0000128

127

Kwalifikowanie do leczenia zachowawczego w bólach wywołanych dyskopatią

Tabela 1

Charakterystyka chorych leczonych w latach 1973—1977 w Klinice Neurologicznej AM w Poznaniu z powodu bólów dolnego odcinka kręgosłupa wywołanych przez zmiany krążka międzykręgowego

Przedziały wieku	Liczba chorych			Czas od wystąpienia pierwszych objawów choroby	Liczba chorych
	mężczyź ni	kobiety			mężczyź ni	kobiety	ra zem
10—19	2	1	3
20—29	16	15	31	<12 tygodni	24	41	65
30—39	36	41	77	3—12 miesięcy	38	31	69
40—49	43	40	83
50—59	7	16	39
>60	23	7	14	1— 3 lat	17	14	31
				3—10 lat	23	26	49
				>10 lat	25	8	33
Razem	127	120	247	•	127	120	247

a u małej części chorych również wyniki badań radikulograficznych. Z oma • wianego materiału wyłączono pacjentów z płeocytozą w płynie mózgowo-rdzeniowym, świadczącą o procesie zapalnym oponowo-korzeniowym, a także tych chorych, u których przeważały zdecydowanie objawy ubytkowe tak ruchowe, jak i czuciowe ze strony nerwu kulszowego nad zespołem bólowym (zapalenie nerwu kulszowego).

Oparte na powyższych zasadach rozpoznanie zmian zwyrodnieniowych krążka międzykręgowego (dyskopatia) może być — zgodnie z zasadami epidemiologii — traktowane jako prawdopodobne, jeżeli istnieje większość wymienionych objawów tak klinicznych, jak i radiologicznych, lub jako możliwe, jeśii rozpoznanie oparto głównie na wyłączeniu innych przyczyn zespołu bólów dolnego odcinka kręgosłupa. Nie uważaliśmy natomiast za celowe dążyć u wszystkich chorych do potwierdzenia rozpoznania etiologicznego przez badania kontrastowe, które stosowaliśmy jedynie w razie niepowodzenia leczenia zachowawczego przed ostatecznym zakwalifikowaniem chorego do leczenia operacyjnego. Zresztą również przy radikulografii lub nawet mielografii zdarzają się fałszywie dodatnie lub ujemne wyniki, stąd też całkowicie pewne rozpoznanie etiologiczne jest możliwe dopiero podczas zabiegu operacyjnego.

WYNIKI LECZENIA ZACHOWAWCZEGO

Wyniki kompleksowego leczenia zachowawczego (farmakologicznego, fizykalnego i częściowo rehabilitacyjnego) 247 chorych z bólami dolnego odcinka kręgosłupa wywołanymi przez zmiany wsteczne krążka międzykręgowego przedstawione są w tab. 2. Dane te wskazują, że pełne ustąpienie objawów tak podrażnieniowych, jak i ubytkowych spostrzeżono tylko u małej części chorych (7%). U około trzeciej części chorych uzyskano w wyniku leczenia znaczną poprawę, tak że chorzy ci mogli wrócić do poprzednio wykonywanej pracy zawodowej, wykazując dobrą sprawność fizyczną. Grupa ta różni się od pierwszej pozostałością drobnych objawów ubytkowych (lekkie osłabienie mięśni łydki, osłabienie odruchu skokowego, osłabienie czucia na bocznej powierzch-