0000036

74 Leki pr/.eciwdepre syjne i leczenie stanów depresyjnych

Stany depresyjne należą do najczęstszych zaburzeń psychicznych. Rozpowszechnienie depresji w populacji osób dorosłych jest szacowane w szerokiej granicy od kilku do 20%.

Przyjmując przyczyny stanów depresyjnych za kryterium klasyfikacji, można je podzielić na trzy duże grupy, a mianowicie:

•    depresje endogenne, występujące w chorobach afektywnych (dawna nazwa: psychoza maniakalno-depresyjna),

•    depresje psychogenne, spowodowane przez różnorodne urazy psychiczne i przeżycia,

•    depresje objawowe, wywołane przez choroby somatyczne, uszkodzenie o.u.n., leki (np. zawierające alkoloidy rauwol-fii), zatnicia (zob. tabele 4.3, 4.4, 4.5). Każda z wymienionych grup depresji wymaga odmiennego postępowania leczniczego.

Charakterystyczną cechą zaburzeń psychicznych określanych terminem „choroby afektywne” są występujące okresowo (niekiedy w sposób regularny, cyklicznie) zaburzenia nastroju, emocji, aktywności złożonej, licznych rytmów biologicznych w postaci stanów depresyjnych i maniakalnych o różnym nasileniu.

Choroby afektywne są pojęciem ogólnym, obejmującym co najmniej trzy niehomogenne grupy zaburzeń psychicznych, prawdopodobnie o różnej patogenezie. Są to:

•    choroba afektywna dwubiegunowa,

•    choroba afektywna jednobiegunowa,

•    dystymia,

® część przypadków psychozy schizoafektywnej.

W tabeli 4.6 podano podstawowe cechy chorób afektywnych.

U niektórych chorych zaburzenia depresyjne, zwłaszcza endogenne, mogą występować w formie poronnej, są wówczas trudne do identyfikacji. Chorzy z takimi postaciami depresji bardzo często nie uzyskują skutecznej pomocy leczniczej. W tabeli 4.7 podano obrazy kliniczne atypowych postaci depresji i kryteria ich rozpoznawania. Podstawowym sposobem leczenia depresji poronnych (maskowanych) są leki przeciwdepresyjne.

Tabela 4.1. Cechy i objawy endogennego zespołu depresyjnego___ _ _

Cechy i objawy podstawowe (osiowe)

Cecha	Objawy
• Obniżenie pod-	— smutek, przygnębienie, przykre
stawowego na-	przeżywanie ogółu wydarzeń
stroju	— anhedonia
(depresja)	— zobojętnienie
• Obniżenie na	— spowolnienie myślenia i tempa wy
pędu psychoru	powiedzi
chowego	— poczucie obniżonej sprawności pa
fff '	mięci i intelektu (pseudodemencja)
	— abulia
	— spowolnienie czynności ruchowych
	—> zahamowanie ruchowe
	— utrata energii życiowej, siły, po
	czucie ciągłego zmęczenia fizycz
	nego
• Zaburzenia ryt	— hiposomnia (wczesne budzenie się,
mu okołodobo-	sen płytki, przerywany)
wego i objawy	— hipersomnia (z sennością w ciągu
somatyczne	dnia)
| Kp '	— zaburzenia rytmu dobowego samo
	poczucia („rano gorzej, wieczorem
	lepiej”)
	— bóle głowy (potyliczne)
; t	— wysychanie w jamie ustnej
	] — zaparcia