badania

1). Chlebna'Sokół, I). Kanlas-Sobanlka

W odwodnieniu fałd skórny utrzymuje się dłużej - objaw fałdu dodatni. Podejrzenie odwodnienia potwierdzają dane z wywiadów o wolnych licznych stolcach lub wymiotach, zmniejszona diureza, suchość błon śluzowych i warg, zapadnięte ciemię i gałki oczne, przyspieszona czynność serca, wzrost hematokrytu krwi.

Pozwala to na odróżnienie dodatniego objawu fałdu w odwodnieniu od mało sprężystej skóry u dziecka niedożywionego (tu charakterystyczne wywiady, zmniejszona masa ciała i grubość fałdu).

Należy ocenić napięcie powłok brzusznych (rozstępy, przepukliny) i narządy wewnętrzne w ułożeniu na plecach i na boki. Niepokój niemowlęcia przy tym badaniu nie może być zawsze interpretowany jako reakcja bólowa.

Wątroba u najmłodszych dzieci jest stosunkowo duża (u noworodka 1/27 masy ciała, u dorosłego 1/40), w związku z czym w pierwszym roku życia jej dolny brzeg może być wyczuwalny do 2 cm poniżej łuku żebrowego.

Szczególne znaczenie ma wczesne wykrycie wszelkiego rodząju wad wrodzonych. Dlatego w badaniu niemowlęcia należy również pod tym kątem dokładnie ocenić wszystkie narządy i układy, uwzględniając zarówno informacje z wywiadów od rodziców, jak też badanie przedmiotowe.

5. INTERPRETACJA WYNIKÓW PODSTAWOWYCH BADAŃ LABORATORYJNYCH

Zakres prawidłowych wartości laboratoryjnych (inaczej referencyjnych) to wartości dla populacji ludzi zdrowych, po odjęciu 2,5% wyników' najniższych i 2,5% najwyższych.

W przybliżeniu mieszczą się one w przedziale średnia ± 2 odchylenia standardowe. Coraz powszechniej wyniki badań podawane są łącznic z odsetkiem (centylem) wartości prawidłowych, co ma ważne znaczenie dla przydatności klinicznej wyniku. Zamieszczenie zakresu wartości prawidłowych jest niezbędne w przypadku szeregu badań biochemicznych (np. wartości enzymów, stężenia pierwiastków) czy dotyczących układu odpornościowego (np. stężenie immunoglobulin, odsetki limfocytów z określonymi receptorami), które zależą od metody badania. U niemowląt i dzieci konieczne jest często uwzględnienie zależności od w'ieku.

Istotnym czynnikiem w interpretacji wyników badań laboratoryjnych jest techniczna dokładność oznaczenia. Dokładność jest miarą zbliżenia wyniku otrzymanego do wartości prawdziwej, podczas gdy miarą precyzji jest powtarzalność wyników. Precyzję badania można wykazać za pomocą obliczenia przedziału ufności (zwykle 95%) - na podstawie średniej i odchylenia standardowego zwykle z dwóch oznaczeń. Każda metoda badaw-cza ma swoją czułość (zdolność do wykrycia choroby) i swoistość (zdolność do stwierdzenia braku choroby).

Czułość = liczba wyników dodatnich / liczba chorych xlOO Swoistość = liczba wyników ujemnych / liczba zdrowych xl()0

Należy zwrócić uwagę na możliwość wyników fałszywie dodatnich i fałszywie ujemnych, szczególnie przy interpretacji badań przesiewowych.