15

(9.10)

M. ,

°* ⁼ 'w_r^<ka

gdzie moment zastępczy (zredukowany)

M. -

' =₊/"-^v

V"³

(9.11)

Współczynnik redukujący a wynosi:

—    przy skręcaniu tętniącym a — k_flJk_sJ,

-■ przy skręcaniu wahadłowym ci = k_gJk_S0.

Podstawiając do wzoru 9.10 odpowiedni wskaźnik wytrzymałości przekroju, otrzymamy wzory:

-    dla walu pełnego o przekroju kołowym

(9.12)

(9.13)

;YP

⁼ b.h/³ ^ ^k,JV

— dla walu drążonego o przekroju pierścieniowym A'P

OJck/l-/^)

W wiciu przypadkach należy ponadto sprawdzić sztywność walu (gięt-ną i skrętną), obliczając:

a)    rzeczywistą strzałkę ugięcia/i kąt/) pochylenia linii ugięcia — na podstawie wzorów podanych w poradnikach leehnicznych;

b)    kąt skręcania

Myl

V =- —-.......rad

(9.14)

-Z

() b l i c z o n c w a r t o ści / /i i ę- p o r ó wn 11 j e my z o d p ó w i e d n i m i w a rt o śc i a m i dopuszczalnymi zależnymi od kouslrukcji walu, jego u łożysko wania i rodzaju napędu (patrz wskazówki podane w podręczniku [20]}. Obliczanie walów maszynowych metodą rachunkuwo-wykreślną wykonujemy następująco:

.1. Grupujemy siły zewnętrzne, dzieląc je na:

a)    działające równolegle do osi y,

b)    działające równolegle do osi w.

]Ó0

Siły działające ukośnie (w stosunku do obu osi) należy rozłożyć na składowe działające w określonych wyżej kierunkach. Przykładowe schematy rozłożenia sił zginających są podane na rys. 9.2e i d,

Rys. 9.2. Wat dwupodporowy: u) schemat wału, 6) schemat działania sił poprzecznych, e) schemat składowych (poziomych) sił i reakcji, d) schemat składowych (pionowych) sił i reakcji

"2. Przyjmujemy podziałkę rysunków';) długości i sit

i

(0

f

U)

cm,

L«i. =    ^ ¹

cm

M - --

cm

gdzie:

l.iF— WarLości rzeczywiste,

{/) i (F) — wartości rysunkowe.

Na podstawie założonych podziałek przyjmujemy podział kę momentów' *m =y N ^H

gdzie H ~ odległość biegunowa w m.