149 jpeg

ISBN 97K-K s-01 -14X14-0. <•. b> WN PWN 2W)7

ROZDZIAt 5 Standardowy model handlu 133

oddziaływania wzrostu krajowych zdolności produkcyjnych. Obecnie większość ekonomistów uważa zubożający wzrost raczej za koncepcję teoretyczną niż za zjawisko występujące w rzeczywistości.

Wprawdzie wzrost w naszym kraju zwykle zwiększa krajowy dobrobyt nawet w święcie, w którym istnieje wymiana handlowa, jednak tak nic jest w przypadku wzrostu za granicą. Wzrost ukierunkowany na import nic jest czymś nieprawdopodobnym. a ilekroć w reszcie świata taki się dokonuje, wpływa to na pogorszenie naszych tenns oftrade. I rzeczywiście, jak wykażemy dalej, jest możliwe, że w okre sic powojennym Stany Zjednoczone ponosiły pewne straty w realnym dochodzie z powodu wzrostu gospodarczego za granicą.

STUDIUM PRZYPADKU

Czy wzrost w krajach nowo uprzemysłowionych był niekorzystny dla krajów rozwiniętych?

Na początku lat 90. wielu obserwatorów zaczęto ostrzegać, 2e wzrost w krajach nowo uprzemysłowionych stanowi zagrożenie dla dobrobytu w krajach rozwiniętych. W studium przypadku z rozdziału 4 na temat handlu Północy z Południem przedstawiliśmy jeden z przykładów tego. że wzrost w krajach rozwiniętych może stwarzać problemy: może zwiększać rozpiętość między dochodami pracowników wysoko kwalifikowanych i pracowników o niskich kwalifikacjach. Obserwatorzy o alarmistycznym nastawieniu byli jednak przekonani, że zagrożenie jest jeszcze większe, a ogólny realny dochód krajów rozwiniętych, pomijając już kwestię lego podziału, może być iub będzie zredukowany z powodu pojawienia się nowych konkurentów. Na przykład w raporcie wydanym przez Komisję Furopejską w 1993 roku. wymieniając przyczyny ekonomicznych problemów Europy, szczególną uwagę zwrócono na to że „inne kraje uprzemysławiają s:ę i stają się konkurencyjne - nawet na naszych własnych rynkach przy tak.m poziomie kosztów, którego my po prostu nie zdołamy osiągnąć". W innym raporcie, przygotowanym przez wpływową prywatną organizację posunięto się nawet dalej argumentując, ze wzrost wydajności w krajach o niskich płacach wywrze tak dużą presję na kraje o wysokich płacach, że .stworzy to zagrożenie dla ich raison d‘etre"'.

Obawy te zyskały częściowe naukowe wsparcie w opublikowanym w 2004 roku artykule Paula Samuelsona. autora, który tak bardzo się przyczynił do stworzenia nowoczesnej teori handlu międzynarodowego. W artykule tym Samuelson. wykorzystując model ricardiański. przedstawił przykład na to. jak postęp technologiczny w krajach rozwijających się może niekorzystnie wpływać na kraje rozwinięte¹. Jego rozumowanie, było szczcgómym przypadkiem analizy, którą właśnie opisaliśmy: wzrost w pozostałych krajach świata może pogorszyć naszą sytuację, jeśli dokonuje się w sektorach konkurujących z naszym eksportem. Samuelson ująt to w logiczny wniosek: iezeli

1

Komisja Wspólnot Europejskich. Groiith. Competilntness. F.mploymenl, Bruksela 1991.

' World Economic Forum. World CoMpetifiiritets Report 1994.

’ Paul SamuelwKi. Wlrerc RiejrJojnd MiII Rebul .rud Confirm Argument! of Miiintlrejm Ecimomut! <J/af>uJi;j/torr, 'Jmirn.il of Economic Pcrspectwi-s ’. laro 2004.