05,01,2009(3)

2009-01-05

Cztery poziomy teorii (Nachmias & Nachmias, 2001, s. 56)		Operacjonalizacja teorii
1.    Klasyfikacje arbitralne (ad hoc) 2.    Taksonomie empiryczne 3.    Struktury pojęciowe (kategorie opisowe wbudowane w twierdzenia) 4.    Systemy teoretyczne (taksonomie, struktury pojęciowe i twierdzenia powiązane)		„operacjonalizacja to procedura konstruowania sensu empirycznego terminów teoretycznych'' (Hornowska, 1989, za: Brzeziński, 1996, s. 206)

„Zmienna" to właściwość przyjmująca różne wartości

zmienne niezależne zmienne zależne

zmienne klasyfikacyjne

zmienne manipulacyjne zmienne ilościowe zmienne jakościowe

Klasyfikacja zmiennych wg

Stevensa

Zmienne nominalne Zmienne porządkowe Zmienne interwałowe Zmienne ilorazowe

		Rodzaje wskaźników
Wskaźniki		(wg S. Nowaka, za: Brzeziński, 1996)
Wskaźnik pozwala stwierdzić, czy		• Empiryczne: zjawisko wskazywane (indicatum) też jest
zachodzi zjawisko oznaczane a 0		obserwowalne (np. ogień - dym) • Definicyjne:
przez termin teoretyczny.		wchodzą w skład definicji indicatum (np. w teoriach cech)
Bez tego teoria jest		• Inferencyjne: indicatum jest nieobserwowalne, ale ma
niesprawdzalna empirycznie.		obserwowalne następstwa; wskaźnik nie należy do definicji

3