11

Rys. 14.1. Schematyczny obraz diktiosomu oglądanego na przekroju poprzecznym: a—cysterny, b—mikropęctórzykl,_:' c — makropęcherzyki

W komórkach ssaków diktiosom zawiera 5-8 tą^ch-.cystem, zaiaLkomórkach roślinnych i u orgazmów niższych ich liczba może przekraczać'H).-OikSoaamjakocałościmazwyidekształt półksiężycową^    wmuEłiniI!C^sćaeIzvroóconą do jądra, a powieizctmkffiklŁsia

—amroriŁbłony komórkowej. Scianycystem zbudowai^^z*Bł8Byg7tniennej grubości od Sdo __J7,5 nm. ^ysterny sprawiają wrażenie zapadniętych w części środkowęi,.gdźielzei^olćM światła jest najmniejsza, natomiast ku obwodowi rozszerzają się workowato. Odległość między --systemami jest stała i wynosi około    Cysterny diktiosomu lokalizują się zwykle

'-w pobliźucentrum organizacji mikrotubul,dostrzega się również_pęczkimikrfttubul zwrócone do cy|t®n^wSm fiłepinem ujemnym fp. rozdz. 18). Pod wpływem trucizn^pojyodującychjeppt-meryzację mikrotubui (p. rozdz. 18) następuje rozproszenie:^e.ineBtpw^IIktiosomu, co dodafeSb Wśljhzuje na udział mikrotubui W utrzymaniu stałego położenia cystern w dMośomieTj?'''

Typowy układ cystern może utrzymywać się nawet w preparatach zawierających frakcję izolowanych błon komórkowych, co umożliwia morfologiczną identyfikację aparatu Golgiego Po zastosowaniu negatywowego kontrastowania takich preparatów uwidoczniono w mikroskopię elektronowym poszezególn&.cystfiniy-Q.gladane z góry maia one formę dysku o średnicy sięgającej lpm jj^.ciągłym^perfcmjwanym<iqie^iyśrr4:2)T0twory w dnię_-(fenestra^ć)%vstep§ig najliczniej w obu cysternach brzeżnych (prokśymalnej i'3yśfaI^3⁼®tosomu.'Od części ofcwfl» dowycli-ćyklam odchodzą kanaliM~T^^''ffSw@’ir^iSDĆw£me~1^^piq.z6 sobą cysterny diktiosomu. Istnienie części kanalikowej diktiosomu wykryto właśnie na preparatach zrzolćll-nych błon, gdyż podczas oglądania aparatu Golgiego in situ, kanalików tych nie można.było odróżnić od siateczki śródplazmatycznej. i Zależnie od płaszczyzny przekroju kanaliki te.rpogą być dostrzegane także w postaci pęcherzyków o średnicy 30-50 nm, które w znacznej liczbie znajdują się w brzeżnych rejonach diktiosomu.

Rys. 14.2. Izolowana cysterna diktiosomu oglądana w rzucie z góry: a — okienka w dnie cysterny, b — część kanalikowa

jionadto no stronie wkresIei ~diktróVomu~~p(^awia1^ię duze wakuole, tzw. ma o średnicy 500-jśÓ0Ó nm."

Diktiosomy występują wtkomórkach w liczbie od 1 do 20 z tym, że większa ich ilość cechuje

o

komórki al^wnie_ ^dzierająCer-W przypadkU mnogich diktiosomów zwykle lącżą się one ze bbą za pośrednictwem części kanalikowej i jako całość tworzą aparat Golgiego.

ObsżafćytopTazmy zajmowany przez diktiosomy cechuje się na ogół brakiem ziaren gliko-genu, rybegHB^IIoraz^paraa^ćaC tylko otecnośćią'Mlóchondriów- lub -innych organelli, komórkowych.    ~    ..... -    .......-................ ...............

Biegunowość aparatu Golgiego — przedziały bliższy, środkowy i dalszy

Błony aparatu Golgiego pod względem składu chemicznego stanowią element przejściowy pomiędzy błonami .siateczki 6ródpECTaa^&Bief zianilstei a błoną komórkową (tab. 14.1). Dotyczy to-również -ich-S trukturyrStóSującTnietodę dyfrakcji Rtg śtwierdza się_v.że..odległość grup polarnych lipidów w błonie siateczki śródplazmatycznej wynosi 4 nm, w błonie komórkowej 5 nm, a w błonach aparatu Golgiego 4,5 nm. W obrębie samego aparatu Golgiego zaznacza się jednak zróżnicowanie błon woreczków, zależnie od ich położenia w diktiosomie.

bliższe i dalsze diktiosomu JCe-pierwsze swoją grubością, niewyraźną strukturą trójblaszkową,

243 -