0000036

74 Leki pr/.eciwdepresyjne i leczenie stanów depresyjnych

Stany depresyjne należą do najczęstszych zaburzeń psychicznych. Rozpowszechnienie depresji w populacji osób dorosłych jest szacowane w szerokiej granicy od kilku do 20%.

Przyjmując przyczyny stanów depresyjnych za kryterium klasyfikacji, można je podzielić na trzy duże grupy, a mianowicie:

•    depresje endogenne, występujące w chorobach afektywnych (dawna nazwa: psychoza maniakalno-depresyjna),

•    depresje psychogenne, spowodowane przez różnorodne urazy psychiczne i przeżycia,

•    depresje objawowe, wywołane przez choroby somatyczne, uszkodzenie o.u.n., leki (np. zawierające alkoloidy rauwoł-fii), zatrucia (zob. tabele 4.3, 4.4, 4.5). Każda z wymienionych grup depresji wymaga odmiennego postępowania leczniczego.

Charakterystyczną cechą zaburzeń psychicznych określanych terminem „choroby afektywne” są występujące okresowo (niekiedy w sposób regularny, cyklicznie) zaburzenia nastroju, emocji, aktywności złożonej, licznych rytmów biologicznych w postaci stanów depresyjnych i maniakalnych o różnym nasileniu.

Choroby afektywne są pojęciem ogólnym, obejmującym co najmniej trzy niehomogenne grupy zaburzeń psychicznych, prawdopodobnie o różnej patogenezie. Są to:

•    choroba afektywna dwubiegunowa,

® choroba afektywna jednobiegunowa,

•    dystymia,

•    część przypadków psychozy schizoafektywnej.

W tabeli 4.6 podano podstawowe cechy chorób afektywnych.

U niektórych chorych zaburzenia depresyjne, zwłaszcza endogenne, mogą występować w formie poronnej, są wówczas trudne do identyfikacji. Chorzy z takimi postaciami depresji bardzo często nie uzyskują skutecznej pomocy leczniczej. W tabeli 4.7 podano obrazy kliniczne atypowych postaci

depresji i kryteria ich rozpoznawania. Podstawowym sposobem leczenia depresji poronnych (maskowanych) są leki przeciwdepresyjne.

'abela 4.1. Cechy i objawy endogennego zespołu de-

Cechy i Cecha • Obniżenie podstawowego na-stroju (depresja)	objawy podstawowe (osiowe) Objawy —    smutek, przygnębienie, przykre przeżywanie ogółu wydarzeń —    anhedonia —    zobojętnienie
• Obniżenie napędu psychoruchowego • Hf	—    spowolnienie myślenia i tempa wypowiedzi —    poczucie obniżonej sprawności pamięci i intelektu (pseudodemencja) —    abulia —    spowolnienie czynności ruchowych —» zahamowanie ruchowe —    utrata energii życiowej, siły, poczucie ciągłego zmęczenia fizycznego
• Zaburzenia ryt	— hiposomnia (wczesne budzenie się,
mu okołodobo-	sen płytki, przerywany)
wego i objawy	— hipersomnia (z sennością w ciągu
somatyczne	dnia)
	— zaburzenia rytmu dobowego samo
	poczucia („rano gorzej, wieczorem
	lepiej”)
	— bóle głowy (potyliczne)
	— wysychanie w jamie ustnej
	| — zaparcia