0000091

JANIN A MARKOWA, JERZY DOBROGOWSKl. ZYGMUNT STONAWSKI

LECZENIE ZESPOŁU BÓLÓW KRZYŻA BLOKADAMI ZEWNĄTRZOPONOWYMII OCENA TRWAŁOŚCI WYNIKÓW

Z Kliniki Ortopedycznej AM w Krakowie Kierownik: doc. dr hab. J. Markowa

Jedną z metod uzyskiwania ulgi w dolegliwościach bólowych w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa są blokady zewnątrzoponowe z zastosowaniem środków znieczulenia miejscowego (1, 3, 4, 6) lub preparatów hormonalnych kory nadnercza (1,5).

W przedstawionym opracowaniu pragniemy omówić wyniki leczenia tą metodą chorych z przewlekłymi bólami krzyża, u których wcześniej zastosowano inne sposoby bez wyraźnego efektu.

MATERIAŁ

Materiał własny obejmuje 40 chorych leczonych w ambulatorium Kliniki Ortopedycznej AM w Krakowie w Tatach 1973—1977. Analizie porównawczej poddano wyniki leczenia tylko tych chorych, u których zastosowano wstrzyknięcia zewnątrzoponowe środka znieczulenia miejscowego i preparatów hormonalnych kory nadnercza z dostępu lędźwiowego lub krzyżowego.

Blokady zewnątrzoponowe stosowaliśmy u chorych zakwalifikowanych do takiego leczenia według następujących zasad:

1.    W obrazie radiologicznym występowanie zmian zwyrodnieniowych lub kręgozmyku.

2.    Metody leczenia rehabilitacyjno-fizjoterapeutycznego, uzdrowiskowego lub farmakologicznego zastosowane poprzednio nie przyniosły poprawy.

3.    Zaburzenia czucia występujące w obszarze unerwienia jednego lub więcej korzeni nerwowych.

4.    Dolegliwości bólowe o charakterze stałym z okresowymi zaostrzeniami trwające co najmniej 3 miesiące.

Tabela 1 przedstawia wiek i płeć chorych leczonych metodą wstrzyknięć ze-wnątrzoponowych.

Tabela 1

Wiek	Kobiety	Mężczyźni	Razem
20—30	_	2	2
31—40	3	4	7
41—50	11	8	19
51—00	4	3	7
61—70	.2	3	5
Razem	20	20	40