0000182

183

Profilaktyka zespołu bólów szyjnego odcinka kręgosłupa

nia w ścisłej korelacji napięcia mięśniowego ze stanami emocjonalnymi. Aktywność ruchowa w ramach ćwiczeń relaksacyjnych ma zapobiegać nadmiernemu napięciu mięśni, prowadzącemu do stanów niedotlenienia i reakcji bólowych. Pełne rozluźnienie mięśni warunkujących sprawne działanie narządu wzroku ma zastosowanie w ćwiczeniach koordynacyjnych.

Podobne znaczenia ma dla śpiewaków i aktorów, mówców i mężów stanu pełne rozluźnienie mięśni artykulacyjnych oraz miejscowe rozluźnianie mięśni nadmiernie napiętych drogą koncentracji psychicznej i doskonalenia percepcji na najlżejsze formy stymulacji, aby nie dopuścić do hipertonii mięśniowej przekraczającej próg reakcji bólowej. Dla większej obiektywizacji ćwiczeń można wykorzystać w nich drobny i łatwo dostępny sprzęt, jak piłki, laski, linki, nie zapominając o takim środku stymulacyjnym, jakim jest ręka.

Jeśli pragniemy przedłużyć zdolność do pracy, zwiększyć jej wydajność i nie dopuszczać do powstawania zespołów bólowych w obrębie kręgosłupa szyjnego, musimy nauczyć się rozluźniania mięśni i stosować je w stanach narastającego zmęczenia i napięcia.

Podstawą profilaktycznych ćwiczeń relaksacyjnych jest świadome przeciwdziałanie zbyt długiemu napięciu jednych grup mięśni przez naprzemiennie rozluźnianie ich, z równoczesnym napinaniem mięśni antagonistycznych, aż do stopniowego uzyskania ogólnego rozluźnienia.

Zmiana napięcia łączy się ze zmianą ułożenia, należy więc świadomie stawiać sobie za cel nowe ułożenie poszczególnych części ciała w różnych pozycjach i sytuacjach. Najdogodniejszą pozycją relaksacyjną jest pozycja leżąca lub siedząca, ale w wielu przypadkach, np. podczas pracy zawodowej, można do relaksu wykorzystać również pozycję stojącą.

W życiu codziennym zmiana postawy w celach rozluźniających powinna mieć miejsce na wszystkich stanowiskach pracy związanych z nierównomiernym obciążeniem kręgosłupa szyjnego, z asymetrycznym ustawieniem głowy, z dodatkowym skrętem tułowia (praca maszynistek, dentystek, krawców), z dłuższym unieruchomieniem poszczególnych części ciała, i mikrowstrząsami itp. Jakie z tych uwag należy wyciągnąć praktyczne wnioski?

Jeśli np. czujemy wzmożone napięcie siedząc za kierownicą samochodu, należy kilka razy wyprostować głowę i tułów lub nawet wysiąść z samochodu na kilka minut, rozluźnić szyję i barki oraz poruszyć kończynami we wszystkich stawach. Jeśli czujemy napięcie siedząc nad książką lub pisząc na maszynie, należy co pewien czas zmieniać ułożenie, wyprostować tułów, przejść się po mieszkaniu w ciągu kilku minut.

Jeśli czujemy nadmierne napięcie w czasie ważnej dyskusji czy narady, należy kilkakrotnie opuścić żuchwę, rozluźnić mięśnie twarzy i wyprostować palce. Podobnie należy postępować w innych rodzajach pracy, zależnie od warunków.

Odrębny charakter mają ćwiczenia profilaktyczne w zapobieganiu zmianom zwyrodnieniowym w kręgosłupie szyjnym, mikrourazom i niestabilności. Osoby narażone na tego rodzaju czynniki patogenetyczne powinny unikać nagłych przeciążeń kręgosłupa szyjnego oraz nawet lżejszego obciążenia, ale długotrwałego i asymetrycznego, jednostronnego. Powinny również unikać nadmiernych ruchów szyją z gwałtownymi skrętami głowy, szczególnie po przekroczeniu 50 roku życia. Równocześnie wskazane jest systematyczne stosowanie ćwiczeń izometrycznych wzmacniających mięśnie karku i szyi i utrwalających utrzymanie prawidłowej postawy. W zapobieganiu zespołom bólów kręgosłupa szyjnego mogą odegrać ważną rolę ćwiczenia profilaktyczne w przerwach wypoczynkowych, jakie stosowane są w niektórych zakładach pracy oraz uprawianie