badania8

I). ChMma-Sokół, D. Kardas-Siobantka

szpiczaku mnogim). Zwolnienie opadania krwinek obserwuje się w policytemii.

Mukoproteidy (MKP, seromukoid) w surowicy są oznaczane dość często jako jeden ze wskaźników stanu zapalnego. Wartości prawidłowe mieszczą się w zakresie 55-112 mg/dl. Podwyższenie mukoproteidów stwierdza się przede wszystkim w chorobach tkanki łącznej (kolagenozy, gorączka reumatyczna), ale również w różnego typu zakażeniach oraz chorobach wątroby, w której odbywa się proces syntezy białek ostrej fazy. Stężenie MKP w surowicy stanowi wypadkową aktywności ich syntezy i stopnia uszkodzenia komórki wątrobowej, stąd obniżenie sero-mukoidu przy znacznym upośledzeniu czynności wątroby.

Białko ostrej fazy (białko reaktywne C - CRP). W ostrych stanach zapalnych pojawia się białko dające strąt z polisacharydem C otoczki pneumokoka. Wyprzedza ono wystąpienie przyspieszonego OB w ostrej fazie zapalenia i martwicy tkanek niezależnie od etiologii. W czasie zdrowienia białko C znika przed powrotem OB do normy.

Równowaga kwasowo-zasadowa

U małych dzieci szczególnie łatwo dochodzi do zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej (podobnie jak wodno-elekrolitowej).

Wartość pH krwi jest wypadkową dwóch składowych: metabolicznej (znajdującej swój wyraz w stężeniu wodorowęglanów) i oddechowej (odzwierciedlonej ciśnieniem parcjalnym CO2). Klasyczny podział zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej opiera się na równaniu Hendersona-Hasselbacha dla wodorowęglanowego układu buforującego.

pil = 6,1 + log

HCO, a(pCO,)

a - stała wartość współczynnika

Wzrost lub spadek wartości licznika (stężenie )HCO.\ oznaczają odpowiednio zasadowicę lub kwasicę metaboliczną, natomiast wzrost lub spadek wartości mianownika (pCC>2) odpowiednio kwasicę lub zasadowicę oddechową.

Prawidłowo pH krwi tętniczej lub arterializowanej krwi włośniczkowej waha się od 7,36 do 7,44. W zależności od wartości pH wyróżnia się zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej niewyrównane, częściowo wyrównane i całkowicie wyrównane. Przykładowo w kwasicy metabolicznej stwierdza się początkowo spadek HC03‘ w płynie pozakomórkowym, a wtórnie spadek pCO'2 spowodowany wyrównawczą hiperwentylacją, co powoduje normalizację pH. Obok zaburzeń prostych, występują także mieszane, kiedy współwystępują dwie lub więcej przyczyn pierwotnych oddziałujących na gospodarkę kwasowo-zasadową.

Ciśnienie parcjalne tlenu (p02> we krwi tętniczej od końca 1. miesiąca życia wynosi 95 mmHg. U młodszych dzieci wartości te są niższe; dla uproszczenia 50 - 80 mmHg przyjęto uważać za świadczące o wystarczającym utlenowaniu zarówno u wcześniaków, jak i noworodków' donoszonych. Wartości niższe wskazują na hipokscmię, czyli niedotlenienie krwi tętniczej.

Ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (pCOz) jest zależne od funkcji płuc i układu sercowo-naczyniowego; we krwi tętniczej waha się ono od 33 do 44 mmHg (4,38 - 5,85 kPa). Prawidłowa interpretacja wyniku oznaczenia pCC>2 wymaga znajomości pH krwi i stężenia wodorowęglanów. Stężenie wodorowęglanów odpowiada aktualnemu stężeniu HCO3' w osoczu uzyskanym z krwi pobranej w warunkach bczpowietrznych. Wartość ta jest zależna od pCOz we krwi. Stężenie IICOs" w^fynosi w warunkach prawidłowych 25 mmol/1 (wahania 22 - 28 mmol/1).

Standardowe stężenie wodorowęglanów oznacza stężenie HC03’ w osoczu uzyskanym z krwi całkowicie utlonowuncj 1 wy syconej dwutlenkiem węgla przy ciśnieniu 40 min lir. (5,32 kl'n w temp. 37°C. Stężenie wodorowęglanów •.landanluwych p i

niezależne od pC(>2 i w niewielkim stopniu /nlivn.....I >ilv/rniu

hemoglobiny we krwi, u wynosi Ńrednm 24 mnml I

II