15

7. POŁĄCZENIA SPRĘŻYSTE

Poleczeniem sprężystym mizywamy złącze umożliwiające przesuwanie części łączonych względem siebie w zakresie zależnym od własności sprężystych materiału, łącznika. Łączniki wykonujemy z materiałów;

—    o dużej podatności (np. guma, tworzywa sztuczne, układy płynowe);

—    o dużym module sprężystości (sprężyny metalowe).

Do .podstawowych rodzajów sprężyn metalowych zaliczamy: sprężyny walcowo śrubowe (rys. 7,1) oraz sprężyny prętowe płaskie (rys. 7.2). Sprężyny metalowe wykonuje się głównie ze stali sprężynowych. Własności tych stali podano w tablicy 74.

<0

b)

Jtys. 7.1. Sprężyna naciskowa (wg V’N-ń4/M--80701). Wymiary sprężyn naciskowych na rysunkach wykonawczych podaje się Wg 'P.N'--75/M-0i 148 — z uwzględnieniem wymagań technologicznych

F '

Rys. 7.2. Rodzaje sprężyn prętowych p! ar kich

Własności sprężyn określa współczynnik C (łub C), który nazywamy sztywnością sprężyny (lub stałą sprężyny),

F    M

C — łub O¹ — —    (7.1)

J    <P

gdzie:

J    strzałka ugięcia sprężyny,

M -- moment skręcający,

i/j kąt skręcenia w radianach.

Dla sprężyn o charakterystyce liniowej C — const.

Sprężyny śrubowe obliczamy z warunku wytrzymałościowego na skręcanie, a sprężyny prętowe — na zginanie.

r

i

i

i.

i

Przy obliczaniu sprężyn śrubowych korzystamy z następujących wzorów:

/=»'/i    .'(7,2)

gdzie:

/ ■ — całkowita strzałka ugięcia sprężyny przy działaniu siły F, j\ - ■ strzałka ugięcia jednego czynnego zwoju przy działaniu siły 7i. — liczba czynnych zwojowy

dla sprężyn montowanych z napięciem wstępnym F_p (0,1 -4-0,6) F_k. całkowiląstrzałka. ugięcia / określamy wg wzoru

w którym:

F_k — całkowite obciążenie robocze w K, Pj, -■' napięcie (obciążenie) wstępne w N, f_r — ugięcie robocze sprężyny w mm. Współczynnik kształtu sprężyny ó wynosi:

I

ł)

D

(7-4)-

f.

y

gdzic:

D — średnia średnica zwojów sprężyny, d -- średnica drutu (pręta).

Zalecane wartości współczynnika kształtu 5 są. podane w podręczniku

mi

Warunek wytrzymałościowy na skręcanie

^f'^d-k M/K 2'

^ ~K~~ " (UcP ^{< k}*

stąd .

0,4fr_s-fi³ ' D-K

lub po podsta wieniu D =. d• 5.

, 0Ak,_:d-'

^F' ~$-k '

(7,5)

(7.6)

(7.7>

i

13 fc

i

i