-Krew tętnicza ma mniejsze wysycenie tlenem niż krew bezpośrednio po wymianie gazoweh w płucach
-Wyróżniamy 4 rodzaje receptorów w drogach oddechowych i tkance płucnej -Wszystkie receptory są czuciowymi zakończeniami nerwu błędnego -Pobudzane są przez bodźce mechaniczne lub chemiczne
WOLNO ADAPTUJĄCE MECHANORECEPTORY PŁUC (SAR=slow adapting receptors)
-zlokalizowane są w obrębie mięsni gładkich dróg oddechowych
-ok. 15% znajduję się w mniejszych oskrzelach, oskrzelikach, a nawet w przewodach
pęcherzykowych
-głównym bodźcem dla wszystkich receptorów SAR jest mechaniczne rozciągnięcie płuc podczas wdechu
-ok.2% krwi krążenia małego omija włośniczki płucne i nie podlega wymianie gazowej -w dolnych partiach płuc przepływ krwi jest za duży w stosunku do wymiany gazów; część krwi nie zdąży ulec wymianie gazowej i jako krew łączy się z utlenioną krwią w żyłach płucnych
RECEPTORY SZYBKO ADAPTUJĄCE PŁUC (RAR= rapid adapting receptors)
- zlokalizowane są w drogach oddechowych pod błoną śluzową -są wrażliwe na chemiczne czynniki drażniące
- w większości znajdują się pod błoną śluzową tchawicy 33% oraz w dużych i średnich oskrzelach 62%
- receptory te pobudzane są mechanicznie nagłym i znacznym rozciągnięciem płuc, zwłaszcza podczas hiperwentylacji
- pobudzane są zawsze wtedy kiedy podatność płuc się zmniejsza i sztywniejsza tkanka płucna silniej pociąga ściany oskrzeli podczas wdechu.
- są one również wrażliwe na szereg czynników chemicznych, pyły atmosferyczne, eteryczne, dym tytoniowy, histamina, leukocyty
- odruch z tych receptorów ma charakter pobudzający aktywność oddechową
- u noworodków rytmiczne pobudzanie wdechu a zasadzie dodatniego sprzężenia odgrywa rolę w podtrzymywaniu czynności oddechowej
- rola fizjologiczna receptorów RAR polega na odruchowym przeciwdziałaniu podatności płuc i gorszemu upowietrznieniu pęcherzyków
- receptory te są odpowiedzialne za ziewnięcie, wzdychnięcie
- są to zakończenia niezmielinizowanych włókien nerwu błędnego znajdujące się w tchawicy i w całym drzewie oskrzelowym
- aktywność spontaniczna tych receptorów jest bardzo niska, są one mało wrażliwe na bodźce mechaniczne
- główna ich rola polega na odbieraniu bodźców chemicznych (histamina, bradykinina, leukotrieny, prostaglandyny, substancje P)