CCF20110225002

„Popatrzcie, byłem tutaj, na tej waszej zasranej bogactwem ulicy, ona jest także moja"^w( Graffiti odkrywa i zawłaszcza dla siebie jeszcze je-den rodzaj przestrzeni - tę niczyjąTniechcianą - zrujnowaneTiale ta-bryczne, pustostany i gruzowiska. Tu graffiti traci swój nielegalny cha-rakter, nabiera za to rozmachu i treści, często zyskuje nawet jakaś fa-pułę. Ale żeby zaistnieć dla szerszej publiczności, musi podbić jeszcze jedną przestrzeń - tym razem wirtualną. Obecnie graffiti staje się pub-liczne nie tylko dlatego, że malowane jest na widocznych ścianach, ale dlatego, że jest świetnie udokumentowane w Internecie¹¹.

Przestrzeń publiczna, ta obca i utożsamiana z systemem, władzą, narzuconym porządkiem, jest dla writera przede wszystkim miejscem widocznym, uczęszczanym, jest wyzwaniem - czyliymrd core\ Graffiti, które powstają w takich miejscach, traktowane są nie w kategoriach sztuki, lecz mają zdecydowanie charakter atakującego gestu. „t_o z tego, że to wandalizm, to jest „bombienie" systemu, którego graffi-ciarze nienawidzą" - to komentarz do filmu rejestrującego malowanie kolejki metra pełnej pasażerów wprost na stacji. Agresywność działań nielegalnych przejawia się, z jednej strony, w geście - sposobie malowania - szybkiego, spektakularnego, prowokacyjnego, jak i w języku jego opisu. Pochodzące z angielskiego slangu określenia: bombing, bard 40 core, scratch (napis wydrapany na szybie), bum (spalić, czyli zrobić najlepszy wrzut), baltle (pojedynek writerów), thrashing (zamalowanie, zniszczenie np.wnętrza pociągu) czy spolszczone: wrzut (pojedynczy rysunek - tag), najazd na ulicę, mają charakter bojowy czy wręcz militarny. Dodatkowo takie wrażenie wzmacniają pewne rekwizyt)' - strój (spodnie z dużą ilością kieszeni, bluza z obowiązkowym kapturem, wszystko w kolorach maskujących - szarościach, czerni), a przede wszystkim puszka farby, która staje się atrybutem (nawet motywem ikonograficznym), a jej końcówka zastępuje cyngiel pistoletu. Nie bez przyczyny w opowieściach writerów powtarza się słowo adrenalina, wyczyn, popis, sprawdzenie się, „zbilansowanie energetyczne" organizmu¹², to cechy męskiej, niebezpiecznej zabawy, jaką może być graffiti¹³.

¹⁰    B. Jałowiecki, M.S. Szczepański, op. cit., s. 347. Szczególne znaczenie miała tu głośna teoria „wybitych szyb" Georga Kellinga, por. G.E. Kelling, C.M. Coles, Wybite szyby, 2000.

¹¹    Trzeba dodać, że jest także duża część twórców graffiti, która działa tylko w Internecie, por. I. Scheepers, Graffiti and Urban Space, portal Art Crimes, http://sunsite.icm.edu. pl/graffiti/index/talk.html

*²To określenie R. Drozdowskiego, op. cit., s. 103.

¹³ Dlatego graffiti jest także w kręgu zainteresowań badaczy gender. Por. I. Sheepers, op. cit.

Agnieszka Gralińska-Toborek

mmmm

■nnR

1. NAWER, festiwal Meetingof Styles, Łódź 2007, fot. A. Gralińska-Toborek

2. Przykład napisu w WILD STYLE, fot. A. Gralińska-Toborek