METODY HEURYSTYCZNE
Heurystyka jest to umiejętność wykrywania nowych faktów i relacji między faktami oraz dochodzenia w ten sposób do nowych prawd, to umiejętność dokonywania odkryć, wykrywania faktów oraz związków między nimi, zwłaszcza czynność formułowania hipotez (przeciwstawna czynności uzasadniania) prowadząca do poznania nowych prawd.
Heurystyka - to nauka o dokonywaniu odkryć, zajmująca się właśnie badaniem praw rządzących myśleniem twórczym i formowaniu metod ułatwiających i wzbogacających tego rodzaju myślenie.
Heurystyka eksperymentalna powstała dopiero w końcu XIX w.
Heurystyka - zrodziła się na łonie psychologii, później związała się z informatyką i cybernetyką; to nurt klasyczny, zajmujący się badaniami procesów twórczego myślenia
Metody heurystyczne można wiązać nie tylko z interdyscyplinarną wiedzą i umiejętnościami praktycznymi związanymi z twórczym rozwiązywaniem zadań, ale też z metodą myślenia różną od algorytmu.
Metody heurystyczne, określane jako metody twórczego rozwiązywania problemów, są stosowane m.in. w procesie podejmowania decyzji oraz w prognozowaniu.
Istotą metod heurystycznych jest dochodzenie do nowych rozwiązań przez sformułowanie hipotezy, co jest przeciwstawne czynnościom uzasadniającym.
Zaletą metod heurystycznych jest szerszy zakres zastosowań, a wadą - zawodność i podatność na wpływ czynników niezależnych od osób rozwiązujących problem.
Innowatyka - wywodzi się z ekonomii związana jest też z socjologią; to nurt wdrażania produktów twórczego myślenia czyli innowacji do praktyki
Inwentyka-jej rodowód jest głównie pragmatyczny; to nurt główny, to opracowania, kodyfikacja i strategia zastosowania metod twórczego myślenia
Klasyfikacja metod inwentycznych ze względu na główną zasadę postępowania
METODY INWENTYCZNE | ||
Oparte na skojarzeniach swobodnych |
Oparte na skojarzeniach wymuszonych |
o charakterze analitycznym |
analogii |
delficka |
Aluzullera |
hrainstoimjjog |
„dobrych przykładów" |
defektuologiczna |
Gordona |
macierzy odkrywczej |
fenomenologiczna |
„nowego spojrzenia** |
nakładania |
listy cech |
synektyczna |
przekładu |
morfologiczna |
sytuacyjna |
„reszt” |
„szczegółów" |
teratologiczna |
twierdzeń ogólnych |
prezentacji graficznej |
Ponieważ metody heurystyczne są metodami opartymi na opiniach ekspertów* a zatem ważnym elementem badania jest właściwy dobór ekspertów.
Za eksperta uważa się osobę, która została zaproszona do udziału w badaniu ze względu na swoją osobowość, wiedzę, szerokie horyzonty myślenia itp. są to zatem osoby zwrócone ku przyszłości, do których kompetencji w określonej dziedzinie ma się zaufanie.
Przy ich wyborze należy się kierować kilkoma wymaganiami: •grupa ekspertów powinna być uniwersalna, złożona z osób wszechstronnych, zainteresowanych przyszłością, a także zawierać reprezentantów specjalistycznych dziedzin nauki i praktyki, grupa powinna być liczne, by reprezentować różne poglądy
•wybrane osoby powinny niezależnie myśleć oraz mieć niezależną wizję przyszłości
Twórcą „burzy mózgów" jest A. Osbom, kierownik agencji reklamowej i pionier opisywania metod twórczych.
Metoda brainstorming polega na zespołowym wytwarzaniu pomysłów rozwiązania jakiegoś zadania, przy czym chodzi w niej o to, by zespół rozwiązujący te zadania wynalazł jak najwięcej pomysłów nowych, niekiedy najbardziej zaskakujących, co stwarza atmosferę swobody i współzawodnictwa.
Dopiero po zebraniu wszystkich pomysłów poddaje się je ocenie zespołu, stąd metodę tę traktuje się jako metodę odroczonej oceny, ponieważ zbyt wczesne ocenianie często powoduje: •zaprzestanie poszukiwań po zgłoszeniu pierwszej propozycji, gdy ta jest możliwa do spełnienia,
•odrzucenie pomysłów oryginalnych, nowych tylko dlatego, że nie mieszczą się one w utrwalonych już schematach myślowych, •skoncentrowanie się na wyszukiwaniu odpowiednich argumentowy, służących ocenie zgłoszonego pomysłu, przerywa tok twórczyęh. poszukiwań.