2tom149

5. MASZYNY ELEKTRYCZNE 300

Rys. 5.38. Schemat połączeń uzwojeń indukcyjnego regulatora jednofazowego 1 uzwojenie stojana, 2 — uzwojenie robocze wirnika, 3 — uzwojenie kompensacyjne

Rys. 5.39. Schemat połączeń uzwojeń indukcyjnego regulatora trójfazowego pojedynczego 1 — uzwojenie stojana, 2 — uzwojenie wirnika, n kierunek obracania wirnika

niezmiennego napięcia po stronie wtórnej. Zależność między mocą przechodnią a mocą własną P_n regulatora wyraża się wówczas wzorem

(5.55a)

Regulatory o dużym zakresie regulacji są budowane o stałym prądzie po stronie wtórnej; moc własna jest wówczas wyrażona zależnością

(5.55b)

Indukcyjne regulatory trójfazowe małej i średniej mocy mają chłodzenie powietrzne, dużej zaś mocy — olejowe (tabl. 5.47).

Tablica 5.47. Podstawowe dane znamionowe regulatorów indukcyjnych olejowych trójfazowych

Podano zakresy regulacji napięcia oraz wartości prądu pierwotnego i, i wtórnego l₂ regulatorów trójfazowych na napięcie 380 V.

Regulatory podanych typów mogą być wytwarzane także na inne napięcia znamionowe; maksymalna wartość napięcia regulowanego nie może jednak przekraczać 1000 V.

	Dane znamionowe przy zakresie regulacji napięcia wtórnego
		l/±100%			U + 50%			U ±20%
Typ		0- 760 V		190-570 V			304-4-456 V
	s	t.	h	S	11		s	i,	h
	kV-A	A	A	kV-A	A	A	kVA	A	A
RI037/14-2	25	40	19	40	63	40,5	80	123	101
RI037/26-2	50	79	38	80	125	80	125	193	158
RI045/30-2	80	126	61	125	194	126	200	308	253
RI045/35-2	100	157	76	150	233	152	—	—	—

II

Rys. 5.40. Schemat połączeń uzwojeń indukcyjnych regulatorów I i II w układzie regulatora trójfazowego podwójnego

1 — uzwojenia stojanów, 2 — uzwojenia wirników, n kierunek obracania wirników', n_p kierunek wirowania pola magnetycznego

^ maszyny indukcyjne_301

Regulatory trójfazowe podwójne składają się z dwóch sprzężonych mechanicznie jednakowych regulatorów pojedynczych (rys. 5.40).

^J Wytwarzając w regulatorach składowych pola wirujące w kierunkach przeciwnych i łącząc uzwojenia stojanów szeregowo otrzymuje się wtórne napięcie regulowane o stałym położeniu fazowym.

5,2.9. Dławiki indukcyjne

Dławik indukcyjny o regulowanej reaktancji otrzymuje się po połączeniu szeregowo lub równolegle odpowiadających sobie uzwojeń fazowych stojana i wirnika maszyny indukcyjnej o wirniku pierścieniowym (rys. 5.41). lmpedancję dławika o uzwojeniach połączo-

Ql

Rys. 5.41. Schemat połączeń uzwojeń indukcyjnego dławika trójfazowego: a) szeregowo: b) równolegle / uzwojenie stojana, 2 — uzwojenie wirnika

nych szeregowo można regulować przez zmianę położenia wirnika względem stojana w zakresie od Z_min = •R₅4-R_J.4-j[X_b + X,_r + X_m(l-K)²] do Z_m;ix = P_x + P,.+j[k'_!s + + X_lr + jy_ra(l + K)²]; przy czym: R_s, R_r rezystancje uzwojeń fazowych stojana i wirnika; X_h, %ir — reaktancje rozproszenia tych uzwojeń; X_m — reaktancja główna uzwojenia stojana wyznaczona w przybliżeniu zc wzoru

gdzie: U^, — napięcie fazowe stojana; /„ — prąd biegu jałowego maszyny włączonej jako silnik; K — stosunek liczby zwojów szeregowych uzwojenia fazowego wirnika do stojana pomnożonych przez współczynniki uzwojeń, wyrażony wzorem

N k

K =    (5.57)

^iVA-_s

Najszerszy zakres regulacji otrzymuje się wówczas, gdy uzwojenia stojana i wirnika mają jednakową liczbę zwojów. Po przełączeniu uzwojeń fazowych równolegle, reaktancja dławika zmniejsza się czterokrotnie. Najlepiej jako dławiki nadają się maszyny cztero-biegunowe.

5.3. Maszyny synchroniczne

5-3.1. Rodzaje budowy i zastosowanie

W maszynach synchronicznych uzwojenie twornika jest zwykle umieszczone w stojanie, a uzwojenie wzbudzające (magneśnica) w wirniku. W maszynach malej mocy jest czasami