0000004

mięśni i przemieszczenie się pępka w odpowiednią stronę. Wyróżnia się: odruch brzuszny górny z lokalizacją luku odruchowego De — D-, środkowy Ds — De oraz dolny Dio—D12.

Odruch nosidlowy (jądrowy) wywołuje się przez pocieranie skóry okolicy przywodzicieli. W warunkach prawidłowych występuje unoszenie się jądra — lokalizacja Li — L2.

Odruchy skórne środkowy \brzuszne

Sj

•s

d)

2

i

d) Q

Odruch 2 mięśnia trójgłowego

Odruch ze ścięgna Achillesa

Odruch opuszkowo-j-jamisty

Skórny odbytu

Ryc. 43. Schemat ważniejszych odruchów rdzeniowych

Odruch pośladkowy wywołuje się przez pocieranie pośladków, co powoduje skurcz mięśni (L4 — Ls).

Odruch podeszwowy wywołuje się przez pocieranie, drażnienie części podeszwowej stopy, powoduje to zgięcie palców (Si — Ss).

Odruch opuszkowo-jamisty — drażnienie glans penis doprowadza do skurczu mięśni opuszkowo-jamistych (m. bulboca-vernosus) (S3).

Odruch odbytniczy — drażnienie krocza przez ukłucie szpilką wywołuje skurcz zwieracza odbytu zewnętrznego (S5).

Odruchy ścięgnisto-okostnowe. Odruch rzep-kowy — uderzenie młotkiem w ścięgno mięśnia czworogłowe-go wywołuje prostowanie podudzia (L2 — L4).

Odruch ze ścięgna Achillesa — uderzenie w ścięgno wywołuje zgięcie podeszwowe stopy (Ls — Si).

Odruch łonowy — uderzenie w spojenie łonowe powoduje wciągnięcie brzucha i przywiedzenie ud (D10 — D12).

Odruch kolcowy — uderzenie w kolec biodrowy przedni górny miednicy powoduje przywodzenie ud (Li — L4).

Odruch przywodzicieli — uderzenie w kłykieć przyśrodkowy piszczeli powoduje przywodzenie ud (L2 — L4).

Odruch strzałkowy — uderzenie w głowę strzałki wywołuje skurcz tylnej grupy mięśni uda z lekkim zgięciem kolana.

Odruch Babińskiego — w przypadkach całkowitego uszkodzenia rdzenia w większości przypadków nie występuje ze względu na przerwanie dróg korowo-rdzeniowych. Najczęściej pojawia się w późniejszym okresie powolny, toniczny odruch zgięciowy palców jako objaw świadczący o całkowitym poprzecznym uszkodzeniu rdzenia (Bing).

W późniejszych okresach występują odruchy obronne. Jest to tzw. odruch ucieczki (Stretch reflex — drażnienie podeszwy wywołuje zgięcie w stawie biodrowym, kolanowym oraz zgięcie grzbietowe stopy). W przypadkach uszkodzeń częściowych obserwuje się występowanie reakcji dwufazowej. Najpierw dochodzi do skrócenia kończyn przez zgięcie, a następnie jej wyprostowanie. W uszkodzeniach całkowitych reakcja przebiega jednofazowo. Wystąpienie objawów masowych, niekiedy błędnie jest tłumaczone przez chorych jako powrót funkcji ruchowej.

Badanie neurologiczne pozwala na określenie wysokości uszkodzenia rdzenia oraz jego rodzaj — całkowite, częściowe.

Za uszkodzenia całkowite należy uważać te zespoły, w któ-

111