0000048

ku 1911 techniki operacyjnej usztywnienia kręgosłupa przy użyciu przeszczepu kostnego (Ailbe, Hibbs).

Dopiero w latach 1945—1946 ponownie rozpoczęto stosowanie operacyjnej stabilizacji złamanego kręgosłupa przy użyciu metalu (Holdsworth, Hardy, Novak, Wilson, Ramadier). W Polsce metoda operacyjnej stabilizacji zyskała gorących zwolenników w wielu ośrodkach urazowo-ortopedycznych (Daab, Senger, Weiss).

Po wprowadzeniu przez Nicolla w 1949 r. klinicznej klasyfikacji złamań kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym, dzielącej je na stabilne i niestabilne, znacznie zwiększyły się wskazania do leczenia operacyjnego.

Budowa odcinka piersiowo-lędżwiowego kręgosłupa

Kręgosłup, którego zasadniczym elementem jest krąg, spełnia jako narząd ruchu trzy zadania: jest narządem podpórczym, nośnym i ochronnym rdzenia. U człowieka, w związku z jego pionizacją, kręgosłup, dźwigając całą górną część ciała, ulega! odcinkowym przemianom oraz doszło do wykształcenia krzywizn. Kanał kręgowy, którego rozczłonkowane ściany kostne połączone są silnymi wiązadłami i krążkami międzykręgowy-mi zapewniającymi jego moc oraz sprężystość, zabezpiecza ośrodkowy układ nerwowy przed wstrząsami i chroni rdzeń kręgowy przed urazami.

Mimo małej ruchomości kręgów względem siebie, sumujące się ruchy kręgów prawdziwych dają pewną ruchomość całego kręgosłupa w odcinku przedkrzyżowym.

Odcinek piersiowy kręgosłupa (Thi — Thio) cechuje mała ruchomość i duża stabilność, co spowodowane jest otoczeniem go przez żebra, budową anatomiczną kręgów — długie wyrostki kolczyste, dachówkowato ułożone, strome wyrostki stawowe. Kanał kręgowy w odcinku piersiowym jest wąski, szczelnie wypełniony przez opony i rdzeń.

Dolna część odcinka piersiowego kręgosłupa (Thn — Thu) oraz odcinek lędźwiowy cechuje się znaczną ruchomością we wszystkich kierunkach — kręgi mocno zbudowane, przystosowane do dźwigania tułowia, z wysokimi wyrostkami stawowymi, z powierzchniami stawowymi ustawionymi w płaszczyźnie strzałkowej.

Ryc. 37. Stosunki topograficzne między odcinkami rdzenia, trzonami kręgów oraz wyrostkami kolczystymi (wg R. Bing)

Przeciętna wytrzymałość kręgosłupa na obciążenie wynosi w odcinku piersiowym około 210 kg, w lędźwiowym około 400 kg (Tylman). Również dużą wytrzymałością cechują się wiązadła kręgosłupa. Podłużne przednie posiada średnią wytrzymałość na zerwanie 2,12 kg/mm², nieco słabsze jest podłużne tylne, którego wytrzymałość wynosi 1,98 kg/mm².

Rdzeń kręgowy, którego górna, umowna, granica znajduje się na wysokości górnej krawędzi I kręgu szyjnego, nie zajmuje całej długości kanału kręgowego, kończąc się u człowieka dorosłego na granicy między I i II kręgiem lędźwiowym. Dolna jego część ma kształt stożka (conus medullaris), od którego odchodzi w dół, aż do II kręgu ogonowego, mocna nić, pozbawiona elementów nerwowych, otoczona oponą twardą — nić końcowa (filum terminale). Równolegle do nici końcowej biegną w worku opony twardej korzenie nerwów lędźwiowych i krzyżowych, tworząc wraz z nią oraz stożkiem rdzeniowym tzw. ogon koński, zwany również buń-czukiem.

Otwory międzykręgowe dla nerwów rdzeniowych piersiowych nie znajdują się na tym samym poziomie co ich neu-^    rony, tj. miejsca połączenia się z rdze

niem kręgowym. Z tego też wynika uwaga praktyczna, że poziom danego kręgu nie odpowiada zwykle poziomowi uszkodzonego segmentu rdzeniowego. Różnica jest tym większa, im niżej znajduje się miejsce urazu kręgosłupa. Przyjąć można, że dla obliczenia poziomu urazu przy uszkodzeniach górnych kręgów piersiowych należy dodać cyfrę 2,

mi

-12

¹ —'-1

7-----2

"4

99