52986

1. Konstytucje cesarskie.

Edykty - wydawał je cesarz na podstawie przysługującego mu prawa. Miały one moc obowiązującą na terenie całego imperium albo na ograniczonym terenie.

Mandaty - były to instrukcje dla namiestników w prowincjach cesarskich, senackich lub dla innych urzędników cesarskich. Mimo iż ich adresatami byli urzędnicy, wiązały one jednak mieszkańców, którzy temu urzędnikowi podlegali.

Dekret - był to wyrok wydany przez cesarza jako najwyższego sędziego. Za jego pośrednictwem dokonywał on wykładni prawa, na której wzorowali się sędziowie. Cesarz tą drogą wprowadzał też nowe zasady.

Reskrypt - była to odpowiedź cesarza na zapytanie urzędników, sędziów lub osób prywatnych w kwestiach prawnych. Po skodyfikowaniu edyktu pretorskiego stał się on żywym głosem prawa cywilnego. Poprzez reskrypt cesarz dokonywał też autentycznej wykładni prawa.