0000094 (4)

Z ogólnej liczby 2686 chorych leczonych w latach 1973—76 w Zakładzie Rehabilitacji Instytutu Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów AMG u 416 (15,5%) rozpoznano zespół bólowy z przeciążenia dolnego odcinka kręgosłupa. Chorzy rekrutują się z pracowników różnych przedsiębiorstw gospodarki morskiej, a kierowani są do zakładu głównie ze względu na trudności diagnostyczne i terapeutyczne. Poza tym część z nich z powodu ciężkiego przebiegu procesu chorobowego leczona była w Klinice Neurologii Dorosłych (kierownik doc. dr med. hab. St. Banach) i chirurgicznie w Klinice Neurochirurgicznej (kierownik doc. dr med. hab. J. Chmielewski).

WNIOSKI

1.    W przedsiębiorstwach gospodarki morskiej „bóle krzyża” występują stosunkowo często i stanowią w zależności od stopnia uciążliwości w pracy 15,5 do 33% chorych leczonych w poradniach rehabilitacyjnych zespołów przemysłowej służby zdrowia w Gdańsku i Gdyni oraz zakładzie rehabilitacji.

2.    Stwierdza się wyraźny związek przyczynowy z rodzajem wykonywanej pracy i częstością występowania „bólów krzyża", np. pracownicy przeładunku w portach chorują najczęściej (dokerzy 33%, dźwigowi 28%), rzadziej załogi pływające (21%) i pracownicy stoczni (19%), a najrzadziej pracownicy innych przedsiębiorstw, w których praca jest mniej uciążliwa (15,5%).

3.    Za czynniki etiopatogenetyczne zespołów bólowych w dolnym odcinku kręgosłupa u pracowników gospodarki morskiej należy uważać ciężką pracę fizyczną, często w przymusowych pozycjach, pracę na wysokości i w transporcie oraz w zmiennych warunkach atmosferycznych.

4.    Kobiety zatrudnione w produkcji przy lżejszych lub bardziej zmechanizowanych pracach na ogół doznają rzadziej przeciążeń dolnego odcinka kręgosłupa, zatrudnione natomiast przy pracach siedzących (wózki elektryczne, suwnice itp. prate siedzące) zapadają częściej na bóle krzyża.