29 (86)

ĆW.9 NOWOTWORY

Molekularne podłoże nowotworów: mutacje genów pełniących istotną funkcje w komórkach somatycznych, prowadzące do ich niekontrolowanego podziału.

Nowotwór - nosxcc\ W*'**. _v    Uówcriu.    ^ **

Transformacja nowotworowa (kancerogeneza):

-    wieloetapowy proces przebiegający od początkowej ekspozycji na kancerogen do nabycia zdolności do przerzutów

-    zmienna wrażliwość na czynniki wzrostowe

-    utrata zdolności do zahamowania wzrostu komórek

. zdolność do nieograniczonej liczby podziałów (nieśmiertelność)

-    oporność na apoptozc

-    angiogeneza (powstają unaczynienia)

• ucieczka przed układem immunologicznym

TP53, RB -> supresory kontrolujące pkt. kontrolne (Gl/S, 02/M)

Etapy kancerogenazy:

I    preinicjacja

-    ekspozycja na kancerogeny (nie ma jeszcze rzadziej mutacji w organizmie)

-    całe życie

II    Inicjacja

-    pojedyncza mutacja i dalsze nagromadzenie mutacji

-    od kilku do kilkudziesięciu lat Ul Promocja

-    selekcja klonalna,

-    nabywanie zdolności do migracji

-    mniej niż kilka lat

IV Progresja - dalsza selekcja mutacji i zdolność do przerzutów - od miesięcy do kilku lat

Teorio:

3.    standardowe — mutacje w genach supresorowych i onkogenach

4.    zmodyfikowane standardowe

- istnieją dwie grupy genów • zmiany w genie inicjują zmiany w genomie

3.    wczesnej modyfikacji - karcę rogen uszkadza kilka genów odpowiedzialnych za podział komórek; komórki potomne otrzymują niewłaściwą liczbę chromosomów

4.    panancu ploidia - błąd w podziale komórki prowadzi do powstania komórek aneuploidalnych; aneuploidalne komórki umierąja. ale cześć przeżywa i dąje początek nowotworowi

zmiany genetyczne są przyczyną rozwoju nowotworu

cEtui "*uwcuuo CrtĄ-c*ip tak iftypalzmaK opn. i    .

geny mutatorowe - aktywna w przypadku nieprawidłowego sparowania zasśd w nowo ^    '

syntetyzowanej nici DNA, predysponują do powstawania nowotworów; geny naprawiające DNA przez wycięcie zasady, aktywne w przypadku np. niepolipowatego raka jelita grubego -HNPCC, 6% przypadków raka okreżniczo-odbytniczego. Chorzy z HNPCC mają mutacje terminalną tj. w lini zarodkowej;, również predysponują dc powstania nowotworów (biorą udział w naprawie DNA -> naprawiają DNA przez wycięcie zasady) MSH 2, MCH 1, PMS 1,

PMS 2,{MSH 6 (glejak wielo postaciowy).

protoonkogeny:

-    prawidłowa produkcja protoonkogenów reguluje podziały, wzrost, różnicowanie i dojrzewanie komórek (pozytywne regulatory wzrostu)

-    są normalnymi genami występującymi we wszystkich komórek

-    uszkodzenie protoonkogenu powoduje jego niekontrolowana większą aktywność

29