44
44
Koszt alternatywny jest to koszt utraconych, zaniechanych możliwości. Oznacza utratę korzyści jakie można było osiągnąć z wyboru innego rozwiązania, niż to które zostało wybrane.
Każdej decyzji, czy to podjętej ściśle w życiu prywatnym, czy decyzji gospodarczej towarzyszą dwa efekty, korzyści i koszty'. Wybierając produkcję danego dobra, czy decydując się na zakup danego produktu spodziewamy się osiągnąć pewne korzyści z dokonanego wyboru. Równocześnie oznacza to powstanie kosztu utraconych korzyści z innych możliwych zastosowań posiadanych zasobów (np. lokując pieniądze w jeden rodzaj działalności, rezygnujemy z ewentualnego dochodu z innych lokat, kupując pewne produkty, nie kupujemy innych, choć jedne i drugie nam są potrzebne).
Tak więc koszt alternatywny można wyrazić w wartości najbardziej cennego, nie wybranego rozwiązania.
Pojęcie kosztu alternatywnego wiąże się ściśle z pojęciem omówionej wyżej krzywej transformacji.
Wiadomo, zawsze istnieją możliwości różnorodnego zastosowania dostępnych zasobów, dlatego istnieje potrzeba analizy i odpowiedzi na pytanie: gdzie, w jakich dziedzinach można wykorzystać środki w sposób jak najbardziej efektywny. Trzeba rozważyć nie tylko ile zyskujemy produkując w jednych dziedzinach. ale także ile tracimy w innych, dlatego, że nie kierujemy tam środków.
Istotne jest bowiem stwierdzenie, czy utrata potencjalnych nie wykorzystanych możliwości w jednych dziedzinach nic jest większa, niż uzyskane efekty w innych, sprowadzone do porównywalności za pomocą cen rynkowych.
Opanowanie myślenia według zasad kosztów alternatywnych jest dużą umiejętnością, warunkującą powodzenie w działalności gospodarczej i w życiu codziennym człowieka.
Podmiotami podejmującymi decyzje alternatywnego wyboru są: gospodarstwa domowe lub pojedyncze osoby, przedsiębiorstwa, agendy rządowe. Reakcje tych podmiotów są wzajemnie ze sobą powiązane i przyczyniają się do rozwiązywania kwestii ograniczoności zasobów w skali społecznej.
Rzadkość zasobów ekonomicznych zmusza społeczeństwo do ciągłego rozwiązywania trzech podstawowych problemów ekonomicznych:
1) Co (jakie dobra) i w jakich ilościach produkować? Społeczeństwo, decydując jak mają być wykorzystane czynniki produkcji, rozstrzyga tym samym jaki asortyment dóbr ma być produkowany, czy dostępne zasoby należy przeznaczyć na dobra publiczne, czy też prywatne, które potrzeby mają być zaspokojone kosztem innych?