1

Ból krzyża jest częsty dolegliwością w populacji ogólnej zapadalność wynosi 5°o rocznie, a chorobowość - 60-W/o Przyczyny dźwiganie, podnoszenie ciężkich przedmiotów w zgięciu, praca z pochylonymi plecami, brak ruchu Dotkliwie bolą wszelkie formy ucisku na kanał nerwowy spowodowane m in przesuniętym dyskiem, degeneracją stawów związaną z wiekiem, spondylozą (chorobą dyskową), zwężeniem kanału kręgowego, poważnymi skoliozami czy tez złamaniami. Kobiety w wieku pomenopauzaJnym cierpią również często z powodu złamań kompresyjnych wywołanych przewlekłym używaniem kortykosteroidów. leków aplikowanych na osteoporozę. Infekcja z reguły .wędruje" rdzeniem kresowym z innego punktu zapalnego w eielc lub tez w wyniku operacji czy zastrzyków-Osadza sic w kości kręgosłupa i powoduje dotkliwy stan zapalny, przeczymy mogą być bardziej odlegle od naszego układu kostnego popalenie odbytnicy, problemy z osłabienie aorty, wrzody żołądkowe, choroby nerek i układu moczowego, jak rowmcz prostaty czy trzustki A jeśli juz medycyna nic bardzo jest w stanie określić, co takiego nas dręczy, to najprawdopodobniej jest to stres Depresja, ciągle napięcie, kłopoty w pracy czy rodzime to niezwykle części towarzysze chronicznych holów krzyża.

Diagnostyka zaczyna sic od wywiadu t badania fizykalnego Badania obrazowe powinno sie wykonywać w zależności od wyniku badania podmiotowego i przedmiotowego, i lylko wtedy gdy uzyskane wyniki będą miały wpływ na postępowanie lecznicze.

Badanie przedmiotowe Badanie przedmiotowe chorego z ostrym bólem krzyza powinno obejmować dokładna ocenę układów nerwowego i mięsniowo-szkieletowcgo. Przeprowadzając badanie neurologiczne, należy ocenie czucie, sile mięśniowa i odruchy w dolnej połowie ciała. Dzięki leniu można wykryć uby tki czuciowe lub mchowe, świadczące o radikulopaui lub zespole ogona końskiego Rękoczyny wywołujące objawy, takie jak unoszenie kończyny dolnej wyprostowanej w kolanie, mogą ujawnić zwiększone napięcie opony twardej związane z radikulopaną Próby centralizacji bólu poprzez zmiany ułożenia ciała, takie |ak wyprostowanie kręgosłupa lędźwiowego, mogą wskazać ria patologię krążka miedzy kręgowego jako przyczynę bólu i pomoc przew idzieć powodzenie leczenia. Podc/as badania układu miesmowo-szkicletowcgo powinno sic ocenie stawy kończyny dolnej, ponieważ boi rzutowany można pomy lić z bólem związanym z patologią stuktur obwodowych Na przykład przyczyna bólu umiejscowionego w przedniej okolicy uda i kolana może być choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, a mc radikulupatia lędźwiowa Badania pomocnicze

Radiogramy przeglądowe W

większości epizodów ostrego bólu krzyża nie ma poirzeby rutynowego wykonywania radiogramów przeglądowy ch, i zbył często się je wykonuje Głównym celem radiogramów przeglądowych jest wykrycie poważnej patologii strukturalnej.

.Scyntygrafia kości W diagnostyce ostrego bólu krzyza rzadko potrzebne jest wykonanie scyntygrafii kości Badanie to może być pomocne, gdy podejrzewa sie noworwor, zakażenie lub złamanie kręgu i utajone lub pourazowe) Przydatność scynry gramów ogranicza ich stosunkowo mała rozdzielczość przestrzenna szczegółów anatomicznych kręgosłupa SPECT jest szczcgulme przydatna w wykrywaniu izolowanego złamania w części miedzywy rostkowej kręgu w przypadku kregoszczeliny Dodatni wynik scynty grafu kregow na ogol wymaga potwierdzenia za pomocą tomografu rezonansu magnetycznego iMRl) lub tomografu komputerowej (CT). które dajj leps/s obraz anatomii kręgosłupa

Tomografia rezonansu magnetycznego

MRI odznacza sie doskonała czułością w rozpoznawaniu przepukliny jadra miazdzystego w odcinku lędźwiowym i jest uważana za badanie obrazowe z wy boru w przypadku ucisnięcia korzenia nerwu rdzeniowego

Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa lędźwiowego odcinka kręgosłupa zapewnia bardzo dobry obraz, struktur kostnych i dobra rozdzielczość obrazu przepukliny jadra miazdzystego Czułość lego badania w wykrywaniu przepukliny jądra miazdzystego. jeśli wykonuje sieje bez miolografii. jest jednak mniejsza nizMRl.

Badania elektrodiagnostyrznc . takie jak badania przewodnictwa nerwowego, etektromiogralię igłowa (EMC) oraz badania czuciowych potencjałów wywołanych, należy traktować jako uzupełnienie wywiadu i badania przedmiotowego, a mc wykonywać ich zamiast szc/ą golowego badania neurologicznego i badania układu m lęśn iowo-s/k icl eiowcgo

Micltigrafia wiąże się z nakłuciem przestrzeni podpajęczynówkowej i zwykle nic jest wskazana w diagnostyce ostrego bólu krzyza. Na ogól rezerwuje sic ją do oceny przedopcracyjncj. często w połączeniu z CT.

Dyskografia Rzadko zachodzi potrzeba wykonania dyskografii w diagnostyce ostrego bólu krzyza i z pewnością me jest zalecana w ciągu pierwszy ch J miesięcy leczenia Badanie to bywa natomiast przydatne u chorych, u który ch nie następuje poprawa pomimo dobrze prowadzonego programu rehabilitacyjnego lub u których wynik MRI jest prawidłowy albo niejednoznaczny

Diagnostyczne wybiórcze blokady nerwów Wybiórcza blokada korzeni nerwów rdzeniowych jest rzadko konieczna w diagnostyce ostrego holu krzyza Blokada jest wskazana u chorych z objawami korzeniowymi, u których nie nastaptla poprawa pomimo odpowiedniej rehabilitacji, także z zastosowaniem kortykostcroiJow przyjmowanych doustnie lub wstrzykiwanych nadopomiwo

W yciąg lędźwiowy jest od dawna preferowana metoda leczenia dolegliwości Asiazanych z krazkanu rnicdzykregowymi w odcinku lędźwiowym W celu rozciągnięcia kregow ledzw iowych konieczne jest obciążenie 1.5-kromie większe od ciężaru ciała pacjenta.

Ortezy lędźwiowe stosuje sic profilaktycznie w celu zapobiegania uszkodzeniom kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym oraz w celach leczniczych Stosowanie ortez w połączeniu z odpowiednia edukacja na temat bólu krzyZa zmniejszało absencję w pracy

Ćwiczenia fizyczne

Ćwiczenia aerobowe

Liczne badania wykazały ograniczona wydolność aerobową irzn obniżony poziom UT.Tiltu. przy- którym nu są jeszcze uruchomione przemiany beztlenowe w mtyśntach - przyp tłum ) Manipulacje i mobilizacje Manipulacje zyskały uznanie w leczeniu ostrego bólu krzvża.|'x| Jednakże chociaż pewne badania wykazali skuteczność manipulacji i mobilizacji tkanek miękkich w leczeniu ostrego bólu krzyza. to inne tego nic potwierdzają.