ANG2345623456789999

Zwykle do fabrycznej aparatury stosuje się specjalno oprogramowanie. "W tym wypadku konieczno jest porównanie z wynikami uzyskanymi niezależnymi metodami:

i;

a

.j-

H

. .j.

•i

V

:*

-    metoda o* opracowana została przez Singa 161. Jest ona zmodyfikowaną metodą t, w której grubość warstwy t zastąpiono współczynnikiem cę, wyrażającym stosunek VJV_X> gdzie: V_a to ilość zaadsorbowanego azotu na badanym adsorbencie, V_x - ilość zaadsorbowanego azotu na nieporo-watym wzorcu (odnośniku) przy wybranymplp^;

—    metoda n opracowana przez Lcclous: [7], kfcóiy stwierdził, że grubość warstwy adsorbcyjnąj zależy nie tylko od ciśnienia względnego p/pa na nieporowatym wzorcu, ale również od wielkości oddziaływań adsor-bent-adsorbat;

-    metoda Bnmauera [3, 9] dotyczy głównie zakresu mikroporo-watego i związana jest z wyborem odpowiedniego nieporowatego adsorbentu, co rzutuje na wartość wcześniej omówionych współczynników

t, Ot i 7ly

—    metoda Dubmiii& i Raduszkiewicza [10, 11] zakłada obliczanie objętości mikropoTÓw z niskociśnieniowej części izotermy adsorpcji.

Obliczenia oparte ua termodynamicznej teorii Polanyi ego doprowadziły do równania izotermy (2.28). wyrażającego zależność między ilością zaadsorbowanego adsorbatu a ilością maksymalnie możliwa, do skonden-. sowania w mikroporach.

3.2. Inne metody określania objętości i rozmiaru porów 3.2.1 , Metoda Barreta, Joynera, HaJenda (BJH) [12]

• K

Metoda BJH jest jedną z metod opierających się na równaniu Kelvina . j: dotyczącym kondensacji kapilarnej, która zachodzi w mezoporach. Meto-da ta jest uważana w USA za metodę atandardową i powszechnie stoso- ■ i; waną w programach komputerowych zainstalowanych w komercyjnej '■'} aparaturze do badań adsorpcyjnyeh. Podstawą metody BJH jest- założę- ^;s nie, że w czasie kondensacji kapilarnej (czyli przy p/p₀ > 0,4) wzrost ciśnienia powoduje wzrost grubości warstwy' adsorbatu na ściankach porów. _:;i Przyjmując, że w adsorbencie występują obustronnie otwarte pory o "i kształcie cylindrycznym lub szczelinowymi, można obliczyć grubości ad-sorbowanego filmu i jego udział w całkowitej adsorpcji, a następnie obliczyć objętość porów. W ten sposób można badać krok po kroku izotermę    -i

adsorpcji w zakresie 0,42 < p/p₀ < 0,98, otrzymując objętość mezoporów i    ' i

ich rozkład według rozmiarów. Wybierając model geometryczny porów,-możemy obliczyć powierzchnię właściwą ścian mezoporów jako funkcję rozmiarów porów. Konieczność wyboru modelu geometrycznego sprawia, że obliczona wielkość powierzchni jest obarczona dużym błędem, większym niż w przypadku obliczeń opartych na objętości porów. Z tego powodu otrzymany wynik wymaga niezależnych potwierdzeń uzyskanych innymi metodami-

3.2.2. Metoda Cranstona i Inkleya [13]

Metoda jest rozszerzeniem metody Bar ret ta, Joynera i Halenda i pozwala na wyznaczenie rozkładu objętości porów -według ich rozmiarów na podstawie kształtu izotermy adsorpcji azotu. Zasadniczym założeniem tej metody jest przyjęcie, że przy określonej wartości p/p^ w granicach od 0 do 1 pory o promieniu większym od określonej wartości r zawierają warstwę adsorpcyjną o grubości t na całej powierzchni śriauck. Fory o promieniu mniejszym od r wskutek adsorpcji wielowarstwowej i kondensacji kapilarnej zostają całkowicie wypełnione adsorbatem. Pomijając aparat matematyczny, autorzy metody przyjmują, że wielkość powierzchni zawarta w porach większych od 300 A jest nieznaczna i można ją pominąć. Metoda Cranstona-Inkleya wymaga wyznaczenia izotermy adsorpcji azotu dla p/pfj w granicach 0,016 do 0,931. Z izotermy odczytuje się ilość zaadsorbowanego azotu przez 1 g adsorbentu w ściśle określonym przedziale ciśnień. Na podstawie obliczeń oraz danych tabelarycznych zawierających określone parametry można obliczyć objętości zaadsorbowanego azotu przypadające na pory o określonym zakresie średnic.

3.2.3. fdełoda Horvatha - Kavazoe [14]

Metodę opracowaną przez wymienionych autorów zaproponowano do wyznaczania objętości mikroporów oraz rozkładu mikroporów według ich rozmiarów w adsorbentach, które mają pory między równoległymi plasz-czyznaoxi. Założenia tej metody oparte są na ąuasi-termodynamicznych przybliżeniach. Metodę można stosować z ostrożnością* w odniesieniu do węgli aktywnych, które głównie mają tego typu pory, a dla adsorbentów zawierających ultramikropory (np. zeolitów), a szczególnie porów o rozmiarach większych od 15 A, nie można stosować.

43