45

45

2.1. Nazwa i definicje dziedziny

Występujące nadal różnice zdań na temat nazwy analizowanej dyscypliny są przyczyną, dla której rozważania rozpocząć należy od tego właśnie zagadnienia tj. przedstawić polsko- i anglojęzyczne propozycje nazwy nauki szczegółowej bal dającej wybrane aspekty procesów informacyjnych w społeczeństwie. Terminy w innych językach zostaną pominięte, ponieważ obecnie to język angielski dominuje w światowej informatologn. Zarys dziejów nazwy badanej dyscypliny dał m.in. Alvin M. Schrader [I984b, BI],    ^{J y yP y}

W Polsce najbardziej popularny jest tradycyjny termin „informacja naukowa”, stosowany na oznaczenie zarówno działalności informacyjnej, jak i dyscypliny naukowej badającej ową działalność. Określenie to jest powszechnie używane w kręgach bibliotekarskich i informacyjnych, pojawia się w nazwach instytucji naukowych i dydaktycznych (np. Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego) oraz w publikacjach [Scibor (red.) 1998, BIJ. Za użyciem omawianego wyrażenia w odniesieniu do dyscypliny naukowej, mimo jego oczywistej wieloznaczności¹, opowiedział się m.in. Adam Górski [1977, BI], wy chodząc z założenia, iż nie warto forsować zmian terminu, który— słusznie czy nie— zadomowił się w już słownictwie fachowym. „Nauka o informacji”, „nauka o informacji naukowej”, „teoria informacji naukowej” są dzisiaj także często spotykane, pojawiają się w pracach polskich badaczy [Dembowska 1991, BI; Pindlowa 1994, BI] oraz w podręcznikach akademickich [Bato-rowska; Czubałowa 1996, BI]. W latach siedemdziesiątych, głównie na łamach Aktualnych Problemów Informacji i Dokumentacji, miała miejsce dyskusja zainicjowana w 1974 r. artykułem Marii Dembowskiej pt. „Informatologia anauko-znawstwo” na temat nazwy oraz zakresu naszej dyscypliny. Jej przebieg oraz wysuwane wówczas propozycje, takie jak „informatologia”, „informologia”, „infor-matoryka”, „informatyka”, „infoscientyka”, „bibliotronika” (sic!), zostały opisane w [Dembowska 1991, s. 116-118, BI]. Spośród wymienionych — niejaką akceptację zdobyła sobie „informatologia” [Pindlowa 1984, BI], propagowana przez Marię Dembowską przez ostatnie ćwierć wieku (Dembowska 1999, BI]. W latach 90. Jerzy Ratajewski usiłował wprowadzić do powszechnego użycia terminy „informologia” oraz „informologia nauki” [Ratajewski 1992; 1994, BI]. Pojawiły się też inne pomysły, np. „informacjologia” zasugerowana na łamach Praktyki i Teorii Informacji Naukowej i Technicznej [Knyp! 1994, BI].

W tekstach anglojęzycznych najczęściej używane są: Information science oraz Information studies, Te dwa terminy występują w tytułach czasopism (Jouma of Information Science, Soda! Science Information Studies), w nazwach stowarzyszę¹

1

W wydanym w 1902 r „Ttzaimi¹# informacji naukowej" |Chmrcicw,ka<kwc/y« ^ wył/czegAInKmo PKt znac/cft wyrażenia „informacja naukowa i podam¹ pwynakmc owy

informacja naukowa jako ómdnn¹ - to ^auka o informacji . jako kmntinik^wjnrarmm»n ¹ jMfc¹    ~ to „działalno^ informacyjna". jako teoria jen    informacji (wwkow¹)

melodyka winna byt zwana .metodyka informacyjny''