0000011

KINEZYTERAPIA

Przedstawiona systematyka z oczywistych względów dotyczy jedynie sposobów postępowania już istniejących. Można jednak przyjąć, żc każdy terapeuta pracujący przez dłuższy okres czasu w określonych warunkach z pacjentami o jednakowej etiologii chorobowej nabywa doświadczenia umożliwiającego mu - po przedstawieniu podstaw teoretycznych i opisaniu sposobów diagnostycznych stworzenie własnej metody fizjoterapeutycznej. Jej zweryfikowanie kliniczne i umieszczenie w przedstawionej systematyce, która dzięki swej otwartości dopuszcza takie uaktualnienie, z pewnością ułatwi pracę kolejnym pokoleniom specjalistów.

3.3. Metody mechaniczne

OUN

/

ból, zmiana zakresu ruchu, zmiany tkunkowc

\

Ryc. 99 Schematyczne przedstawienie rejonu oddziaływania metod mechanicznych.

>

3.3.1. Metoda Butlera (neuromobilizacje)

Rvs historyczny i podstawy teoretyczne

W latach 90. XX w. australijski terapeuta. David Butler, przedstawił oryginalną koncepcję badania oraz likwidowania zaburzeń przesuwałności tkanki nerwowej w stosunku do innych tkanek. Wspomnieć w tym miejscu należy, że pierwsze próby poprawy mechaniki układu nerwowego datują się już na drugą połowę XIX w., kiedy to we Francji i Anglii w czasie zabiegów operacyjnych rozciągano nerwy przez ich bezpośrednie pociągnięcie (ten dość brutalny zabieg dotyczył w przeważającej części nerwu kulszowego).

Autor metody do najważniejszych cech tkanki nerwowej zalicza jej ciągłość elektryczną, chemiczną i mechaniczną. Umożliwia to sprawny przepływ impulsów elektrycznych, powoduje jednakże znaczne przeciążenie układu nerwowego. gdyż sumujące się ruchy poszczególnych części ciała kumulują się w tej strukturze. Tymczasem rozciągnięcie nerwu tylko o 8% jego długości wywołuje zaburzenia troficzne, zaś o 15% grozi uszkodzeniami strukturalnymi. Działające siły mechaniczne wpływają na zmiany: ukrwicnia układu nerwowego, przewodnictwa aksonalnego, unerwienia struktur układu nerwowego.

Do głównych przyczyn zaburzenia neuromechaniki^{1 2} Butler zalicza:

-    czynniki wewnętrzne - wywołane obrzękiem, krwiakiem, deformacjami lub zmianami ustawienia elementów kostnych, podrażnieniem struktur okołostawowych, zmianami nowotworowymi, zwłóknieniem tkanki łącznej, kompensacyjnymi przeciążeniami w przypadkach ograniczenia ruchomości; czynniki zewnętrzne - długotrwale utrzymywana nieprawidłowa! pozycja, np. w' czasie pracy, nienaturalne, nieświadome ustawienie ciała podczas snu. ucisk tkanek powierzchownych.

Autor metody twierdzi, że zaburzenie mechaniki układu nerwowego pojawia się praktycznie w przypadku każdej dysfunkcji narządu ruchu. Zwykle objawia się dolegliwościami bólowymi o różnym natężeniu, przeczulicą tkanek powierzchownych i zmianami neurowegetatywnymi. Zjawisko to szczególnie widoczne jest w tzw. punktach napięcia. Są to miejsca, w których ruch tkanki nerwowej jest utrudniony. Butler do takich rejonów zalicza, między innymi: różnego rodzaju tunele kostne lub mięśniowe, rozgałęzienia układu nerwowego, okolicę głowy kości promieniowej, pierwszego żebra, odcinek szyjny lC₃-C₇), piersiowy (Th₅-Th₇) i lędźwiowy (L₄-L_?) kręgosłupa³.

Badanie

Zdaniem Butlera dla dokładnej oceny funkcji układu nerwowego należy przeprowadzić następujące badania:

-    przewodnictwa nerwowego (w tych testach pacjent ma zamknięte oczy; o ile to możliwe należy zawsze dokonać porównania na stronie zdrowej). Analizie podlega odbieranie wrażeń:

—    czuciowych - dotyk kłębkiem waty;

-    bólowych - delikatne ukłucia szpilką;

1

* Zmiany plastyczności układu nerwowego, zmniejszenie jego zdolności do przesuwania względem struktur otaczających, rozciągania czy napinania samej tkanki nerwowej oraz nieprawidłowości procesów fizjologicznych . Za Butler D.: Mobilisation oj the nen/ous system. Churchill LWingstonc, 1991.

2

² Paprocki G.: Ocena przydatności testów neurodynamtcznych u chorych ze spondylozef szyjną (rozprawa na sto

3

pień doktora nauk medycznych). Bydgoszcz 2000.