badania8

_D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka_

szpiczaku mnogim). Zwolnienie opadania krwinek obserwuje się w policytemii.

Mukoproteidy (MKP, seromukoid) w surowicy są oznaczane dość często jako jeden ze wskaźników stanu zapalnego. Wartości prawidłowe mieszczą się w zakresie 55-112 mg/dl. Podwyższenie mukoproteidów stwierdza się przede wszystkim w chorobach tkanki łącznej (kolagenozy, gorączka reumatyczna), ale również w różnego typu zakażeniach oraz chorobach wątroby, w której odbywa się proces syntezy białek ostrej fazy. Stężenie MKP w surowicy stanowi wypadkową aktywności ich syntezy i stopnia uszkodzenia komórki wątrobowej, stąd obniżenie sero-mukoidu przy znacznym upośledzeniu czynności wątroby.

Białko ostrej fazy (białko reaktywne C - CRP). W ostrych stanach zapalnych pojawia się białko dające strąt z polisacharydem C otoczki pneumokoka. Wyprzedza ono wystąpienie przyspieszonego OB w ostrej fazie zapalenia i martwicy tkanek niezależnie od etiologii. W czasie zdrowienia białko C znika przed powrotem OB do normy.

Równowaga kwasowo-zasadowa

U małych dzieci szczególnie łatwo dochodzi do zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej (podobnie jak wodno-elekrolitowej).

Wartość pH krwi jest wypadkową dwóch składowych: metabolicznej (znajdującej swój wyraz w stężeniu wodorowęglanów) i oddechowej (odzwierciedlonej ciśnieniem parcjalnym CO2). Klasyczny podział zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej opiera się na równaniu Hendersona-Hasselbacha dla wodorowęglanowego układu buforującego.

pH = 6,1 + log

lico,

a(pCO,)

a - stała wartość współczynnika

Wzrost lub spadek wartości licznika (stężenie )HCOj oznaczają odpowiednio zasadowicę lub kwasicę metaboliczną, natomiast wzrost lub spadek wartości mianownika (pC02) odpowiednio kwasicę lub zasadowicę oddechową.

Prawidłowo pH krwi tętniczej lub arterializowanej krwi włośniczkowej waha się od 7,36 do 7,44. W zależności od wartości pH wyróżnia się zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej niewyrównane, częściowo wyrównane i całkowicie wyrównane. Przykładowo w kwasicy metabolicznej stwierdza się początkowo spadek HCO3' w płynie pozakomórkowym, a wtórnie spadek pC02 spowodowany wyrównawczą hipcrwentylacją, co powoduje normalizację pH. Obok zaburzeń prostych, występują także mieszane, kiedy współwystępują dwie lub więcej przyczyn pierwotnych oddziałujących na gospodarkę kwasowo-zasadową.

Ciśnienie parcjalne tlenu (p(>2> we krwi tętniczej od końca 1. miesiąca życia wynosi 95 mmHg. U młodszych dzieci wartości te są niższe; dla uproszczenia 50 - 80 mmHg przyjęto uważać za świadczące o wystarczającym utlenowaniu zarówno u wcześniaków, jak i noworodków donoszonych. Wartości niższe wskazują na hipokscmię, czyli niedotlenienie krwi tętniczej.

Ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (pC02) jest zależne od funkcji płuc i układu sercowo-naczyniowego; we krwi tętniczej waha się ono od 33 do 44 mmHg (4,38 - 5,85 kPa). Prawidłowa interpretacja wyniku oznaczenia pC02 wymaga znajomości pH krwi i stężenia wodorowęglanów. Stężenie wodorowęglanów odpowiada aktualnemu stężeniu HCO3' w osoczu uzyskanym z krwi pobranej w warunkach bczpowietrznych. Wartość ta jest zależna od pC02 we krwi. Stężenie HCO3' wynosi w warunkach prawidłowych 25 mmol/1 (wahania 22 - 28 mmol/1).

Standardowe stężenie wodorowęglanów oznac/a .slę/mie HCO3' w osoczu uzyskanym z krwi całkowicie utlonowanej 1 wy syconej dwutlenkiem węgla przy ciśnieniu 40 min lir. '•Vł2 kl'n' w temp. 37°C. Stężenie wodorowęglanów Mlandurdowyrh jcnI niezależne od pCOs i w niewielkim stopniu *nle/ne «»«| Mc/ema hemoglobiny we krwi. a wynosi wrednio 24 mmol I