ANG234562345678999

Zwykle do fabryczną? aparatury stosuje się specjalne oprogramowanie. W tym wypadku konieczne jest porównanie z wynikami uzyskanymi niezależnymi metodami:

-    metoda «„ opracowana została przez Singa [6]. Jest ona zmodyfikowaną metodą f, w której grubość warstwy t zastąpiono współczynnikiem ttp wyrajającym stosunek VJV*, gdzie: V_c to ilość zaadsorbowanego azotu na badanym adsorbencie, V_s - ilość zaadsorbowanego azotu na nieporo-watym wzorcu (odnośniku) przy wybranym p/p_Q;

-    metoda n opracowana przez Lecloux (71, który stwierdził, że grubość warstwy adsorbcyjnej zależy nie tylko od ciśnienia względnego p/p₀ na nieporowatym wzorcu, ale również od wielkości oddziaływań adsor-bent-adsorbat;

-    metoda Brimaucra [$, 9) dotyczy głównie zakresu mikroporo-watego i związana jest z wyborem odpowiedniego nieporowafcego adsorbentu, co rzutuje na wartość wcześniej omówionych współczynników t, (x_t i n;

-    metoda Dubinina i JEtaduszkiewicza [10, 11] zakłada obliczanie objętości znikropordw z niskociśnieniowej części izotermy adsorpcji.

Obliczenia oparte na termodynamiczną) teorii Połanyrego doprowadziły'’ do równania izotermy (2,28). wyrażającego zależność między ilością zaabsorbowanego adsorbatu a ilością maksymalnie możliwą do skondensowania w mikroporaćh.

3.2. Inne metody określania objętości i rozmiaru porów

3.2.1. Metoda Barreta, Joynera, Halenda(BJH) [12]

Metoda BJH jeat jedną z metod opierających się na równaniu Kehdną dotyczącym kondensacji kapilarnej, która zachodzi w mezoporach. Metoda ta jest uważana w USA za metodę standardową i powszechnie stosowaną w programach komputerowych zainstalowanych w komercyjnej aparaturze do badań adsorpcyjnych, Podstawa, metody BJH jest założenie, że w czasie kondensacji kapilarnej (czyli przy p/p₀ > 0,4) wzrost ciśnienia powoduje W2rost grubości warstwy adsorbatu na ściankach porów. Przyjmując, że w adsorbencie występują obustronnie otwarte poiy o kształcie cylindrycznym lub szczelinowym, można obliczyć grubości ad-sorbowanego filmu i jego udział w całkowitej adsorpcji, a następnie obliczyć objętość porów. W ten sposób można badać krok po kroku izotermę adsorpcji w zakresie 0,42 < pipą <0,98, otrzymując objętość mezoporów’ i ich rozkład według rozmiarów. Wybierając model geometryczny porów,-możemy obliczyć powierzchnię właściwą ścian mezoporów jako funkcję rozmiarów porów. Konieczność wyboru modelu geometrycznego sprawia, że obliczona wielkość powierzchni jest obarczona dużym błędem, większym niż w przypadku obliczeń opartych n.3 objętości porów. Z tego powodu otrzymany wynik wymaga niezależnych potwierdzeń uzyskanych innymi metodami.

3,2.2. Metoda Cranstona j Inkleya [13]

Metoda jest rozszerzeniem metody Barretta, Joynera i Halcnda i pozwala na wyznaczenie rozkładu objętości porów według ich rozmiarów na podstawie kształtu izotermy adsorpcji azotu. Zasadniczym założeniem tej metody jest przyjęcie, że przy określonej wartości pipo w granicach od 0 do 1 pory o promieniu większym od okrcślonąj wartości r zawierają warstwę adsorpcyjną o grubości t na całej powierzchni ścianek. Pory o promieniu mniejszym od r svskutek adsorpcji wielowarstwową] i kondensacji kapilarnej zostają całkowicie wypełnione adsorbatem. Pomijając aparat matematyczny, autorzy metody przyjmują, żc wielkość powierzchni zawarta w porach 'większych od 300 A jest nieznaczna i można ją pominąć. Metoda Cranatona-Łikleya wymaga wyznaczenia izotermy adsorpcji azotu dla pipa w granicach 0,016 do 0,031. Z izotermy odczytuje się ilość zaadsorbowanego azotu przez 1 g adsorbentu w ściśle określonym przedziale ciśnień. Na podstawie obliczeń oraz danych tabelarycznych zawierających określone parametry można obliczyć objętości zaadsorbowanego azotu przypadające na pory o określonym zakresie średnic.

3.2.3. Metoda Horyatha - Kavazoe [14]

Metodę opracowaną przez wymienionych autorów zaproponowano do wyznaczania objętości mikroporów oraz rozkładu mikroporów według' ich. rozmiarów w adsorbentach, które mają pory między równoległymi płaszczyznami. Założenia tej metody oparte są na ąuasi-termodynamicznych. przybliżeniach. Metodę można stosować z ostrożnością w odniesieniu, do węgli aktywnych, które głównie mają tego typu pory, a dla adsorbentów zawierających ultramikropory (np. zeolitów), a szczególnie porów o rozmiarach większych od 15 A, nie można stosować.

43