0000032 (9)

Ryc. 145. Oznaczenie kąta Clarke’a. Kąt CBA wynosi około 42°.

Ryc. 146. Ocena plantokonturogramu Bałakirewa. W stopie prawidłowej CN : EF = 1 (wg Bąka).

przez kości łódkowate. Siła ciężaru ciała dzieli się i rozkłada na kość piętową, głównie na guz piętowy, oraz na kość łódkowatą. Część tej siły zostaje przeniesiona z kości łódkowatej na kość klinowatą przyśrodkową i dalej na pierwszą kość śródstopia, której głowa przenosi tę siłę na podłoże. Inna część tej siły z kości łódkowatej zostaje skierowana kolejno na kość sześcienną, kość klinowatą pośrednią i boczną, a następnie na kości śródstopia, gdzie zbiega się na głowie piątej kości śródstopia, przenoszącej tę siłę na podłoże.

W czasie chodzenia stopa opiera się o podłoże piętą, głowami kości śródstopia i brzegiem bocznym oraz opuszkami palców, dając charakterystyczną odbitkę, na podstawie której możemy wnioskować o wysokości sklepienia stopy. Należy podkreślić, że występują znaczne indywidualne różnice plantokonturogramów. Dlatego są podejmowane próby opracowania metody określającej prawidłową stopę na podstawie odbitki — plantokonturogramu. W celu odróżnienia prawidłowo wyskle-

a    b    c    d

Ryc. 147. Odbitki stóp: a — płaskostopie, b, c — stopy prawidłowe z różną wysokością sklepienia, d — stopa wydrążona.

pionej stopy od patalogicznej opracowano szereg wskaźników, między innymi wskaźnik kątowy Clarke’a i wskaźnik Bałakirewa. Wskaźnik kątowy Clarke’a określa kąt sklepienia stopy, który jest zawarty między linią brzeżną styczną przyśrodkową i linią łączącą punkt największego wgłębienia z punktem zetknięcia się stycznej i przyśrodkowej z brzegiem stopy na wysokości głów kości śródstopia. Linia styczna przyśrodkowa łączy najbardziej wysunięty punkt brzegu przyśrodkowego stopy. W prawidłowych warunkach omawiany kąt wynosi około 42° (ryc. 145). Wskaźnik Bałakirewa ustala wskaźnik szerokości odbitki na poziomie stawu poprzecznego stępu (Choparta) do największej szerokości sklepienia. W prawidłowych warunkach wskaźnik ten wynosi 1 (ryc. 146). W stopie płaskiej wskaźnik ten wzrasta powyżej 1, a w wydrążonej jest mniejszy od 1. W ocenie ewentualnych odchyleń od normy jest nieodzowne zdjęcie rtg stopy. Wyjaśnia szczegóły dotyczące struktury kości i dlatego jest konieczne przy podejrzeniu zmian patologicznych.

ŻYŁY SKÓRNE

Na grzbiecie stopy widoczne są drobne żyły, tworzące sieć żylną grzbietową stopy (rete venosum dorsale pedis), z którą łączy się poprzecznie przebiegający łuk żylny grzbietowy stopy. Po stronie przyśrodkowej od łuku odchodzi żyła odpiszczelowa (u. saphena magna), która biegnie do przodu od kostki przyśrodkowej, przechodzi na przyśrod-

s¹