0023 jpeg

z formami aktywności zawodowo) luli kulturalno-oświatowej, zwłaszcza samokształcenia, i pomagają lepiej zrozumieć zagadnienia programowe, •zybeiej je opanować i trwalej zapamiętać. To z tych doświadczeń należy korzystać.

Hywają jednak i doświadczenia negatywne, będące rezultatem dcliii mocji informacji czy błędnego przyswajania umiejętności. Sytuacje t ak u zdarzają się często w treściach kształcenia zawodowego, gdy praktyka odbiega od wskazań teoretycznych lub opiera się na nieaktualnych zah» zoniach, gdy uległy zmianie normy i przepisy, a słuchacz w swoim do świadczeniu utrwalił poprzednie i nimi się posługiwał. Tak utrwalono błędy ortograficzne czy niefortunne przyzwyczajenia stylistyczni' są ha gażrm błędnych doświadczeń i trudno je wykorzenić. Tego rodzaju do ••wiadrzeń oczywiście przyswajać nie należy.

'/.iiNiida indywidualizacji i zespołowości kieruje uwagę na indywi dualno możliwości uczących się dorosłych, a w związku z tym na problem N'vm<i|:ań i ocen, podkreśla też znaczenie zespołowości w uczeniu się l»" .ince w indywidualnych możliwościach uczenia się różnych osób wintu l'V« pi zez nauczyciela rozpoznawane i stać się winny podstawą do różni "»wama wymagań i ocen wyników uczenia się tych osób. Jednocześnie /wracae należy uwagę na wysoką wartość uczenia się zespołowego. Doro • h a mniej skłonni od dzieci i młodzieży do samorzutnego tworzenia grup, należy więc zwracać uwagę na to i wyzwalać chęć do takich rozwią /an Wszelka praca w grupach posiada wysokie wartości dydaktyczne Jednocześnie z podejmowaniem prac zespołowych biec może proces indy widualizowania zadań poszczególnych członków zespołu, zgodnie z ich pn'dyspozycjami, przygotowaniem i zróżnicowaniem ich możliwości int« leklualnych i psychomotorycznych. W procesie kształcenia dorosłych w znacznie większym stopniu aniżeli w środowisku młodzieży występipc potrzeba poradnictwa, konsultacji, zajęć uzupełniających-korekcyjnyrh ilp Niezbędna jest jednak dla skuteczności takich działań dobra znajo mość słuchaczy nie tylko jako grupy czy klasy, ale także znajomość po zezególnych jej członków tworzących grupę, gdyż każda osoba jest inna i prezentuje inne wartości oraz przejawia inne potrzeby dydaktyczni' i wychowawcze.

Z asa da ustawiczności kształcenia wskazuje na istotę i potrzebę /uchowania ciągłości i systematyczności w procesie uczenia się dorosłych w celu aktualizowania zdobywanej wiedzy, podnoszenia kwalifikacji, na ilą/.ania za rozwojem nauki i techniki, a przede wszystkim zapewnieni.i możliwości stałego rozwoju i wzbogacania osobowości. Zgodnie /. tą za a dą praca oświatowa winna mieć charakter demokratyczny i być dostępno dla wszystkich, z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb, braków czy niedostatków. Edukacja dorosłych charakteryzować się winna otwartością, czyli dostępnością do różnych programów i zakresów kształcenia bez ograniczeń, a także do form pomocy i opieki oświatowej.

W zasadzie ustawiczności kształcenia przejawiają się wartości i intencje wszystkich innych zasad dydaktycznych, gdyż określają one kształt i kierunek współczesnego procesu kształcenia.

Zagadnienia do przemyślenia i dyskusji

Wymienione tu zasady nauczania nie zawsze i nie wszędzie można stosować w komplecie. Czynnikiem decydującym jest tu i charakter celów konkretnego procesu kształcenia, i warunki organizacyjne tego procesu, i skład grupy osób uczących się. Zasady te są więc rodzajem sposobów rozwiązywania określonych problemów dydaktycznych wtedy, gdy problemy takie się pojawią. Jednakże, dla lepszego zrozumienia sensu owych zasad, można próbować ich uporządkowania od najważniejszych do najmniej ważnych w odniesieniu do wybranego przedmiotu kształcenia, charakteru jego celów i charakterystyki osób uczestniczących w tym kształceniu. Proszę podjąć taką próbę i postarać się uzasadnić dokonane wybory.

6. Metody kształcenia dorosłych

Methodos to po grecku droga, sposób postępowania. Stąd też przez metodę kształcenia rozumieć tu będziemy systematycznie i świadomie stosowane sposoby pracy nauczyciela, mające na celu efektywne przekazanie uczniom wiadomości, wyrobienie w nich pożądanych poglądów i sprawności, rozwinięcie ich zainteresowań i zdolności poznawczych oraz wdrożenie ich do umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy (K. Wojciechowski 1986).

Literatura przedmiotu proponuje bardzo różne klasyfikacje metod kształcenia. Dość rozpowszechniony jest np. podział metod na trzy ich rodzaje: metody oparte na słowie (wykład, prelekcja, pogadanka, odczyt, dyskusja), oparte na oglądzie, czyli inaczej mówiąc na pokazie, obserwacji i pomiarze oraz oparte na działaniu praktycznym (tzw. metody laboratoryjne i metody zajęć praktycznych). Podział taki, odwołujący się do jednej z teorii poznawania rzeczywistości (od oglądu, poprzez działanie praktyczne do myślenia uogólniającego - abstrakcyjnego, posiada tę słabą stronę, iż eksponuje raczej narzędzia pracy nauczyciela z uczniem,