0000019

38

przednich, połączone z szerszym rozstępem i zeszlifowaniem krawędzi brzusznych naprzeciw położonych trzonów kręgowych. Te rozchylenia przestrzeni nazwano objawem rozdziawiania. Był on widoczny w górnej części kręgosłupa lędźwiowego (od L I do III).

Stwierdzenie pojedynczych zmian niezależnie od stopnia ich nasilenia nie zawsze jest wystarczające do rozpoznania ch.Sch. Część z nich bowiem odpowiadać może innym procesom chorobowym lub mieć charakter wariantów rozwojowych.

Ocena syntaktyczna procesu rozpoznania ch.Sch. wykazała, że jest ono stawiane zwykle na podstawie występowania kombinacji grup zmian albo zmian jedno-grupowych, występujących często w rozmaitych układach.

Na podstawie analizy poszczególnych zmian, występujących w 220 przyp. ch.Sch., ułożono zestawienia zbiorcze odzwierciedlające ich współwystępowanie.

Wspólne występowanie poszczególnych grup zmian tworzących obrazy wzorcowe ch.Sch. pozwoliło na wyłonienie tzw. modeli korelacyjnych jedno-, dwu-, trzy-i czterocechowych. Do modelu jednocechowego zaliczono przypadki ze zmianami należącymi tylko do jednej grupy, dwucechowego do dwóch, trzycechowego do trzech i czterocechowego zawierającego wszystkie grupy objawów.

Występowanie poszczególnych modeli w grupie 220 przypadków ch.Sch. ilustruje wykres (rys. 19), na którym w obrębie każdego modelu uwzględniono występujące rodzaje kombinacji i ich ilość (rys. 20).

Rys. 19. Częstość występowania poszczególnych modeli diagnostycznych (w %) w 220 przypadkach postaci lędźwiowej ch.Sch.: A — model jednoccchowy; B— model dwucechowy; C — model trzycechowy; D — model czterocechowy

Rys. 20. Częstość występowania poszczególnych modeli diagnostycznych (w %) w 220 przypadkach postaci lędźwiowej ch.Sch., z uwzględnieniem rodzajów kombinacji w obrębie modelu (oznaczenia

jak na rys. 19)

Model jednocechowy stwierdzany był w 33 przypadkach (15%). W tym jedyną cechą rozpoznawczą były:

1.    Zmiany    w płytkach    —    5 przypadków

2.    Zmiany    typu przepuklin    —    11    „

3.    Zmiany    kształtu trzonów    —    17    „

4.    Zmiany    w tarczach    —    0    „

W ani jednym przypadku zmiany w przestrzeniach międzykręgowych, jako objaw izolowany, nie pozwalały na postawienie rozpoznania.

Model dwucechowy stwierdzano najczęściej, bo w 133 przypadkach, tj. 60,45%. W jego zakresie stwierdzano występowanie 6 rozmaitych kombinacji 2 zmian, przedstawiających się następująco według częstości: płytki—przepukliny (57 razy); przepukliny—zmiany kształtu trzonów (39 razy); płytki—zmiany kształtu trzonów (32 razy); płytki—przestrzenie międzykręgowe (2 razy); przepukliny—przestrzenie międzykręgowe (2 razy); zmiany kształtu trzonów—przestrzenie międzykręgowe (1 raz).