15

7. POŁĄCZENIA SPRĘŻYSTE

Poleczeniem sprężystym nazywamy złącze umożliwiające przesuwanie części łączonych względem siebie w zakresie zależnym od własności' sprężystych materiału, łącznika. Łączniki wykonujemy z materiałów;

-    o dliżcj podatności (np. guma, tworzywa sztuczne, układy płynowej;

—    o dużym module sprężystości (sprężyny metalowe),

Do podstawowych rodzajów sprężyn metalowych zaliczamy: sprężyny walcowo śrubowe (rys. 7.1) oraz sprężyny prętowe płaskie (rys. 7.2). Sprężyny metalowe wykonuje się głównie zc stali sprężynowych. Własności tych stali podano w tablicy 34.

Rys. 7.1. Sprężyna naciskowa (wg PN-64/M--80701). Wymiary sprężyn naciskowych na rysunkach wykonawczych podaje się \vg PN'--75/M-0J14S — z uwzględnieniem wymagań technologicznych

Rys. 7.2. Rodzaje sprężyn prętowych płaskich

Własności sprężyn określa współczynnik C (lub C¹'), który nazywamy sztywnością sprężyny (lub stalą sprężyny),

C - lub C - —    (7il)

J    <P

gdzie:

f — strzałka ugięcia sprężyny,

M    moment skręcający,

(p kąt skręcenia w radianach.

Dla sprężyn o charakterystyce liniowej C ~ const.

Sprężyny śrubowe obliczamy z warunku wytrzymałościowego na skręcanie, a sprężyny prętowe — na zginanie.

BO

Przy obliczaniu sprężyn śrubowych korzystamy v. następujących wzorów:

■‘(7.2)

f = »‘fi

gdzie:

f ■ — całkowita strzałka ugięcia sprężyny przy działaniu siły F, j\ - ■ strzałka ugięcia jednego czynnego zwoju przy działaniu siły /•', n — liczba czynnych zwojów;

dla sprężyn montowanych z. napięciem wstępnym F _p (0,14-0,6) l'_k . całkowitą'strzałka ugięcia / określamy wg wzoru

(7.3)

f=

■ JY.-r, w którym:

— całkowite obciążenie robocze w N, F_v ' napięcie (obciążenie) wstępne w N, /j. — ugięcie robocze sprężyny w^r mm. Współczynnik kształtu sprężyny ó wynosi:

ł)

(7.4>

gdzie:

D — średnia średnica zwojów sprężyny, d -- średnica drutu (pręta).

Zalecane wartości współczynnika kształtu 5 są. podane W podręczniku Warunek wytrzymałościowy na skręcanie

’b-

M,-K

~K~

(7.5)

stąd .

OAk./tP

F r —-    -

‘ D-K

lub po podstawieniu D =. cFS.