0000131 (4)

A. Pąchalski, L. Bierzgalska

PROFILAKTYKA ZESPOŁU BÓLÓW DOLNEGO ODCINKA KRĘGOSŁUPA Z PRZECIĄŻENIA PRACĄ ZAWODOWĄ

Następstwem nieumiejętnego i forsownego podejmowania wysiłków fizycznych związanych z pracą zawodową jest powolne przeciążenie i przedwczesne zużycie narządu ruchu, w tym, najbardziej powszechnie wśród wszystkich zawodów, objawy przeciążenia w postaci bólów dolnego odcinka kręgosłupa.

Statystyki państw uprzemysłowionych, w tym również Polski, wskazują na zwiększającą się liczbę pracowników cierpiących z powodu bólów krzyża.

Badania Hirscha (2) wykazały, że blisko 65% Szwedów miewa bóle krzyża. Horal (3) w 1964 roku badał ludność Gothenburga i u 66,5% badanych stwierdził występowanie bólów dolnego odcinka kręgosłupa, w tym 3,7% niezdolnych do pracy z tego powodu. W Polsce Gwoździewicz (1) podaje, że w Stoczni Gdańskiej 2,7% stoczniowców jest leczonych z powodu bólów krzyża. Mor-styn (4) podaje, że 2,9% górników kopalni „Anna" w Pszowie leczy się z powodu bólów okolicy lędźwiowej. Własne dane z Huty Baildon w Katowicach wykazują, że 2,5% załogi leczy się z tego powodu. W Fabryce Obuwia Sportowego FABOS w Krośnie stwierdziliśmy, że 3,4% pracowników, głównie z takich działów jak rymarnia i szwalnia, leczy bóle krzyża.

Nasze spostrzeżenia dotyczą przedstawicieli rozmaitych zawodów, głównie pracowników fizycznych, narażonych na przeciążenie kręgosłupa lędźwiowego, w tym: 300 górników ścianowych, 350 uczniów zasadniczej szkoły górniczej, 530 pracowników fabryki obuwia sportowego, 300 hutników, 200 pracowników budowlanych, 300 kierowców, 300 pracownic zawodów typowo kobiecych. Badania wykazały wysoki odsetek pracowników z bólami krzyża: górników 33%, hutników 28%, murarzy 25%, betoniarzy 22%, malarzy 18%, tynkarzy 30%, kierowców 32%, rymarzy mężczyzn 35%, rymarzy kobiet 14,3%, przą-

Mężczyżni

mWM		d Rymarze

		Górnicy
		Kierowcy
w	i	Tynkarze
-		Hutnicy
Murarze
	Betoniarze
	Malarze

0 «/. 100

Kobiety

				Prasowaczki
				Iglarki
				Suwnicowe
			Szwaczki
		Prządki
©	Urzędniczki

yjj Rymarze

100

Ryc. t. Występowanie „bólów krzyża" u badanych pracowników