MIECZYSŁAW WENDER, ANNA KNIOŁA
KRYTERIA KWALIFIKOWANIA CHORYCH DO LECZENIA ZACHOWAWCZEGO W BÓLACH DOLNEGO ODCINKA KRĘGOSŁUPA WYWOŁANYCH PRZEZ ZMIANY ZWYRODNIENIOWE KRĄŻKA MIĘDZYKRĘGOWEGO
Z Kliniki Neurologicznej Instytutu Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów AM w Poznaniu Dyrektor Instytutu: prof. dr med. M. Wender
Wybór metody leczenia zachowawczego lub operacyjnego bólów dolnego odcinka kręgosłupa, wywołanych przez zmiany zwyrodnieniowe krążka między-kręgowego, stanowi główny problem terapii tego zespołu. Obie metody postępowania są szerokó stosowane i to przez specjalistów różnych dyscyplin medycznych. Stąd też niełatwo jest w pełni krytycznie ocenić ich wartość praktyczną, zwłaszcza że leczenie zachowawcze jest bardzo zróżnicowane, a również metody postępowania operacyjnego nie są jednolite (Kępski i wsp. 1972; Hellin-ger, 1972; Haftek, 1973). Niezależnie od tych trudności chcielibyśmy zająć stanowisko na podstawie własnego materiału odnośnie do kryteriów kwalifikowania do leczenia zachowawczego lub operacyjnego chorych z zespołem bólów dolnego odcinka kręgosłupa, wywołanych przez zmiany wsteczne krążka mię-dzykręgowego (dyskopatia lędźwiowa).
MATERIAŁ KLINICZNY
Własny materiał kliniczny obejmuje 247 chorych, w prawie równej liczbie mężczyzn (127 przypadki) i kobiet (120 przypadki) w wieku od 17 do 76 lat. leczonych w latach 1973—1977 w Klinice Neurologicznej AM w Poznaniu. Podstawowe dane kliniczne tej grupy chorych zestawione są w tab. 1. W badanym materiale zdecydowanie przeważają liczbowo pacjenci w wieku od 30 do 50 lat. Czas trwania choroby od wystąpienia pierwszych objawów jest bardzo różny. Najwięcej jest przypadków wczesnych (do roku od początków choroby). Również licznie reprezentowani są pacjenci z wieloletnim, nawet kilkunastoletnim czasem trwania choroby.
Rozpoznanie zmian zwyrodnieniowych krążka lub krążków międzykręgowych (dyskopatia lędźwiowa), określane również jako przepuklina, wypuklina lub wypadnięcie chrząstki międzykręgowej, jako przyczyny bólów dolnego odcinka kręgosłupa oparte było na następujących danych. Po wyłączeniu innych chorób jako objawowej przyczyny bólów za najistotniejsze uważano charakterystyczny wywiad oraz stwierdzenie korzeniowych objawów neurologicznych przy istnieniu zespołu lumbago (niepromieniujące bóle dolnego odcinka kręgo słupa) lub częściej zespołu rwy kulszowej (bóle promieniujące wzdłuż przebiegu nerwu kulszowego). W wielu przypadkach potwierdzeniem rozpoznania etiologicznego były zmiany widoczne na przeglądowych zdjęciach radiologicznych.