2 1

■ M.u.ói

Dr inz. Tomasz Wojewodzie - „System podatkowy w rolnictwie” - konspekt

System podatkowy w rolnictwie

Podatek jest nieodpłatnym, przymusowym, bezzwrotnym i pieniężnym świadczeniem o charakterze ogólnym, które jest nakładane jednostronnie przez związek publicznoprawny (głównie państwo, samorząd). Podatnikiem czyli podmiotem zobowiązanym do płacenia podatku może być osoba fizyczna lub prawna, ale również podmioty nie posiadające osobowości prawnej np. stowarzyszenia.

Funkcje podatków.

1.    Funkcja fiskalna - zapewnienie budżetowi odpowiednich dochodów;

2.    Funkcja redystrubucyjna - rozdysponowanie środków uzyskanych od podatników na różne cele społeczne, obronne, oświatowe, ochrony zdrowia, naukę, administrację państwową;

3.    Funkcja stymulacyjna - motywuje do zwiększania efektywności działalności gospodarczej oraz stymuluje rozwój określonych gałęzi gospodarki. Może to mieć charakter ogólny lub selektywny. Stymulacja ogólna realizowana jest poprzez poziom obciążeń i zwolnienia okresowe od podatku. Stymulacja selektywna realizowana jest poprzez ulgi oraz przedmiotowe zwolnienia podatkowe.

4.    Funkcja informacyjna - wysokość dochodów budżetowych z podatków oraz ich wewnętrzna struktura jest źródłem informacji o stanie gospodarki.

5.    Funkcja społeczna (socjalna) - w konstrukcji podatku uwzględnia się indywidualną sytuację podatnika np. niskie dochody opodatkowane są preferencyjnie.

Zobowiązanie podatkowe może wynikać z samej mocy prawa, jak też pojawiać się z chwilą dostarczenia decyzji o wysokości ustalonego podatku. Zobowiązanie to wygasa z chwilą zapłacenia podatku, jego przedawnienia (okres ten wynosi pięć lat) lub umorzenia (prawo do umorzenia ma Minister Finansów i organy podatkowe). Obowiązek podatkowy może przechodzić na osoby trzecie, np. małżonka z czasu trwania małżeństwa, innych członków rodziny, spadkobierców podatnika, zapisobiorców, nabywców i dzierżawców nieruchomości, a także wspólników.

Podatki możemy podzielić na bezpośrednie i pośrednie. Podatki bezpośrednie są związane w sposób bezpośredni z wysokością osiąganych dochodów, przychodów, wynagrodzeń lub posiadanego majątku. Do grupy tej zaliczamy zatem podatki dochodowe, przychodowe i majątkowe. Podatki pośrednie to podatki które wtórnie wskazują na domniemanie istnienia dochodu. Są one pobierane od dokonanych wydatków , np. przy zakupie towaru, w którego cenie mieści się opodatkowanie. Do podatków pośrednich zaliczyć można np. podatek od wartości dodanej (VAT), obciążenia akcyzowe itp.

Z punktu widzenia gospodarstw rolnych najistotniejszy jest podatek rolny. Ma on charakter podatku majątkowego gdyż jego wielkość zależy od ilości i jakości gruntów użytkowanych przez gospodarstwo.

Podatek rolny jest pobierany wyłącznie od gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzaczone na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów' zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza.

Podatek rolny za rok podatkowy wynosi:

•    równowartość pieniężną 2,5q żyta od 1 ha przeliczeniowego gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych,

•    równowartość pieniężną 5 q żyta za 1 ha pozostałych gruntów (tzn. użytków rolnych nie wchodzących w skład gospodarstwa rolnego).

Podatek naliczany jest bez progresji, a stawka obliczana jest według średniej ceny skupu żyta w trzech pierwszych kwartałach roku poprzedzającego rok podatkowy ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim.

1