0000069 (7)

74

Amputacje I protezowanie

Tabela 7

Wyniki (°/o) amputacji powyżej i poniżej kolana, wykonanych u 453 chorych dotkniętych chorobami naczyniowymi

	Smier-	Wygojenie		Chodzę-
Poziom
odjęcia	tel- ność	pier wotne	opóź nione	nie
Powyżej kolana	10	49	68	76
Powyżej kolana	28	71	81	46

na po odncrwieniu może w okresie późniejszym także wymagać amputacji.

Owrzodzenia żylakowate w obrębie stawu skokowego, z powodu uniedrożnienia głębokich żył kończyny dolnej wraz z niewystarczającą siecią żył perforujących, rzadko doprowadzają do amputacji, chociaż trzeba przyznać, że u wielu chorych mocno upośledzonych ruchowo z tego powodu można by uzyskać wielką poprawę, gdyby odjąć kończynę poniżej kolana i zaprotezować. Jednak myśl o amputacji jest dla wielu chorych nie do przyjęcia, także i większość chirurgów wzdraga się przed zaproponowaniem choremu tak drastycznego postępowania.

POZIOMY AMPUTACJI

Nie ma zgodności poglądów odnośnie poziomów odjęć kończyn w zarastających chorobach tętnic. Bierze to się z tego, że uzyskanie zagojenia rany poamputacyjnej per primam jest sprzeczne z zaprotezowaniem i rehabilitacją chorego, które wymagają odpowiednio długiego kikuta. Aby uzyskać zagojenie rany, tkanki muszą być odpowiednio ukrwiope, dlatego zaleca się, by amputacje wykonywać poniżej najbardziej obwodowo wyczuwalnego tętna, dopiero to daje gwarancję gojenia per primam.

Ryc. 67. Aorto-grafla lędźwiowa wykazująca zakrzep aorty, który doprowadził do obustronnej amputacji. Krążenie oboczne zazwyczaj zapobiega zgorzeli na obwodzie.

Gdyby zagojenie rany per primam stawiać na pierwszym miejscu, wówczas u większości chorych trzeba by wykonywać amputacje powyżej kolana. Zestawienia wyników amputacji 453 przypadków na różnych poziomach dokonali w roku 1968 Warren i Kihn (tab. 7).

Nie biorąc pod uwagę śmiertelności, która prawdopodobnie stanowi odbicie ciężkości choroby naczyniowej, można stwierdzić, że rehabilitacja w celu uzyskania samodzielnego chodzenia jest sprzeczna z pierwotnym wygojeniem rany. W celu znalezienia złotego środka można rozważyć inne poziomy amputacji (wg Warrena i Kihna — 1968).

Zadowalające wyniki, bez względu na poziom odjęcia kończyny uzależnione są w pierwszym rzędzie od wiedzy i zręczności operującego chirurga (tab. 8). Zdaniem naszym należy wytwarzać możliwie najdłuższy kikut w obrębie tkanek zapewniających zagojenie rany — o ile to możliwe poniżej kolana — czynimy tak, nawet jeśli nie stwierdza się tętna na tętnicy udowej, pod warunkibm naturalnie, że w czasie operacji stwierdza się odpowiednie ukrwienie tkanek. Korzystne uzupełnienie operacji stanowi blokada okolo-gręgosłupowa lub sympatektomia lędźwiowa.

Tabela 8

Wyniki (°/o) amputacji na różnych poziomach w chorobach naczyniowych

Poziom amputacji	Śmier tel ność	Gojenie pier- opóż-wotne nione		Chodze nie
Ponad kolanem	9	76	_	75
Amputacja Grittlego-Stoke- sa'	6		91	59
Amputacja nad-kłykciowa	_	90	100	100
Wyłuszczenie w stawie kolanowym	14	71	81	65
Amputacja powyżej kolana	_	46	82	86
Amputacja poniżej kolana	14	75	87	73

* Przecięcie kości na poziomie guzka przywodzl-cieli — przyp. thyn.