136 (2)

Zróclhi prawa

z którym rozporządzenia wydawane są „[...] na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania”.

Oznacza to, że rozporządzenie może być wydane tylko na podstawie ustawy, to znaczy punktem wyjścia musi być zamieszczenie w ustawie przepisu ustalającego kompetencję danego organu do wydania rozporządzenia - taki przepis ustawy określa się mianem „upoważnienie”. Upoważnienie to może mieć charakter fakultatywny (przyzwalać na wydanie rozporządzenia) bądź obligatoryjny (nakazywać wydanie rozporządzenia) i musi odpowiadać wymogowi szczegółowości, który jest ujmowany w trzech aspektach:

1)    Szczegółowość podmiotowa - przepis ustawy formułujący upoważnienie musi wskazywać organ uprawniony lub zobowiązany do wydania rozporządzenia; oczywiście może to być tylko jeden z organów, któremu konstytucja przyznała kompetencję do wydawania rozporządzeń. Tylko organ wskazany w upoważnieniu może wydawać rozporządzenia w danej sprawie, zakazana jest natomiast tak zwana subdelegacja, to znaczy, że organ wskazany w upoważnieniu (np. Rada Ministrów) nie może samodzielnie unormować tylko niektórych spraw, a regulację spraw pozostałych powierzyć innemu organowi, na przykład ministrowi (art. 92 ust. 2; zob. wyrok TK z 15 listopada 1999 roku, U 8/98).

2)    Szczegółowość przedmiotowa - przepis ustawy formułujący upoważnienie musi wskazywać zakres spraw przekazanych do uregulowania. Wyznaczenie tego zakresu przedmiotowego ma znaczenie kluczowe, bo organ stanowiący rozporządzenie może normować tylko materie mieszczące się w tym zakresie. Zakazana jest natomiast wszelka interpretacja rozszerzająca (np. oparta na argumencie celowości czy uniknięcia luki w prawie) i domniemywanie kompetencji prawodawczej, bo sprzeciwiałoby się to wykonawczemu charakterowi rozporządzenia. Wyjście poza granice upoważnienia oznacza wyjście poza zakres przyznanej kompetencji normodawczej, a więc - jako działanie pozbawione podstawy prawnej - oznacza naruszenie konstytucji.

3)    Szczegółowość treściowa - przepis ustaw-y formułujący upoważnienie musi określać wytyczne dotyczące treści rozporządzenia (art. 92 ust. 1). Skoro bowiem rozporządzenie jest aktem wydawanym nie tylko na podstawie ustawy, ale i w celu jej wykonania, to jego treści nie tylko muszą być harmonizo-

125.

przesłanka trzeba pod mkają z tc dzenie i d( sci i legaln - oparci także i

{ wane z wytycznymi zawartymi w upoważnieniu, ale też nie mogą sprzeciwiać się V ogólnemu celowi danej ustawy. Wymaganie zawarcia w ustawie owych wytycznych treściowych jest elementem nowym, bo nie przewidywały go przepisy konstytucyjne przed 1997 rokiem. Twórcy obecnej konstytucji pragnęli wprowadzić dodatkowe zawężenie samodzielności prawodawstwa rządowego i zmusić do nadawania ustawom pełniejszego merytorycznie charakteru. Na tym tle powstają jednak liczne wątpliwości, zwłaszcza co do znaczenia pojęcia „wytyczne”. Trybunał Konstytucyjny przyjmuje (wyroki: z 26 października 1999 roku, K 12/99; z 9 listopada 1999 roku, K 28/98; z 14 grudnia 1999 roku, K 10/99; z 27 czerwca 2000 roku, K 20/99; z 12 marca 2002 roku. P 9/01 i z 9 maja 2006 roku. P 4/05), że:

- Wytyczne muszą dotyczyć materialnego kształtu regulacji wykonawczej. Tym samym nie czyni zadość obowiązkowi sformułowania wytycznych wskazanie w ustawie tylko pewnych elementów procedury wydtfcvania rozporządzenia.