszeń rozruchu i hamowania, odległości międzyprzystankowych, rodzaju wykresu ruchu itd.).

Maksymalna wartość zdolności przepustowej ma zazwyczaj wymiar czysto teoretyczny i jest najczęściej niemożliwa do osiągnięcia.

Ze względu na sposób prowadzenia ruchu pociągów, zdolność przepustowa tej linii, będzie liczona dla równoległego, paczkowego wykresu ruchu pociągów.

Z techniki ruchu kolejowego wiadomo, że zdolność przepustowa linii jednotorowej jest zdecydowanie mniejsza od zdolności przepustowej linii dwutorowej. Tak więc o zdolności przepustowej linii Warszawa — Radom decyduje jej odcinek jednotorowy z Warki do Radomia.

Odcinek Warka — Radom ma długość 46 km, podzielony jest na osiem szlaków. Ruch pociągów prowadzony jest za pomocą półsamoczynnej blokady liniowej. Kanwą zasadniczą wykresu ruchu pociągów są pociągi regionalne i dlatego obliczenia zdolności przepustowej przeprowadzę dla tej kategorii pociągów. Parametry szlaków potrzebne do obliczeń, podano w tablicy 5.1.

Tablica 5.1. Parametry szlaków odcinka linii kolejowej
Warka — Radom

Nazwa stacji	Stacyjny odstęp czasu krzyżowania pociągów [min]	Długość szlaku [km]	Czas jazdy pociągu [min]
Warka	3	6	5
Grabów	2
						5	4
				Strzyżyna	2
						7	5
				Dobieszyn	3
						7	4
				Kruszyna	3
						5	5
				Bartodzieje	3
						6	5
				Lesiów	3
						4	3
				Stara Wola	3
						6	6
Radom	3

Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika nr 10.

Szlakiem maksymalnym i jednocześnie krytycznym na odcinku Warka — Radom jest szlak Stara Wola — Radom.

Obliczenia zdolności przepustowej przeprowadzę ze wzoru [2]:

(5.1)

gdzie:

K — liczba pociągów kierunku nieparzystego i parzystego w paczce, K = 2

φ — współczynnik płynności ruchu, przyjmuję φ = 0,2

τ — okres ruchu pociągów [min], obliczam ze wzoru:

(5.2)

gdzie:

t₁ — czas jazdy pociągu w kierunku nieparzystym [min],
t₁ = 6 [min],

t₂ — czas jazdy pociągu w kierunku parzystym [min],
t₂ = 6 [min],

K₁ — liczba pociągów kierunku nieparzystego w paczce,
K₁ = 2

K₂ — liczba pociągów kierunku parzystego w paczce,
K₂ = 2

t^'_n — stacyjny odstęp czasu następstwa pociągów w kierunku nieparzystym [min], t^'_n = 3 [min],

t^''_n — stacyjny odstęp czasu następstwa pociągów w kierunku parzystym [min], t^''_n = 3 [min],

t^SW_s — stacyjny odstęp czasu krzyżowania pociągów na stacji Stara Wola [min], t^SW_s = 3 [min]

t^Rm_s — stacyjny odstęp czasu krzyżowania pociągów na stacji Radom [min], t^Rm_s = 3 [min]

Okres wykresu ruchu τ

Na wykresie ruchu pociągów, w sezonie 2004/2005, pomiędzy Warszawą i Radomiem przewidziano trasy 26 par pociągów. Biorąc pod uwagę, że po tej samej linii oprócz pociągów regionalnych prowadzony jest również ruch pociągów innych kategorii: międzyregionalnych, zdawczych liniowych, służbowych, roboczych, jazdy lokomotyw luzem, zdolność przepustowa szlaku krytycznego Stara Wola — Radom, wykorzystana jest więc w 40%.

5.4. Stan techniczny drogi samochodowej Warszawa — Radom

Droga krajowa nr 7 z Warszawy do Radomia należy do mocno uczęszczanych polskich dróg kołowych. Jest bowiem częścią trasy, na której odbywa się ruch pojazdów z południowo-wschodniej Polski w kierunku stolicy i dalej na wybrzeże.

W ciągu dnia natężenie ruchu pojazdów na trasie Warszawa - Radom jest duże, jednak mimo tego nie przekracza zdolności przepustowej tej drogi. Największe natężenie ruchu pojazdów występuje na obrzeżach Warszawy. Samochody poruszają się tam po drodze dwujezdniowej, o dwóch lub trzech pasach ruchu w jednym kierunku, jednak w godzinach szczytu powstaje zjawisko kongestii ruchu, szczególnie w miejscowości Raszyn.

O miejscowości Raszyn drogę Warszawa — Radomia można podzielić na dwa odcinki.

Na pierwszym, 38-kilometrowym z Raszyna do Grójca, pojazdy poruszają się po drodze o dwóch jezdniach. Pod koniec 2003 roku odcinek ten częściowo wyremontowano, usuwając większość z występujących kolein. Na odcinku Raszyn — Grójec występują liczne skrzyżowania drogi nr 7 z drogami podporządkowanymi, które nie są wyposażone w sygnalizację świetlną. Powoduje to, że zarządca drogi wprowadza ograniczenia prędkości pojazdów przed skrzyżowaniami, zazwyczaj do 70 km/h, czasem nawet do 50 km/h.

Kolejnym czynnikiem utrudniającym ruch pojazdów są piesi, którzy nie mają wzdłuż drogi nr 7 wybudowanych chodników, z tego powodu korzystają z pobocza drogi.

Na drugim fragmencie trasy Warszawa — Radomia, między Grójcem, a Radomiem, pojazdy poruszają się po drodze jednojezdniowej. Droga nie była remontowana, więc na całym odcinku występują głębokie koleiny, które utrudniają ruch pojazdów.

Rozdział VI

PARAMETRY ORAZ MIERNIKI OCENY JAKOŚCI PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH

Do podstawowych miar oceny jakości przewozów pasażerskich zaliczam:

• prędkość ruchu pociągów (autobusów)

• wygoda podróżowania

• punktualność kursowania pociągów

• bezpieczeństwo podróży.

6.1. Prędkość ruchu pociągów

Analiza i ocena prędkości ruchu pociągów obejmuje trzy różne jej rodzaje: maksymalną, techniczną i handlową.

Prędkość maksymalna jest właściwa dla parametrów drogi kolejowej oraz cech konstrukcyjnych i charakterystyki trakcyjnej lokomotywy, obowiązującej na linii długości drogi hamowania itp. Ze względu na zachowanie warunków bezpieczeństwa ruchu, prędkość pociągu nie może przekroczyć wartości prędkości maksymalnej.

Na linii kolejowej Warszawa — Radom prędkości maksymalne pociągów regionalnych, podane zostały w tablicach 6.1 oraz 6.2.

Tablica 6.1. Prędkość maksymalna pociągów regionalnych
na linii Warszawa — Radom
odcinek W-wa Zachodnia — Warka, tor nieparzysty

Fragment linii kolejowej od [km] do [km]	Prędkość maksymalna [km/h]
3,328 — 6,700	60
6,700 — 56,774	80

Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika nr 10.

Tablica 6.2. Prędkość maksymalna pociągów regionalnych
na linii Warszawa — Radom
odcinek W-wa Zachodnia — Warka, tor parzysty

Fragment linii kolejowej od [km] do [km]	Prędkość maksymalna [km/h]
2,641 — 6,700	60
6,700 — 23,060	80
23,060 — 37,460	100
37,460 — 38,800	80

Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika nr 10.

Prędkości techniczne oraz prędkości handlowe, osiągane przez pociągi regionalne na linii Warszawa — Radom, podane zostały w tablicach 6.3 i 6.4.

Tablica 6.3. Prędkość techniczna oraz prędkość handlowa
pociągów regionalnych na linii Warszawa — Radom
(kierunek nieparzysty)

Odcinek	Prędkość techniczna [km/h]	Prędkość handlowa [km/h]
Warszawa Zach. — Warka	58,89	45,69
Warka — Radom	50,56	44,81

Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika nr 10.

Tablica 6.4. Prędkość techniczna oraz prędkość handlowa
pociągów regionalnych na linii Warszawa — Radom
(kierunek parzysty)

Odcinek	Prędkość techniczna [km/h]	Prędkość handlowa [km/h]
Warszawa Zach. — Warka	58,89	45,43
Warka — Radom	65,23	55,97

Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika nr 10.

Wartość prędkości technicznej pociągów regionalnych na odcinku Warszawa Zachodnia — Warka dla kierunku nieparzystego jest porównywalna z wartością prędkości technicznej tej samej kategorii pociągów dla kierunku parzystego. Podobnie rzecz się ma z wartościami prędkości handlowej.

Na odcinku Warka — Radom, który jest jednotorowy, występują różnice, dla kierunku nieparzystego i kierunku parzystego, wartości prędkości technicznej i handlowej pociągów regionalnych. Powodem tego jest konstrukcja wykresu ruchu pociągów, w którym przy krzyżowaniu pociągi kierunku nieparzystego oczekują na stacjach pośrednich na pociągi nadjeżdżające z Radomia.

6.2 Prędkość ruchu autobusów

Podczas jednego kursu autobus relacji Warszawa — Radom pokonuje odległość, której wartość średnia wynosi 102,94 km, w czasie średnio 1:51 godziny. Prędkość komunikacyjna autobusów wynosi więc: 54,75 km/h. Niewielka wartość tej prędkości jest spowodowana m.in.:

— problemami związanymi z zagęszczonym ruchem pojazdów samochodowych w Warszawie i na jej obrzeżach (kongestia ruchu),

— przestarzałym taborem

— złym stanem infrastruktury drogowej na odcinku Warszawa — Radom,

— przeprowadzaniem napraw bieżących nawierzchni drogi, co pociąga za sobą ograniczenia prędkości ruchu pojazdów oraz powoduje zmniejszenie przekroju drogi dostępnego dla pojazdów.

6.3 Wygoda podróżowania

Termin wygoda podróżowania może być rozumiany wieloznacznie. Jednym z mierników wygody podróżowania jest współczynnik wykorzystania miejsc α. W prawidłowo zaprojektowanym systemie obsługi kolejowych przewozów regionalnych, powinna być zachowana relacja [2]:

(6.1)

gdzie:

α_rz - rzeczywisty współczynnik wykorzystania miejsc,

α_d - dopuszczalny współczynnik wykorzystania miejsc.

(6.2)

gdzie:

p - liczba pasażerów w pociągu na badanym odcinku,

w_i - inwentarzowa liczba miejsc w składzie.

(6.3)

gdzie:

t - czas przejazdu pociągu na badanym odcinku,

α_max - wartość maksymalna współczynnik wykorzystania miejsc.

(6.4)

gdzie:

w_max - maksymalna liczba pasażerów w składzie pociągu na badanym odcinku,

w_i - inwentarzowa liczba miejsc w składzie pociągu.

Przewozy regionalne na odcinku Warszawa Zachodnia — Radom są obsługiwane przez pociągi, których składy złożone są z dwóch elektrycznych zespołów trakcyjnych (ezt) typu EN57. Inwentarzowa liczba miejsc w takim składzie w_i wynosi 424; maksymalnie skład pociągu może pomieścić w_max = 1200 pasażerów; średnia liczba pasażerów w składzie pociągu, p wynosi 500 osób. Czas przejazdu pociągu regionalnego na odcinku Warszawa Zachodnia — Radom t = 1,75 [h].

Podstawiając wymienione wyżej wartości do wzorów 6.2 — 6.4 otrzymujemy prawdziwą nierówność:

czyli spełnienie warunku zapisanego we wzorze 6.1.

Oprócz wartości współczynnika wykorzystania miejsc na wygodę podróżowania mają wpływ ogólne warunki podróży. Na odcinku Warszawa — Radom nie zawsze są one zadowalające. Do elementów obniżających komfort podróży pociągami, których składy złożone są z elektrycznych zespołów trakcyjnych typu EN57, należą:

— niewygodne siedziska pasażerów oraz małe odległości pomiędzy siedziskami usytuowanymi naprzeciw siebie,

— nieszczelne okna, uciążliwe zwłaszcza w okresie zimowym,

— źle rozwiązany system przewietrzania i ogrzewania wagonów,

— sztywne zawieszenie pudła wagonu na wózkach, nie amortyzuje w dostatecznym stopniu drgań zestawów kołowych powstających w czasie jazdy pociągu,

— wysokie i strome stopnie wagonów, w połączeniu z niskimi peronami, utrudniają wsiadanie i wysiadanie z pociągu; osoby niepełnosprawne, zwłaszcza poruszające się na wózkach, bez dodatkowej pomocy, mają poważne problemy w podróżowaniu pociągiem regionalnym na odcinku Warszawa — Radom.

6.4 Punktualność kursowania pociągów

Wskaźnikiem przestrzegania rozkładu jazdy pociągów jest miernik punktualności kursowania pociągów, obliczany za pomocą wzoru [2]:

(6.5)

gdzie:

n — liczba pociągów kursujących,

n₀ — liczba pociągów opóźnionych.

Pomocniczo, obliczana jest skala opóźnień w przeliczeniu na jeden pociąg opóźniony

(6.7)

gdzie:

t_opⁱ - opóźnienie i - tego pociągu,

k - liczba pociągów uruchamianych w rozpatrywanym okresie,

* - r dla pociągów rozpoczynających obsługę

- k dla pociągów kończących obsługę

n_o - liczba pociągów opóźnionych w rozpatrywanym okresie [poc.opóźn.].

Punktualność kursowania pociągów obliczana jest m.in. dla stacji, w skali dobowej oraz dłuższych okresów (miesiąc, rok).

Prowadzona w tym zakresie dokumentacja pozwala określić liczbę opóźnionych pociągów, przyczyny powstania opóźnień, a tym samym i służbę, której należy przypisać powstanie opóźnień. Opóźnienia pociągów powodowane są także przez „otoczenie", np. zatrzymanie pociągu przez pasażera i inne podobne wypadki, których przyczyny nie znajdują się po stronie kolei.

6.5. Bezpieczeństwo podróży

Bezpieczeństwo jest pojęciem, które można rozumieć w różny sposób. Z jeden strony jest to zapewnienie przez operatorów przewozowych warunków do bezawaryjnej podróży. Składa się na to dbałość o właściwy stan techniczny środków transportu, odpowiednie wyszkolenie personelu, przestrzeganie przepisów i zarządzeń dotyczących wykonywania usług transportowych oraz utrzymanie w należytym stanie infrastruktury.

W zasadzie spółka PKP Przewozy Regionalne oraz przewoźnicy PKS przestrzegają tego aspektu bezpieczeństwa podróży. Tym bardziej, że zaniedbania są objęte sankcjami państwowymi, do utraty koncesji na przewozy włącznie.

Drugim rodzajem jest bezpieczeństwo odczuwane przez pasażerów. Bezpieczeństwo to jest rozumiane przez podróżnych jako brak zagrożenia na stacjach i przystankach, w pociągach oraz niezakłócony przebieg podróży.

W tym przypadku zadania przewoźników nie są łatwe do realizacji. Zmiany jakie nastąpiły w kraju po 1989 roku sprawiły, że władze państwowe z różnych przyczyn, nie zapewniają obywatelom takiego poziomu bezpieczeństwa, tak jak to było w poprzednim ustroju społecznym. Jednocześnie duża część pasażerów, którzy pamiętają dawne czasy, w dalszym ciągu oczekuje, że o bezpieczne warunki podróżny zadba państwo, czy działający w jego imieniu przewoźnik. Tym czasem większość firm przewozowych, zwłaszcza autobusowych, jest sprywatyzowanych. Dbałość o bezpieczeństwo odczuwane przez pasażerów jest powodem powstawania dodatkowych kosztów, które pogarszają ich kondycję finansową. W przypadku firmy PKP Przewozy Regionalne, która jest deficytowa, aspekt finansowy zapewnienia bezpieczeństwa odczuwanego przez podróżnych również jest istotny.

Poprawę bezpieczeństwa odczuwanego przez podróżnych będzie można uzyskać — moim zdaniem — dopiero wraz ze wzrostem w kraju ogólnego poziomu zamożności społeczeństwa.

Rozdział VII

WSKAZANIE SPOSOBÓW NA POPRAWĘ JAKOŚCI

REALIZACJI PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH NA BADANYM ODCINKU

Przedstawione w tym rozdziale sposoby na poprawę jakości przewozów nie uwzględniają analizy ekonomicznej ani nie uwzględniają kosztów, jakie należałoby ponieść celem ich wdrożenia. Są jedynie propozycją zmian, które należy wprowadzić w celu poprawienia jakości przewozów pasażerskich na odcinku Warszawa — Radom.

Propozycje poprawy jakości przewozów można podzielić na dwie grupy:

- krótkofalowe, tzn. te propozycje, które można by zrealizować stosunkowo w niedługim czasie,

- długofalowe, które wymagają dłuższego czasu realizacji i dużo większych nakładów finansowych.

7.1. Krótkofalowe sposoby poprawy jakości realizacji przewozów aglomeracyjnych

7.1.1. Likwidacja ograniczeń prędkości

Konieczność zmniejszenia prędkości przez pociągi kursujące na odcinku Warszawa — Radom, wynika z dwóch zasadniczych powodów:

— występowania, w liczbie 9, przejazdów kategorii D,

— złego stanu drogi kolejowej.

Likwidacja ograniczeń wpłynie na zwiększenie prędkości pociągów, a w efekcie na skrócenie czasu podróży.

Zwolnienia biegu pociągów na przejazdach kategorii D można uniknąć poprzez wyposażenie w sygnalizację przejazdową jednopoziomowych skrzyżowań linii kolejowej z drogami kołowymi.

Należy również przeprowadzić remont drogi kolejowej. Szczególnie zły jest stan infrastruktury kolejowej na odcinku Warka — Radom. Z tego powodu na całej długości odcinka ograniczono prędkość pociągów do 60 km/h. Przeprowadzenie remontu drogi kolejowej wymaga wielkich nakładów finansowych. W planach najpilniejszych robót, nie przewidziano w Polskich Liniach Kolejowych S.A. funduszy na taką inwestycję.

7.1.2. Zmiany w rozkładzie jazdy pociągów

Rozkład jazdy pociągów, obowiązujący w czasie pisania tej pracy, jest w zasadzie dobrze dostosowany do potrzeb podróżnych. Zdolności przepustowa szlaku krytycznego, którym jest szlak jednotorowy Stara Wola — Radom, posiada wystarczającą rezerwę, która pozwala na uruchomienie dodatkowych par pociągów. Można w takim razie włączyć do kursowania w godzinach szczytów przewozowych: porannego w relacji Radom — Warszawa, popołudniowego z Warszawy do Radomia, pociągi typu RegioPlus. Pociągi tej kategorii zatrzymują się na wybranych stacjach i przystankach, dzięki czemu czas podróży takimi pociągami będzie krótszy od czasu przejazdu pociągami regionalnym. Jednocześnie cena biletów na przejazd jest identyczna jak w pociągach regionalnych (osobowych).

W tablicach 7.1 i 7.2 podano przykładowy rozkład jazdy pociągów RegioPlus.

Tablica 7.1. Rozkład jazdy pociągu RegioPlus
relacji Radom — Warszawa

Stacje (przystanki)	Przyjazd	Odjazd
Radom	-	6:00
Warka	6:29	6:30
Czachówek Płd.	6:46	6:47
Piaseczno	6:59	7:00
Warszawa Zachodnia	7:27	-

Źródło: opracowanie własne autora pracy.

Tablica 7.2. Rozkład jazdy pociągu RegioPlus,
relacji Warszawa — Radom

Stacje (przystanki)	Przyjazd	Odjazd
Warszawa Zachodnia	-	16:00
Piaseczno	16:27	16:28
Czachówek Płd.	16:40	16:41
Warka	16:57	16:58
Radom	17:27	-

Źródło: opracowanie własne autora pracy.

Proponowane do uruchomienia na odcinku Warszawa — Radom pociągi typu RegioPlus powinny spełniać podane niżej warunki:

• podwyższony standard taboru, z którego będą zestawiane składy tych pociągów,

• możliwość podróżowania na podstawie biletów na przejazd pociągiem osobowym z zastosowaniem indywidualnie przysługujących ulg,

• krótszy czas podróży niż pociągiem osobowym (obecnie jest możliwe skrócenie czasu podróży o 20 min),

• dopasowanie godzin odjazdów ze stacji początkowych do potrzeb podróżnych,

• zatrzymywanie się tylko na wybranych stacjach i przystankach.

Dobrze przygotowana oraz odpowiednio rozreklamowana (media tradycyjne i elektroniczne, bilbordy itp.) oferta pociągów kategorii RegioPlus, powinna skłonić część osób podróżujących obecnie na odcinku Warszawa — Radom samochodami, do skorzystania z usług firmy PKP Przewozy Regionalne. Dodatkową zachętą powinno być zorganizowanie systemu Park & Ride, który jest dokładniej omówiony w punkcie 7.1.2.

7.1.2. System Park & Ride

System ten jest szerzej stosowany w Stanach Zjednoczonych oraz Europie Zachodniej, zarówno na stacjach (dworcach) jaki i przystankach różnego rodzaju środków transportu zbiorowego:

— metra,

— kolei,

— autobusów,

— samolotów.

W celu zachęcenia podróżujących samochodami, do korzystania z komunikacji zbiorowej, wymyślono system parkingów, które są umieszczone przy dworcach i przystankach. Zasada funkcjonowania tego systemu jest prosta. Kierowcy samochodów osobowych, po dojechaniu do przystanku (dworca) komunikacji zbiorowej, pozostawiają swoje pojazdy na parkingu strzeżonym, a dalszą część podróży odbywają środkami transportu zbiorowego. Opłata za parking wliczona jest w cenę biletu komunikacji zbiorowej.

System Park & Ride może z powodzeniem zastosować spółka PKP Przewozy Regionalne oraz przewoźnicy PKS. Parkingi powinny być zlokalizowane przy dworcach kolejowym i autobusowym Warszawa Zachodnia oraz w Radomiu, jak również w większych miejscowościach przy trasie kolejowej czyli w Piasecznie oraz Warce.

7.1.3. Wprowadzenie w pociągach regionalnych informacji o następnej stacji (przystanku)

Ułatwieniem dla pasażerów, przede wszystkim osób podróżujących sporadycznie na odcinku Warszawa — Radom, będzie zastosowanie w pociągach informacji o następnym przystanku zapowiadanej przez lektora oraz wyświetlanej na tablicy świetlnej. Podobny system stosowany jest w Warszawie w pociągach metra oraz niektórych tramwajach i autobusach.

Przekazywanie pasażerom informacji w pociągach regionalnych, poprawi komfort podróży oraz pozwoli uniknąć sytuacji „przegapienia” przystanku, na którym podróżny zamierza opuścić pojazd.

7.1.4. Zmiana sposobu eksploatacji taboru autobusowego

Większość przewoźników autobusowych grupy PKS, obsługujących odcinek Warszawa — Radom, wykorzystuje do przewozów pasażerów w komunikacji regularnej przestarzały tabor, nie przystosowany do przewozów osób niepełnosprawnych. Najczęściej spotykanym autobusem na linii Warszawa — Radom jest pojazd marki AUTOSAN A10-10, wyposażony w 41 miejsc siedzących.

Opis techniczny autobusów eksploatowanych przez przewoźników PKS znajduje się w załącznikach nr 6 i nr 7.

Przewoźnicy autobusowi dysponują pojazdami bardziej komfortowymi. Jednak obecnie wykorzystują je najczęściej do przewozów o charakterze turystycznym, na zasadzie wynajmu, a nie w przewozach regularnych. Prostym sposobem na podwyższenie komfortu podróży na odcinku Warszawa — Radom, będzie udostępnienie nowoczesnych autobusów w komunikacji regularnej.

7.2. Długofalowe sposoby poprawy jakości realizacji przewozów aglomeracyjnych

7.2.1. Wymiana taboru kolejowego

Obecnie większość pociągów regionalnych na odcinku Warszawa — Radom jest zestawiona z elektrycznych zespołów trakcyjnych (ezt) typu EN57. Jest to konstrukcja przestarzała, nie zapewnia pasażerom oczekiwanego przez nich komfortu podróży. Parametry techniczne ezt typu EN57 sprawiają, że ich eksploatacja jest droga.

W załączniku nr 4 podano parametry techniczno — użytkowe elektrycznego zespołu trakcyjnego typu EN57.

Rozwiązaniem powyższych problemów może być zastosowanie przez firmę PKP Przewozy Regionalne na odcinku Warszawa — Radom nowoczesnego taboru kolejowego, który powinien charakteryzować następującymi cechami:

— dobra izolacja akustyczna części przeznaczonej dla pasażerów,

— ergonomiczne siedziska,

— wygodne drzwi umożliwiające łatwe wsiadanie i wysiadanie z wagonów, zwłaszcza przez osoby niepełnosprawne.

— dobre parametry trakcyjne (przyspieszenia rozruchu), co pozwoli na skrócenie czasu podróży.

Wymiana taboru jest zwykle procesem, trwającym wiele lat. Jednak ze względu na liczne korzyści, które wynikają z unowocześnienia środków transportu, jak również postępującej dekapitalizacji obecnie stosowanych elektrycznych zespołów trakcyjnych typu EN57, proces wymiany taboru należy jak najszybciej rozpocząć.

7.2.2. Poprawa warunków obsługi osób niepełnosprawnych na stacjach i przystankach

Przystosowanie stacji i przystanków do odprawy osób niepełnosprawnych jest priorytetowym zadaniem każdego przewoźnika.

Obecnie na większości stacji i przystanków kolejowych położnych na odcinku Warszawa — Radom, występują niskie perony. W połączeniu z eksploatowanym na tym odcinku w przewozach regionalnych taborem typu EN57, niskie perony utrudniają wsiadanie i wysiadanie do pociągów. Osoby niepełnosprawne, poruszające się na wózkach inwalidzkich, nie są w stanie samodzielnie dostać się do pociągu. Zasadny jest zatem postulat podwyższenia peronów, na tych stacjach i przystankach które nie zostały jeszcze przystosowane do obsługi pasażerów, osób niepełnosprawnych.

7.2.3. Budowa drugiego toru na odcinku Warka - Radom

Linia kolejowa Warszawa — Radom na odcinku Warka — Radom jest linią jednotorową. Technologia ruchu dwukierunkowego na odcinku jednotorowym sprawia, że konieczne są krzyżowania pociągów na stacjach pośrednich. W rezultacie następuje pogorszenie komfortu podróżowania. Zdarza się, że czasy postojów pociągów na stacjach trwają dłużej, niż wynika to z norm czasów potrzebnych do obsługi podróżnych na tych stacjach. Przyczyną jest konieczności przepuszczenia pociągów wyższych kategorii, które również kursują na linii Warszawa — Radom.

Modernizacja linii kolejowych jest inwestycją bardzo kosztowną. Budowa drugiego toru na odcinku Warka — Radom kosztowałby zarządcę infrastruktury kolejowej kwotę, która jest równa całorocznemu budżetowi spółki PKP Przewozy Regionalne. Jednym z rozwiązań jest uzyskanie kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Polskie Linie Kolejowe S.A. podejmują również działania w celu uruchomienia dofinansowania modernizacji infrastruktury kolejowej ze środków Unii Europejskiej.

Wybudowanie drugiego toru pomiędzy Warką i Radomiem, znacznie zwiększy zdolność przepustową tej linii, bowiem w chwili obecnej przepustowość szlaku krytycznego Lesiów — Radom jest w pełni wykorzystana, co utrudnia usprawnienie przewozów pasażerskich na odcinku Warszawa — Radom.

7.2.4.Modernizacja nawierzchni kolejowej

Zły stan nawierzchni kolejowej w wielu miejscach odcinka Warszawa — Radom powoduje, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu, służba drogowa ogranicza prędkość pociągów, co z kolei przyczynia się do zwiększenia czasu podróży.

Zgodnie z informacjami uzyskanymi w Zakładzie Linii Kolejowych PLK S.A. w Warszawie, nawierzchnia drogi kolejowej na odcinku Warszawa — Radom, od ponad 24 lat nie była gruntownie modernizowana. Prawie na całym odcinku z Warszawy Zachodniej do Czachówka Południowego występują drewniane podkłady, pochodzące z drugiej połowy lat 70 ubiegłego wieku.

W załączniku nr 7 podano stan nawierzchni torowej na odcinku Warszawa Zachodnia — Czachówek.

W planach spółki Polskie Linie Kolejowe przewiduje się modernizację całego odcinka Warszawa — Radom. W najbliższych 10 latach, pod warunkiem uzyskania dotacji z UE, ma nastąpić wymiana nawierzchni drogi kolejowej. W rezultacie tych zabiegów, czas podróży pociągiem regionalnym z Warszawy do Radomia ulegnie skróceniu do jednej godziny.

7.2.5. Poprawa infrastruktury ruchu drogowego na odcinku Warszawa — Radom

Droga kołowa Warszawa — Radom nie jest w pełni dostosowana, pod względem przepustowości oraz wytrzymałości nawierzchni, do występującego na niej potoku pojazdów. Najwyraźniej jest to widoczne na obrzeżach Warszawy oraz Radomia. W Raszynie miejscami nawierzchnia trzypasmowej drogi kołowej nadaje się do gruntownego remontu. Występujące tam głębokie koleiny oraz nierówności są przyczyną obniżenia komfortu podróży samochodem.

Na odcinku Tarczyn — Grójec trwają obecnie w wielu miejscach drobne naprawy nawierzchni drogi. Wraz z ich zakończeniem, zostaną zlikwidowane ograniczenia prędkości pojazdów, a tym samym wzrośnie komfort podróży.

Pomiędzy Grójcem i Radomiem droga krajowa nr 7 jest drogą jednopasmową. Modernizacja tego odcinka poprzez budowę drugiej jezdni, pozwoliłaby na zwiększenie przepustowości oraz skrócenie czasu podróży z Warszawy do Radomia.

Rozdział VIII

WNIOSKI

Przeprowadzona analiza przewozów pasażerskich, pozwoliła na dokonanie oceny stanu istniejącego oraz wskazanie możliwości usprawnienia obsługi transportowej na odcinku Warszawa — Radom:

1. Podaż usług transportowych jest wystarczająca do zaspokojenia występującego tam, popytu na pasażerskie przewozy regionalne.

2. Problemem, który obecnie występuje, jest maksymalne wykorzystanie zdolności przepustowej odcinka linii jednotorowej Warka — Radom. Ogranicza to możliwość uruchomienia dodatkowych pociągów, dzięki czemu, przewoźnik kolejowy mógłby pozyskać większą liczbę pasażerów, którzy obecnie podróżują autobusami i samochodami osobowymi, przyczyniając się do powstawania zjawiska kongestii ruchu na drogach.

3. Działania, których realizację można podjąć od razu, odnoszą się przede wszystkim do poprawy jakości podróżowania zarówno pociągami jak i autobusami: np. zastosowanie w pojazdach systemu informacji dla pasażerów, poprawa warunków obsługi podróżnych na stacjach i przystankach itp.

4. Poszerzenie oferty spółki PKP Przewozy Regionalne o pociągi typu RegioPlus, które mają kursować w godzinach szczytów przewozowych, umożliwi skrócenie w obecnych warunkach czasu podróży z Warszawy do Radomia o 20 min.

5. Uruchomienie systemu Park&Ride, czyli parkingów zlokalizowanych przy stacjach i przystankach linii kolejowej, ma na celu zmniejszenie liczby samochodów, którymi ich użytkownicy dojeżdżają codziennie, zwłaszcza do Warszawy.

6. Kolejnym zadaniem w procesie usprawnienia przewozów pasażerskich, powinno być dostosowanie infrastruktury oraz taboru do potrzeb osób niepełnosprawnych. Należy do tego modernizacja peronów, budowa podjazdów oraz wind, jak również stosowanie pojazdów przystosowanych do przewozu osób na wózkach inwalidzkich.

7. W dalszej perspektywie czasowej należy przeprowadzić prace modernizacyjne, których realizacja wymaga dużych nakładów finansowych. Zaliczamy do nich m.in.:

• remont kapitalny linii kolejowej z Warszawy do Radomia,

• budowę drugiego toru na odcinku Warka — Radom,

• przedłużenie drogi dwupasmowej od Grójca do Radomia,

• zakup nowoczesnego taboru kolejowego.

BIBLIOGRAFIA

1. Leszczyński J.: Modelowanie systemów i procesów transportowych. Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 1999.

2. Nowosielski L.: Procesy przewozowe w transporcie kolejowym. Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 1995.

3. Olszewska M, Skoczylas B. :Ekonomika i organizacja transportu samochodowego. Wydawnictwa PW, Warszawa 1978.

4. Sieciowy rozkład jazdy pociągów. Ważny od 14.12.2003 do 11.12.2004 r, Nakładem PKP Przewozy Regionalne sp. z o. o.

5. Transport.Praca zbiorowa pod red. Rydzykowskiego W, Wojewódzkiej-Król K. PWN, Warszawa 2002.

6. Wyrzykowski W.: Ruch kolejowy. Tom I. WKiŁ, Warszawa 1966.

7. Zalewski P., Siedlecki P., Drewnowski A.: Technologia transportu kolejowego. WKiŁ, Warszawa 2004.

Źródła internetowe:

8. http://kolejarz.lhs.pl/

9. http://www.bgwm.pl/

10. http://www.gddkia.gov.pl

11. http://www.geografia.com.pl/

12. http://www.pks.warszawa.pl/

13. http://www.pksjaslo.com.pl/

14. http://www.pksostrowiec.com.pl/

15. http://www.pksradom.pl/

16. http://www.pks-starachowice.pl/

17. http://www.pr.pkp.pl/

18. http://www.valleymetro.org/

19. http://www.rynek-kolejowy.pl/

WYKAZ TABLIC

Tablica. 3.1. Wykaz pociągów regionalnych
z Warszawy do Radomia 25

Tablica 3.2. Rozkład jazdy pociągu nr 21224
relacji Radom - Warszawa Wschodnia 27

Tablica 3.3. Rozkład jazdy pociągu nr 2140
relacji Skarżysko Kamienna - Warszawa Wschodnia 30

Tablica 3.4. Rozkład jazdy autobusów odjeżdżających
do Radomia z dworca PKS Warszawa Zachodnia 33

Tablica 4.1. Ceny biletów kolejowych
w relacji Warszawa — Radom 37

Tablica 4.2. Zestawienie średnich cen biletów przewoźników PKS
na przejazd autobusem trasy Warszawa — Radom 38

Tablica 5.1. Parametry szlaków odcinka linii kolejowej
Warka — Radom 44

Tablica 6.1. Prędkość maksymalna pociągów regionalnych
na linii Warszawa — Radom
odcinek W-wa Zachodnia — Warka, tor nieparzysty 49

Tablica 6.2. Prędkość maksymalna pociągów regionalnych
na linii Warszawa — Radom
odcinek W-wa Zachodnia — Warka, tor parzysty 49

Tablica 6.3. Prędkość techniczna oraz prędkość handlowa
pociągów regionalnych na linii Warszawa — Radom
(kierunek nieparzysty) 50

Tablica 6.4. Prędkość techniczna oraz prędkość handlowa
pociągów regionalnych na linii Warszawa — Radom
(kierunek parzysty) 50

Tablica 7.1. Rozkład jazdy pociągu RegioPlus
relacji Radom — Warszawa 59

Tablica 7.2. Rozkład jazdy pociągu RegioPlus,
relacji Warszawa — Radom 59

Załącznik nr 1

Rozkład jazdy autobusów PKS (2003/2004) na odcinku Warszawa — Radom.

godz. odjazdu godz. przyjazdu	nazwa relacji rodzaj kursu	czas podróży odległość	dni kursowania	nazwa przewoźnika	ceny biletów
1	2	3	4	5	6
05:30 07:15	Warszawa — Radom Kurs pośpieszny	01:45 103 km	poniedziałki	PPKS w Mielcu	19.00 zł
05:40 07:26	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego Kurs pośpieszny	01:46 100 km	poniedziałki	PKS w Jaśle Sp. z o.o.	15.50 zł
06:00 08:09	Warszawa — Radom, Michałów kurs zwykły Przez Tarczyn, Grójec, Broniszew, Białobrzegi, Jedlińsk	02:09 98 km	codziennie	PKS w Grójcu Sp. z o.o	12.00 zł
06:25 08:14	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:49 103 km	codziennie	PPKS w Warszawie	17.00 zł
1	2	3	4	5	6
06:30 08:21	Warszawa—Radom Kurs pośpieszny	01:51 103 km	codziennie	PKS Connex Brzozów Sp. z o.o.	17.00 zł
07:00 08:45	Warszawa — Radom ul. Kusocińskiego Kurs pośpieszny	01:45 100 km	Soboty, niedziele	PPKS w Warszawie	15.00 zł
07:15 09:24	Warszawa — Radom Michałów kurs zwykły Przez Tarczyn, Grójec, Broniszew, Białobrzegi, Jedlińsk	02:09 98 km	poniedziałek — sobota	PKS w Grójcu Sp. z o.o.	12.00 zł
07:30 09:15	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:45 100 km	codziennie	PPKS w Warszawie	15.00 zł
07:45 09:25	Warszawa — Radom Michałów kurs przyspieszony	01:40 103 km	poniedziałki	PPKS w Radomiu	11.50 zł
1	2	3	4	5	6
08:00 09:49	WARSZAWA, D.A. ZACHODNI RADOM kurs pośpieszny	01:49 109 km	poniedziałki	PKS w Stalowej Woli S.A.	17.00 zł
08:15 10:24	Warszawa—Radom Michałów kurs zwykły Przez Tarczyn, Grójec, Broniszew, Białobrzegi, Jedlińsk	02:09 98 km	codziennie	PKS w Grójcu Sp. z o.o.	12.00 zł
08:30 10:20	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 103 km	Codziennie	PPKS w Nowym Sączu	17.00 zł
08:30 10:20	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 103 km	Codziennie	PPKS w Warszawie	17.00 zł
1	2	3	4	5	6
08:45 10:35	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:50 100 km	codziennie	PPKS w Warszawie	15.00 zł
09:00 10:50	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 111 km	poniedziałki	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	20.00 zł
09:35 11:25	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 103 km	codziennie	PKS w Przemyślu Sp. z o.o.	17.00 zł
09:45 11:35	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:50 100 km	codziennie	PKS w Grójcu Sp. z o.o.	13.00 zł
09:50 11:43	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:53 100 km	poniedziałki	PKS Starachowice S.A.	17.00 zł
1	2	3	4	5	6
09:50 11:48	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:58 103 km	kursuje: 14.08	PKS Starachowice S.A.	19.00 zł
10:00 11:35	Warszawa — Radom kurs ekspresowy	01:35 103 km	codziennie	PPKS w Olsztynie	15.00 zł
10:15 12:00	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:45 100 km	codziennie	PKS w Krośnie S.A.	15.00 zł
10:30 12:13	Warszawa — Radom, Warszawska Rondo kurs pośpieszny	01:43 101 km	codziennie	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	16.00 zł
10:45 12:35	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:50 100 km	poniedziałek—sobota	PPKS w Tarnobrzegu	17.00 zł
1	2	3	4	5	6
11:00 13:18	Warszawa — Radom Vincentów kurs zwykły	02:18 95 km	codziennie	PPKS w Radomiu	10.70 zł
11:15 13:00	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:45 108 km	codziennie	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	20.00 zł
11:30 13:18	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:48 100 km	codziennie	PKS w Jaśle Sp. z o.o.	15.50 zł
11:45 13:31	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:46 106 km	codziennie	PKS w Stalowej Woli S.A.	17.00 zł
12:30 14:48	Warszawa — Radom Vincentów kurs zwykły	02:18 95 km	codziennie	PPKS w Radomiu	10.70 zł
1	2	3	4	5	6
12:45 14:35	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:50 100 km	codziennie	PPKS w Warszawie	15.00 zł
13:00 14:53	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:53 100 km	codziennie	PKS Starachowice S.A.	17.00 zł
13:30 15:20	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:50 100 km	codziennie	PPKS w Tarnobrzegu	17.00 zł
14:30 16:15	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:45 100 km	codziennie	PPKS w Warszawie	15.00 zł
14:45 16:31	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:46 100 km	codziennie	PKS w Busku Zdroju S.A.	15.00 zł
1	2	3	4	5	6
15:15 17:01	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:46 100 km	codziennie	PKS w Staszowie Sp. z o.o.	17.00 zł
15:30 17:18	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:48 100 km	codziennie	PKS w Rzeszowie S.A.	14.00 zł
15:45 17:35	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 103 km	codziennie	PKS w Kielcach S.A.	15.00 zł
16:00 18:56	Warszawa — Radom Wacyn, Szkoła kurs przyspieszony	02:56 134 km	poniedziałek — piątek	PPKS w Radomiu	13.60 zł
16:15 18:00	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:45 01 km	codziennie	PKS - IWOPOL	16.00 zł
1	2	3	4	5	6
16:30 18:10	Warszawa — Radom Michałów kurs przyspieszony	01:40 103 km	piątki	PPKS w Radomiu	11.50 zł
16:45 18:31	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:46 106 km	codziennie	PKS w Stalowej Woli S.A.	17.00 zł
16:50 18:36	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:46 106 km	od 19.06 do 31.08	PKS w Stalowej Woli S.A.	17.00 zł
17:00 18:50	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 103 km	codziennie	PKS w Kielcach S.A.	15.00 zł
17:30 19:23	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:53 100 km	codziennie	PKS Starachowice S.A.	17.00 zł
1	2	3	4	5	6
17:35 19:33	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:58 103 km	piątki	PKS Starachowice S.A.	19.00 zł
18:00 19:45	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:45 108 km	codziennie	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	20.00 zł
18:15 19:56	Warszawa — Radom Michałów kurs przyspieszony	01:41 103 km	piątki	PPKS w Radomiu	11.50 zł
18:25 20:08	Warszawa — Radom Warszawska Rondo kurs pośpieszny	01:43 101 km	codziennie	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	16.00 zł
18:45 20:31	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:46 106 km	codziennie	PKS w Stalowej Woli S.A.	17.00 zł
1	2	3	4	5	6
18:50 20:36	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:46 106 km	od 19.06 do 31.08	PKS w Stalowej Woli S.A.	17.00 zł
19:10 21:05	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:55 110 km	poniedziałek —piątek	PKS w Rzeszowie S.A.	16.00 zł
19:40 21:33	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:53 100 km	codziennie	PKS Starachowice S.A.	17.00 zł
20:15 22:20	Warszawa — Radom Wincentów kurs zwykły	02:05 95 km	codziennie	PPKS w Radomiu	10.70 zł
20:45 22:35	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 103 km	codziennie	PKS w Kielcach S.A.	15.00 zł
1	2	3	4	5	6
21:00 22:50	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 111 km	niedziele i święta	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	20.00 zł
21:10 23:00	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 111 km	niedziele i święta	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	20.00 zł
21:20 23:10	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:50 111 km	w niedziele	PKS w Ostrowcu Św. S.A.	20.00 zł
21:45 23:40	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:55 103 km	w niedziele	PKS Starachowice S.A.	19.00 zł
22:00 23:48	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:48 100 km	codziennie	PKS w Krośnie S.A.	15.00 zł
1	2	3	4	5	6
22:20 00:07	Warszawa — Radom, ul. Kusocińskiego kurs pośpieszny	01:47 100 km	codziennie	PPKS w Mielcu	15.50 zł
23:05 00:45	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:40 103 km	Codziennie	PPKS w Warszawie	17.00 zł
23:05 00:45	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:40 103 km	Codziennie	PKS w Ciechanowie S.A.	17.00 zł
23:10 00:50	Warszawa — Radom kurs pośpieszny	01:40 103 km	od 21.06 do 31.08	PKS w Ciechanowie S.A.	17.00 zł

Załącznik 2

Rozkład jazdy PKP

Lp.	Nr pociągu	Godzina odjazdu ze stacji Warszawa Zachodnia	Godzina przyjazdu do stacji Radom	Uwagi
	P83505	3:42	5:33
	P82501	4:05	7:13
	P53503	6:02	8:02
	12221	6:25	8:29
	12223	7:45	9:39
	P53101	8:15	9:51
	12225	9:05	11:00
	P12115	10:15	11:49
	12229	11:25	13:20
	P13107	12:55	14:26
	12231	13:20	15:22
	12233	14:25	16:27
	P13103	15:15	16:47
	12235	15:40	17:40
	1241	16:04	17:5
	12237	16:25	18:26
	P52507	17:15	18:48
	12239	17:25	19:26
	EX5210	18:30	19:57
	1243	18:40	20:41
	12241	19:25	21:20
	P13203	20:16	21:49
	12243	20:35	22:37
	12245	21:45	23:40
	P13201	22:15	23:50

Załącznik nr 3 Linia kolejowa i drogi kołowe na odcinku
Warszawa - Radom

Załącznik nr 4 Parametry techniczne ezt EN 57

PARAMETRY TECHNICZNE	EN 57
UKŁAD WAGONÓW	ROZRZĄDCZY + SILNIKOWY + ROZRZĄDCZY
UKŁAD OSI	2'2'+Bo'Bo'+2'2'
DŁUGOŚĆ CAŁEGO ZESPOŁU ZE SPRZĘGAMI	64 970 mm
CIĘŻAR CAŁEGO ZESPOŁU	125,0 ton
MAKSYMALNA WYSOKOŚĆ WAGONÓW	3 720 mm
MAKSYMALNA SZEROKOŚĆ WAGONÓW	2 880 mm
LICZBA MIEJSC SIEDZĄCYCH	212
LICZBA MIEJSC STOJĄCYCH	468
DŁUGOŚĆ WAGONU ROZRZĄDCZEGO BEZ SPRZĘGÓW	20 700 mm
DŁUGOŚĆ WAGONU SILNIKOWEGO BEZ SPRZĘGÓW	21 570 mm
CIĘŻAR WAGONU ROZRZĄDCZEGO	34 tony
CIĘŻAR WAGONU SILNIKOWEGO	57 ton
ROZSTAW SWORZNI WÓZKÓW W WAGONIE ROZRZĄDCZYM	14 900 mm
ROZSTAW SWORZNI WÓZKÓW W WAGONIE SILNIKOWYM	15 870 mm
ŚREDNICA ZESTAWÓW KOŁOWYCH TOCZNYCH	940 mm
ŚREDNICA ZESTAWÓW KOŁOWYCH NAPĘDNYCH	1 000 mm
ROZSTAW OSI WÓZKÓW	2 700 mm
MAKSYMALNA PRĘDKOŚĆ	110 km/h
MAKSYMALNE PRZYSPIESZENIE ROZRUCHU PRZY NIE OBCIĄŻONYM ZESPOLE	0,5 m/s^2
PRZEŁOŻENIE	70/19
TYP SILNIKÓW TRAKCYJNYCH	LK - 450
ŁĄCZNA MOC CIĄGŁA SILNIKÓW TRAKCYJNYCH	608 kW
ŁĄCZNA MOC GODZINNA SILNIKÓW TRAKCYJNYCH	740 kW
OŚWIETLENIE PRZEDZIAŁÓW PASAŻERSKICH	jarzeniowe
MOC OGRZEWANIA ELEKTRYCZNEGO	69,2 kW
RODZAJ HAMULCA	Oerlikon

Widok przedziału pasażerskiego ezt. EN57

Elektryczny zespół trakcyjny EN57

Załącznik nr 5

Dworzec PKS Radom

Załącznik nr 6 Autobus AUTOSAN A10-10 — 41 miejsc używany przez PKS Radom

Model ten jest 10-metrowym, miejskim autobusem przeznaczonym do obsługi linii podmiejskich lub tych o małym natężeniu ruchu pasażerskiego. Wymianę pasażerów na przystankach umożliwiają 2 pary drzwi (z przodu i w środku pojazdu) oraz jednoskrzydłowe drzwi tylne. Na pokład autobus zabiera 80 pasażerów, w tym 27 na miejscach siedzących. Do napędu służy silnik produkcji WSW ANDORIA o mocy 125 kW (170 KM). Dodatkowo autobus może zostać zaopatrzony w system informacji pokładowej (kasowniki + tablice kierunkowe we wnętrzu). Masa własna pojazdu wynosi 8550 kg, a całkowita 14500 kg.  Wymiary (długość/szerokość/wysokość) w metrach: 10/2,5/3,035.

Załącznik nr 7 Autobusy Autosan H9 oraz H10

Autosan A09 jest zmodernizowaną wersją bardzo popularnego modelu H9, używanego przez wiele PKSów. Ogólna sylwetka bardzo przypomina poprzedni model, lecz poczyniono kilka zmian stylistycznych, które przyczyniły się do odświeżenia linii autobusu. Wprowadzono również przednie drzwi otwierane pneumatycznie. W wersji miejskiej także tylne drzwi otwierane są pneumatycznie, przez kierowcę (w wersji międzymiastowej drzwi są "zawiasowe", otwierane przez pasażera). Zastosowane również nowe, wygodniejsze fotele. Do napędu Autosana A09 może służyć jeden z dwóch silników. Pierwszy, produkcji WSW ANDORIA o mocy 125 kW (170 KM) spełnia normę EURO II, jego maksymalny moment obrotowy wynosi 730 Nm i osiągany jest przy 1500—1600 obr./min. Drugi silnik, produkcji CUMMINS również spełnia normę EURO II, a osiąga moc 158 kW (215 KM) przy 2400 obr./min. Maksymalny moment obrotowy w tym przypadku wynosi 700 Nm przy 1500 obr./min. Za przeniesienie napędu jest odpowiedzialna zsynchronizowana, mechaniczna skrzynia biegów. Układ kierowniczy jest wspomagany. Nadwozie jest wykonane z rur stalowych kwadratowych i prostokątnych, łączonych za pomocą spawania. Poszycia zewnętrzne z blach chromoniklowych klejonych do kadłuba. Autobus jest ogrzewany za pomocą agregatu wodnego  (o mocy 23 kW), który połączony jest z układem chłodzenia i nagrzewnicami. Wentylację zapewniają przesuwane części bocznych okien oraz wywietrzniki dachowe.

 

We wnętrzu międzymiastowej A09 może podróżować 55 pasażerów, w tym 39 na miejscach siedzących. Bagażnik podpodłogowy ma w tym przypadku pojemność 2,5 m3. W opcji w autobusie mogą zostać zamontowane półki pod sufitem na bagaż podręczny.

Załącznik nr 8 Dworzec PKS Jasło oraz autobusy wykorzystywane przez tego przewoźnika

Załącznik nr 9 Charakterystyka nawierzchni kolejowej.

Lokalizacja	Podkłady
(szlak — stacja)	Rodzaj	Typ	Rok wybud.
Linia nr 2 tor nr 1
W-wa Wschodnia	drewno	miękkie	1985
Wschodnia — Centralna	drewno	miękkie	1985
Wschodnia — Centralna	drewno	miękkie	1991
Wschodnia — Centralna	drewno	twarde	1975
Linia nr 1 tor 1
W-wa Centralna	drewno	twarde	1975
Centralna — Zachodnia	drewno	twarde	1975
W-wa Zachodnia	drewno	miękkie	1990
Linia nr 8 tor nr 1
W-wa Zachodnia	drewno	miękkie	1990
Zachodnia — Al. Jeroz.	drewno	miękkie	1974
Al. Jerozolimskie	drewno	miękkie	1978
Al. Jeroz.— Okęcie	drewno	miękkie	1978
Al. Jeroz.— Okęcie	beton	PS94	2002
Al. Jeroz.— Okęcie	drewno	miękkie	1978
Okęcie	drewno	miękkie	1979
Okęcie — Piaseczno	drewno	miękkie	1979
Piaseczno	drewno	miękkie	1980
Piaseczno — Czachówek	drewno	miękkie	1980
Czachówek Płd.	beton	Strunob.	1981
Czachówek — Chynów	beton	Żelbet	1981

Załącznik nr 10 Wykres ruchu pociągów odcinka jednotorowego Warka — Radom (2004/2005).

98

τ

---