11

Rys. 14.1. Schematyczny obraz diktiosomu oglądanego na przekroju poprzecznym: a — cysterny, b — mikropęchercyki, c — makropęcherzyki

✓----->

/ \

W komórkach ssaków diktiosom zawiera,5-8 tajtichcystern, łaiaJałfflórkach roślinnyćhku organiTmówniższych ich liczba może przetaa^^-^l^yaajniipte.ę^^^ zwykETajż®; półksiężycowaty z powierzćEmTwKmEMl^^ciHzwróconądo jądraTTpowI^^

-w stronę błony komórkowej. Ściany cystern zbudowane _s^zT5JohyjD*aniennej grubości pd.5dO 7,5 nm. ^ystemy. sprawiają wrażeniezapadniętych' w ęzęści śn^owej,.g^szerokold El.

~Imatłaje'st najmniejsza, natomiast ku obwodowi rozszerzają się workowato. (Wegltm: między 'Cysternami jest stała i wynosi około Ifel^^^Ćystemy diktiosomu lokalizują się zwykle 'W_.pobliżu centrum organizacji mikrotubul. dostrzega sięr6wmeżpgczlaaikrQtubulzwrócone do cystęni ..swoim biegunem ujemnym (p. rozdz. 18). Pod wpływem trucizn po^odującjdydeppli-meryzację mikrotubul (p. rozdz. 18) następuję rpzproszenig:5re.inentów diktiosomu, co dodatRMó Wskazuje naudział mikrotubul w utrzymaniu stałego położenia cystern w diktiosomieTT''' Typowy układ cystern może utrzymywać się nawet w preparatach zawierających frakcję izolowanych błon komórkowych, co umożliwia morfologiczną identyfikację aparatu Golgiego Po zastosowaniu negatywowego kontrastowania takich preparatów uwidoczniono w mikroskopie elektronowym poszczególne.ŁystmtŁXlgladaaŁ.zjaryjnają one, formę dysku o średnicy sięgającej lptm i ^j.iggłyny^łerfhiriwgnym^^ (fy042J7t^ory w dmejfenest^ienmte[«i» najliczniej w obu cysternach brzeżnych (proksymalnej idR?itaInqT®tosomU.'Od części óbwó-dnwvch~ciSiiefn''ŁdŁ:ht)dza kanaliki lezące głównie w płaszczyźnie łączącej ze. sooąlystemy diktiosomujstnienie części kanalikowej diktiosomu 'wykryto właśnie na preparatach zaizolowanych błon, gdyż podczas oglądania aparatu Golgiego in situ, kanalików tych nie można było odróżnić od siateczki śródplazmatycznej. i Zależnie od płaszczyzny przekroju kanaliki-te-inogą być dostrzegane także w postaci pęcherzyków o średnicy 30-50 nm, które w znacznej liczbie znajdują się w brzeżnych rejonach diktiosomu.

Rys. 14.2. Izolowana cysterna diktiosomu oglądana w rzucie z góry: a — okienka w dnie cysterny, b — część kanalikowa

Oprócz tegQ.jaaj!6wH9-TO.strome wypuldei. iak i wklesfei diktiosomu,występują prawdziwe pęcheizyE^adpbnych rozmiarach, ^ffl^m^pęćherzyŁjmT^fcgmOMćaćhgruczołowych

'ponadto po_stronie wklęsłej dikfi~ó?omu~Tfofaw^^    tzwTlnaErppęclLera5?kr—

o średnicy 500-3,000 nm. \

QMosomyjffiy&tepu-a,wJaimÓjkach w liczbie od 1 do 20 z tym, że większa ich ilość cechuje komórki aktywnie wydzielaigiCer-W^izypaiffi    diktiosomów zwykle łączą się one ze

bbą za pośrednictwem części kanalikowej i jako całość tworzą aparat Golgiego.

ObśżaTcytoplazmy zajmowany przez diktiosomy cechuje się na ogól brakiem ziaren gliko-genu, lybesefflfi^oraz sporadyczną tylko obecnością' mitdchondriów-- lub innych organelli, komórkowych.    ............................ ....... ............-................

Biegunowość aparatu Golgiego — przedziały bliższy, środkowy i dalszy

Błony aparatu Golgiego pod względem składu chemicznego stanowią element przejściowy (KmiedgLbłanami siateczki śródplażmatycznej ziarnistej a błoną komórkową (tab. 14.1). Dotyczy to-iównież-ich-SttukturylStbSującTnetodę dyfrakcji Rtg śtwierdza,się,,.że_adległość grup polarnych lipidów w błonie siateczki śródplazmatycznej wynosi 4 nm, w błonie komórkowej 5 ńm, a w błonach aparatu Golgiego 4,5 nm. W obrębie samego aparatu Golgiego zaznacza się jednak zróżnicowanie błon woreczków, zależnie od ich położenia w diktiosomie.

(inaczej powierzcłuug^^^mB^owieręchnię^ojrzewąnia) go stronie wlcfcsłej. (Biegunowość inaratu Golgiego zaznacza się w asymetrycznym rozmleSżćżeniu wakuot ,-któje w^rprzeciwień-Stwie ^Wi^>ggchennd9>w^ln|{;ąlj^5i5Be^a.tylkp po strońigT^tr diMosonś.Az^dg^yśiyst-^-kim jednak-biegunowość ta wyrazTśię w odmiermynpcKS^t^e^błon^udujący.cH'cysterny bliższe i dalsze diktiosomu.-Te-pierwsze’swoją grubością, niewyraźną strukturą trójblaszkową,

o

‘ W diktiosomie wyróżnia sie dwie powierac^giiiwŁbieguny): pW^r^h^blfe^irmczei. powieScBaę^',r-hib_ powierżćlmię^fbrmowanialipo .stronie wypukłej) oraz p^;owimchniędalsza..

243 -