ROZDZIAŁ 3 Wydajność piacy i przewaga komparatywna... 49
Produkcja wina w Zagranicy. GV, w litrach
Rysunek 3.2
Granica możliwości produkcyjnych Zagranicy
Ponieważ względne nakłady jednostkowe pracy w produkcji sera w Zagranicy ta większe niż w Kraju (trzeba poświęcić więcej jednostek produkowanego wina, aby wytworzyć o jedna jednostkę sera więcej), zatem granica możliwości produkcyjnych jest bardziej stroma.
Ceny dóbr, które podlegaj.-) wymianie międzynarodowej, podobnie jak inne ceny, są wyznaczane przez popyt i podaż. Rozważając przewagę komparatywną, musimy jednak stosować analizę podaży i popytu bardzo ostrożnie. W niektórych wypadkach, takich jak narzędzia polityki handlowej dyskutowane w rozdziałach 8-11, możemy sobie pozwolić na skupienie uwagi jedynie na popycie i podaży na pojedynczym rynku. Aby ocenić skutki wprowadzenia przez USA kwot importowych na przykład na cukier, można wykorzystać analizę równowagi cząstkowej, czyli analizę jednego rynku - rynku cukru. Jeśli jednak badamy przewagę komparatywną, zasadnicze znaczenie ma śledzenie biegu wydarzeń na obu rynkach (w naszym przykładzie na rynku sera i wina jednocześnie). Ponieważ Kraj eksportuje ser w zamian za wino. Zagranica zaś wino w zamian za ser, oddzielne traktowanie tych dwóch rynków byłoby niewłaściwe. Potrzebna jest zatem analiza w ramach równowagi ogólnej, w której uwzględnia się powiązania między obydwu rynkami.
Użytecznym sposobem śledzenia zmian na obu rynkach jednocześnie jest skoncentrowanie się nie tylko na samych ilościach wina i sera, które są dostarczane na rynek, lecz na względnej podaży tych dóbr i względnym popycie na nie, czyli na liczbie kilogramów sera podzielonej przez liczbę litrów wina, która jest dostarczana lub na którą zgłaszany jest popyt.
Rysunek 3.3 przedstawia światową podaż sera i światowy popyt na ser względem wina jako funkcje względnej ceny sera {w stosunku do ceny wina). Krzywa względnego popytu jest oznaczona przez RD, a krzywa względnej podaży przez RS.