Przy opracowywaniu techniki wykorzystującej analizę kwasów nukleinowych, która mogłaby służyć do różnicowania wielu, a w wersji idealnej wszystkich drobnoustrojów, należałoby znaleźć fragment genomu, który posiada następujące właściwości:
- występuje u wszystkich drobnoustrojów,
- posiada obszary bardzo silnie konserwowane ewolucyjnie, co umożliwia opracowanie uniwersalnych narzędzi diagnostycznych,
- posiada obszary zmienne, pozwalające na różnicowanie w obrębie poszczególnych jednostek taksonomicznych (rodzaje, gatunki, szczepy),
- nie jest przekazywany pomiędzy komórkami drobnoustrojów przez transfer horyzontalny. Wymogi takie spełnia rDNA, obszar kodujący rybosomalny RNA; analiza tego obszaru to rybotypowanie. Rybotypowanie jest techniką opartą na RFLP - analizie polimorfizmu długości fragmentów restrykcyjnych, jest to najpowszechniej wykorzystywany wariant RFLP. Rybotypowanie to ważna, bardzo użyteczna i często stosowana technika, toteż powstało wiele jej wariantów, najważniejsze z nich opisano poniżej.
Rybosomalny RNA pełni kluczową rolę w procesie biosyntezy białek, jest więc bardzo silnie konserwowany ewolucyjnie. U bakterii wyróżnia się 3 rodzaje rRNA - 16S rRNA, 23 S rRNA, i 5S rRNA - kodowane są one przez geny rrs, rrl i rrf których wielkość wynosi odpowiednio 1522, 2971 i 120 pz. Geny te tworzą operon rrn (Rys. 1). W genomach różnych gatunków bakterii występuje różna liczba kopii operonu rrn, od 1 do 15, u E. coli występuje ich 7. Liczba kopii, całkowita wielkość operonu i sekwencja nukleotydowa genów wchodzących w jego skład są wysoko konserwatywne u poszczególnych gatunków bakterii. Obszary rozdzielające geny nie są tak silnie konserwowane. Zmienna jest liczba genów kodujących tRNA, które są tam zlokalizowane, oraz sekwencja nukleotydowa obszarów je rozdzielających. Do analiz pokrewieństwa szczepów szczególnie często wykorzystywany jest fragment
1