97H-!U-OI-ł4KH-ll. c by WN rWIN :«I7
ROZDZIAŁ 3 Wydajność pracy i przewaga komparacywna... 4.1
Przypadek róż w zimie jest doskonałym przykładem powodów, dla których handel międzynarodowy może by<f korzystny. Zauważmy najpierw, |ak trudno jest Amerykanom zdobyć dla swoich ukochanych świeże róże w lutym. Kwiaty muszą rosnąć w ogrzewanych szklarniach, co pociąga za sobą ogromne koszty energii, zainwestowanego kapitału i innych rzadkich zasobów. Zasoby te można by wykorzystywać do produkcji innych dóbr. Musi więc wystąpić zjawisko zamienności (Irade-off). Aby produkować więcej róż zimą, gospodarka amerykańska musi produkować mniej innych dóbr, takich jak na przykład komputery. Do opisywania tego typu zamienności ekonomiści używają terminu koszt alternatywny. Koszt alternatywny produkcji róż w porównaniu z produkcją komputerów jest to liczba komputerów, którą można by wyprodukować przy użyciu tych zasobów, które zużyto do wyhodowania róż.
Załóżmy na przykład, że w l'SA hoduje się 10 milionów róż przeznaczonych do sprzedaży w Walentynki oraz że z zasobów wykorzystanych do wyhodowania róż można by wyprodukować 100 000 komputerów. Zatem kosztem alternatywnym 10 milionów róż jest 100 000 komputerów. (1 na odwrót - gdybyśmy zamiast róż produkowali komputery, koszt alternatywny 100 000 komputerów wyniósłby oczywiście 10 milionów róż).
Tc 10 milionów walenrynkowych róż mogłoby równic dobrze rosnąć w Ameryce Południowej. Jest bardzo prawdopodobne, że koszt alternatywny róż w przeliczeniu na komputery byłby tam znacznie niższy niż w USA o tej porze roku. Po pierwsze, hodowanie róż w lutym na półkuli południowej jest znacznie prostsze, gdyż wtedy jest tam lato. Po drugie, pracownicy w Ameryce Południowej są mniej wydajni od swoich kolegów ze Stanów Zjednoczonych w produkcji skomplikowanych dóbr (takich jak komputery). Oznacza to, że taka sama wielkość zasobów poświęcona na produkcję komputerów przyniesie mniejszą produkcję komputerów w Ameryce Południowej niż w IJSA. Zatem koszt alternatywny wytworzenia 10 milionów róż w Ameryce Południowej może wynieść, powiedzmy, 30 000 komputerów.
Różnica w kosztach alternatywnych stwarza możliwość osiągnięcia obustronnych korzyści w wyniku zmiany struktury światowej produkcji. Niech Stany Zjednoczone zaprzestaną hodowli róż zimą i przeznaczą uwolnione dzięki temu zasoby na produkcję komputerów, natomiast niech Ameryka Południowa hoduje dodatkowe ilości róż, przeznaczając na to zasoby dotychczas zaangażowane w przemyśle komputerowym. Skutki takiej zmiany struktury produkcji przedstawia tabela 3.1.
Tabela 3.1
Hipotetyczne zmiany w produkcji
Miejsce wytwarzania |
R6Ze |
Komputery |
Słany Zjednoczona |
-10 000 000 |
4-100 ooo |
Ameryka Południowa |
4 10 000 000 |
-30 000 |
Razem |
0 |
+70 000 |