0000080

III. KLINIKA ZESPOŁU BÓLÓW ZWIĄZANYCH Z SZYJNYM ODCINKIEM KRĘGOSŁUPA

MARCIA W1LK1NSON

PATOLOGIA I OBRAZ KLINICZNY SPONDYLOZY SZYJNEJ

Z Regionalnego Ośrodka Neurologicznego w Londynie Dyrektor Ośrodka: dr Marcia Wilkinson

Ból karku i kończyn górnych jest jedną z najczęstszych dolegliwości, na jakie skarżą się ludzie w wieku średnim i starszym, a spondyloza szyjna jest jedną z najczęstszych przyczyn tego objawu. U znacznej grupy pacjentów, którzy przekroczyli 50 rok życia, badania radiologiczne stwierdzają istnienie spondylo-zy szyjnej w tym właśnie odcinku kręgosłupa, ale te zmiany niekoniecznie muszą dawać jakiekolwiek objawy. Jeżeli te ostatnie istnieją — to zazwyczaj stwierdza się trzy ich typy: bóle powodowane uciskiem korzeni nerwowych, bóle powodowane uciskiem rdzenia,

bóle, których przyczyną jest kombinacja ucisku korzeni z uciskiem rdzenia. Głównym uszkodzeniem jest degeneracja krążków międzykręgowych, a wtórnym — zmiany w kręgach i stawach międzywyrostkowych. Stwierdza się zmiany w kręgach i w obszarze otworów międzykręgowych, jak również w krążkach międzykręgowych: a te z kolei mogą powodować uszkodzenia rdzenia kręgowego i korzeni nerwowych. Czynniki prowadzące do tych zmian obejmują uszkodzenie rdzenia kręgowego w wyniku urazu przez zniszczenie kręgów, zaburzenia krążenia, które mogą być przejściowe lub trwałe i ucisk — od tyłu — rdzenia kręgowego, wywierany przez więzadło żółte. Mogą wystąpić oznaki uszkodzenia rdzenia i korzeni nerwowych, i niekiedy trudno jest odróżnić objawy powodowane spondylozą od objawów innych schorzeń, takich jak np. stwardnienie rozsiane czy choroba neuronu ruchowego przy zmianach spondy-lotycznych.

Krążki międzykręgowe znajdują się między sąsiadującymi powierzchniami trzonów kręgów. W odcinku szyjnym krążki są grubsze w części przedniej niż w tylnej — powoduje to normalną krzywiznę tego odcinka. Naruszenie prawidłowej struktury krążka jest jedną z głównych przyczyn zmiany normalnego zagięcia kręgosłupa. Krążek międzykręgowy składa się z dwóch głównych części: zewnętrznej, twardej części włóknistej — pierścienia włóknistego oraz z jądra miażdżystego. Jądro miażdżyste jest miękką, bardzo elastyczną substancją, która u ludzi młodych znajduje się zwykle pod ciśnieniem około 32 funtów na cal² (Petter, 1933). Przy przerwaniu pierścienia włóknistego jądro może się wysunąć; według Bulla (1948) wypadnięte jądro miażdżyste jest kulką o średnicy około 0,7 cm. Wynika z tego jasno, że rzadko, jeżeli w ogóle, zdarza się, by samo wypadnięcie jądra powodowało ucisk rdzenia kręgowego, chociaż wypadnięcie boczne łatwo może spowodować ucisk któregoś z korzeni nerwowych.

U osób młodych urazy powodują zazwyczaj jedynie uszkodzenie korzeni, lecz jeżeli ma miejsce ucisk rdzenia — najczęściej towarzyszy temu złamanie z prze-