0000067 (7)

72

Amputacje i protezowanle

Ryc. 63. Żółtak powiek, dowód odkładania złogów cholesterolu w tkankach.

Ryc. 64. Wrzód z niedokrwienia w okolicy stawu skokowego z powodu niedrożności tętnicy udowej przy jednoczesnym braku zaburzeń w układzie żylnym.

Niedroż

ność

tętnicy

biodrowej

Niedroż

ność

tętnicy

udowej

Niedroż

ność

tętnicy

podkola-

nowej

Niedrożność tętnicy piszczelowej i dalszych odgałęzień

W zmianie umiejscowionej — trombo- lub arteriektomia; w zmianie rozległej — przeszczep omijający.

Pojedyncza: niedrożność w odcinku bliższym — endarteriekto-mia; niedrożność długa lub wie-lomiejscowa — przeszczep omijający odwrócony z żyły lub pro-fundoplastyka (Martin 1972). Przeszczep z dakronu.

Tromboendarteriektomia, tylko jeśli doszło do zatkania świeżym skrzepem.

Sympatektomia lędźwiowa. Rzadko odwrócony przeszczep omijający udowo-piszczelowy z żyły odpiszczelowej.

Trzymając się przedstawionej doktryny postępowania można osiągnąć do 75% wyników dobrych. Ratując niedokrwione kończyny u 40—50% chorych z kończynami zagrażającymi zgorzelą, można uniknąć amputacji.

Wykonując zabiegi naczyniowe, często nie docenia się tego, że przeszczep omijający udowo-podkolanowy jest lepiej znoszony przez słabego chorego niż amputacja i że pojedyncza endarteriektomia biodrowa może przywrócić przepływ do tętnicy udowej głębokiej i uratować stopę, nawet u chorych w bardzo podeszłym wieku.

Dlatego uważa się, że u badanego chorego nie powinno się dokonywać odjęcia kończyny, zanim nie wykona się arteriografii i podejmie prosty zabieg naczyniowy. Jest rzeczą oczywistą, że u chorych starych nie należy wykonywać zbyt skomplikowanych czy ryzykownych zabiegów naczyniowych, ani też zabiegów typu „zobaczy się co będzie", jeśli tylko istnieje jakakolwiek wątpliwość co do wyniku operacji lub też jeśli przywrócona drożność naczynia ma trwać krócej niż rok. W tych przypadkach wcześnie wykonana amputacja daje lepsze szanse zdrowienia i rehabilitacji.

Aby amputacja i następowa rehabilitacja przyniosły spodziewany efekt u chorego w podeszłym wieku cierpiącego na arteriosclerosis. należy ocenić jego stan jak tylko pojawią się bóle spoczynkowe. Nie wolno zezwolić choremu na leżenie w łóżku i branie dużych dawek . leków przeciwbólowych aż do powstania le-