0000008 (25)

uwzględniając tętno osiągnięte przez chorego na szczycie testu wysiłkowego, submaksymalne tętno (70 i 85%), a pozostałe kolumny uwzględniają procentowy przyrost tętna w zależności od tętna spoczynkowego w odniesieniu do tętna osiągniętego na szczycie próby.

Ustalanie częstości tętna osiąganego w czasie treningu powinno być zawsze uzgodnione z lekarzem leczącym.

Celem ćwiczeń fizycznych, treningu lub obciążeń pracą fizyczną jest podniesienie ogólnej sprawności ustrojowej, lepsza gospodarka tlenem i środkami energetycznymi i to zarówno przez pracujące mięśnie szkieletowe, jak i przez mięsień sercowy. Wytrenowanie doprowadza do tego, że do pracy włączane są tylko niezbędne grupy mięśni. Pod wpływem racjonalnych obciążeń dochodzi do przerostu komórek mięśniowych, roboczego przerostu mięśnia sercowego — jego lewej komory. Obciążenia te stają się również bodźcem do otwierania zamkniętych połączeń tętniczo-żylnych oraz do zwiększania sieci naczyń krążenia obocznego.

Należy jednak przestrzec, że wysiłkom fizycznym może być poddawany jedynie chory z chorobą wieńcową lub po przebytym zawale serca, z wydolnym krążeniem oraz ze względną wydolnością wieńcową (bez bólów spoczynkowych). Jeżeli nie uwzględnimy tego zastrzeżenia, może to wywołać odwrotny efekt, a mianowicie może wystąpić niewydolność krążenia i pogorszenie wydolności wieńćowej. Jak to już wyżej kilkakrotnie podkreślano, ćwiczenia fizyczne można prowadzić tylko w porozumieniu z lekarzem leczącym. Należy również pamiętać, że osoby nie przyzwyczajone do wysiłków fizycznych, z niską wydolnością ustrojową, po kilku dniach ćwiczeń będą skarżyć się na bóle mięśni oraz uczucie ogólnego rozbicia. Stan ten jednak mija po następnych dniach stosowania ćwiczeń.

Metodyka ćwiczeń fizycznych dla chorych z chorobą wieńcową i po przebytym zawale serca

„Metodyka jest to zespół czynności i środków używanych świadomie, konsekwentnie i systematycznie dla osiągnięcia założonego celu." „Trening zaś to proces adaptacji, czyli przystosowania się, do stopniowo i systematycznie zwiększających się obciążeń treningowych (czyli wysiłków fizycznych)."

Podanie na wstępie tych dwóch definicji ułatwi czytelnikowi zrozumienie konsekwencji wynikających z podjęcia tręningu oraz pomoże zrozumieć pewne sportowe terminy używane W dalszym ciągu opracowania. Rozwój wiedzy o treningu sportowym i jego wpływie na organizm człowieka umożliwił wykorzystanie zasad treningu dla potrzeb lecznictwa. Nic innego jak tylko dawkowane wysiłki fizyczne są formą dodatkowej aktualnej terapii w wielu dziedzinach medycyny. Nie oparła się im również kardiologia.

Zjawiska treningu wypełniają codzienne doświadczenie człowieka poprzez całe życie, poczynając od pierwszych ćwiczeń raczkującego dziecka. Podobnie przez okres treningu, który jest istotą rehabilitacji, przechodzi także człowiek powracający stopniowo do zdrowia i normalnego trybu życia po przebyciu dłuższej choroby. Pogląd, że wskazania do ćwiczeń istnieją jedynie w nielicznych przypadkach, jest dziś nieaktualny.

Trening leczniczy spełnia między innymi następujące zadania:

a)    uczy wykonywania czynności: zapomnianych i nowych,

b)    stanowi ważny czynnik terapeutyczny, który w nowoczesnym sposobie leczenia jest podstawą wytwarzania mechanizmów przystosowawczych, zarówno w sensie przygotowania psychicznego, jak i fizycznego.

Uwzględniając przebieg leczenia należy w treningu leczniczym wyróżnić dwa okresy: wczesny i późny — adaptacyjny. W okresie wczesnym stosuje się wysiłki fizyczne, o nieznacznym obciążeniu, w formie ćwiczeń indywidualnych. W okresie późniejszym — adaptacyjnym — następuje rozszerzenie zakresu wykonywania ćwiczeń, wprowadzamy ćwiczenia w formie grupowej i dostępne dyscypliny sportowe.

Podstawowym założeniem treningu jest, aby ten sam wysiłek wykonać przy mniejszymi zapotrzebowaniu serca na tlen, przez co zmniejszamy ryzyko wystąpienia bólu i ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Obniża się wtedy częstość skurczów serca spoczynkowa i wysiłkowa oraz mniejszy jest przyrost ciśnienia tętniczego. Bodźcem stymulującym w procesie treningowym jest odpowiednio dozowany i powtarzany zespół ćwiczeń i wysiłków fizycznych. Pod wypływem wielokrotnego powtarzania właściwie dobranych wysiłków powstają w organizmie zmiany zwiększające wydolność ogólną i wieńcową.

Dobrze byłoby, abyśmy uświadomili i wyjaśnili sobie mechanizm wpływu powtarzanych wysiłków na rozwój wydolności. Pobudzenie każdego układu biologicznego — komórki, narządu, czy* też całego organizmu — pozostawia pewne dłużej lub krócej trwające następstwa w postaci śladowych zmian, które zmieniają jego pobudliwość lub wydolność.

2 — Rehabilitacja po zawale 17